• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سستی در نماز

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: سستی در نماز، کاهل نمازی.
پرسش: من خیلی ائمه اطهار ـ علیهم‌السّلام ـ را دوست دارم اما گاهی اوقات در خواندن نماز تنبلی و سستی می‌کنم پیشنهاد شما در رابطه با اینکه تنبلی نکنم چیست؟
پاسخ: نماز را به جماعت و اول وقت خوانده و به آنچه ائمه علاقه داشته اند علاقمند شوید، و به آثار نماز فکر کنید.



مهم‌ترین راهی که خداوند برای بندگان خود قرار داده تا با او ارتباط مستمر داشته باشند نماز می‌باشد. در هر شبانه روز پنج وقت برای نماز قرار داده شده است تا این ارتباط معنوی با خالق هستی قطع نگردد. در دین اسلام تاکید فراوانی بر به جا آوردن باشکوه نماز در اوقات پنج گانه شده است که یادگیری و تذکر این تاکیدات باعث می‌شود انسان به خواندن نماز بیشتر اهمیت دهد.
ما در این نوشتار ابتداء عواملی را که باعث تنبلی ما نسبت به نماز می‌شود را به اختصار بیان می‌کنیم و سپس راه‌های حلّ این معضل را خدمتتان بیان خواهیم کرد که ان شاء الله سودمند واقع شود.




۲.۱ - عوامل درونی و مربوط به خود افراد

مهم‌ترین عامل درونی نمازگریزی آسیب پذیری مقطع نوجوانی و جوانی است. این مقطع سنّی، مقطع حساس و بحرانی برای جوانان و نوجوانان است، مسایل و بحران‌های بلوغ از یک طرف، شکّ و تردیدهای مذهبی از طرف دیگر، ناپختگی و بی‌تجربگی و گرایش سریع به الگوهای غیرواقعی که اهل نماز نیستند، زمینه‌هایی است که در خود فرد وجود دارد و باعث می‌شود که جوانان و نوجوانان علاقه چندانی به نماز نداشته باشند.

۲.۲ - عواملی بیرونی و محیطی

این عوامل، عواملی هستند که بعضی از آن‌ها قابل جبران است و بعضی غیر قابل جبران. به اختصار این عوامل را بیان می‌کنیم:
الف ـ کم توجهی یا بی توجّهی خانواده‌ها نسبت به تربیت دینی فرزندان.
ب ـ نگرش منفی بعضی از خانواده‌ها نسبت به مسائل دینی مخصوصاً نماز.
ج ـ برخوردهای نادرست والدین و مربیان نسبت به نماز خواندن کودک، نوجوان یا جوان باعث زدگی آن‌ها از نماز می‌شود.
د ـ تهاجم فرهنگی دشمنان بوسیله شبهه در اعتقادات دینی، ایجاد بدبینی نسبت به کانون‌های مذهبی، بازداری جوانان از شرکت در مراسم عبادی، نماز جمعه و نماز جماعت و... و در ‌آخر ترویج فرهنگ غربی باعث می‌شود جوانان نسبت به نماز رغبتی نشان ندهند.
هـ ـ دوستی و معاشرت با افراد بی‌تقوا و بی نماز است که به مرور در انسان تأثیر منفی خواهند گذاشت.
و ـ ندانستن و یا غفلت و فراموشی فلسفه و آثار نماز که باعث می‌شود توجّه به نماز در ما کمتر شود.
[۱] حضور قلب در نماز، علل و درجات حواسپرتی در نماز،...، علی اصغر عزیزی تهرانی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ ص۱۹۶ ـ ۱۶۴.





۳.۱ - علاقه به علاقمندی‌های محبوب

شما در قسمت اوّل سئوال فرموده‌اید به ائمه اطهار علاقه فراوانی دارم. باید بدانید آن‌ها نماز را خیلی دوست داشتند و نور چشم خود را نماز می‌دانستند و تأکیدها و سفارش‌ها و وصیت‌های فراوانی نسبت به نماز داشتند، پس لازمه دوست داشتن آن‌ها این است که نماز را که محبوب آن‌ها بوده است را دوست بداریم.

۳.۲ - اقامه اول وقت نماز

سعی کنید نمازهای واجب خود را اوّل وقت بخوانید. نماز اول وقت در دنیا عمر انسان را زیاد می‌کند، مال و اموال او را زیاد می‌کند، اولاد او را صالح می‌گرداند و در موقع مرگ او را از ترس مرگ ایمن می‌کند، او را داخل بهشت می‌گرداند. و در قبر سئوال نکیر و منکر را بر انسان آسان می‌گرداند، قبر او را وسیع می‌کند، دری از درهای بهشت را به روی او می‌گشاید، و در محشر صورت او مثل ماه، نورافشانی می‌کند، نامه عملش به دست راستش داده می‌شود، حساب را برای او آسان می‌گرداند و در موقع عبور از صراط، خداوند از او راضی می‌شود، به او سلام می‌دهد، نظر رحمت به او می‌فرماید.
[۲] حیات عارفانه فرزانگان، حسن صدری، انتشارات میراث ماندگار، چاپ اوّل، ۱۳۸۰، ص۱۰.

در مورد نماز اوّل وقت تاکیدات بسیار فراوانی از طرف بزرگان دینی به ما رسیده که حاکی از اهمیت فوق العاده نماز اوّل وقت دارد. و از طرفی اثر آرام بخشی و تذکّر نماز در صورتی حاصل می‌شود که در اوقات معینی که شرع قرار داده انجام گیرد و گرنه نماز دیگر اثر آرام بخشی و اطمینان قلبی دادن به انسان را از دست می‌دهد.

۳.۳ - اقامه نماز به جماعت

سعی کنید بر اینکه در نمازهایتان سستی نکنید نمازهایتان را با جماعت بخوانید. آثار بسیاری برای نماز جماعت ذکر شده که به اختصار بیان می‌کنیم:
۱. توفیق اجباری برای خواندن نماز در اوّل وقت
۲. ثواب چند برابر که در روایت آمده که فرشتگان توانایی نوشتن ثواب آن را ندارند.
۳. باعث وحدت مسلمین و نزدیکی دل‌ها و تقویت کننده روح اخوّت و برادری می‌باشد.
۴. نوعی حضور و غیاب بی‌تشریفات و بهترین راه شناسایی افراد است.
۵. نماز جماعت بهترین، بیشترین، پاکترین و کم خرج ترین اجتماعات دنیاست.
۶. نوعی دید و بازدید مجّانی و آگاهی از مشکلات و نیازهای یکدیگر و زمینه ساز تعاون اجتماعی بین مسلمین است.
۷. نماز جماعت نشان دهنده قدرت مسلمین است.
۸. نشانه حضور در صحنه و پیوند بین امام و امت است.
۹. منافقان را مأیوس می‌کند، بیم در دل دشمنان می‌افکند، و خار چشم بد خواهان است.
۱۰. همه در نماز جماعت در یک صف قرار می‌گیرند و امتیازات موهوم صنفی، نژادی، زبانی، مالی و... کنار می‌رود.
۱۱. نماز جماعت باعث احساس دل گرمی و قدرت و امید در مؤمنان می‌باشد.
۱۲. عامل نظم و انضباط وقت شناسی است.
۱۳. روحیه فرد گرایی و انزوا و گوشه‌گیری را از بین می‌برد.
۱۴. کینه‌ها و کدورت‌ها و سوء ظن‌ها را از میان می‌برد و سطح دانش و عبودیت و خضوع را در جامعه اهل نماز افزایش می‌دهد.
به خاطر این آثار می‌باشد که پیامبر به افراد نابینا هم اجازه عدم حضور در مساجد را نمی‌دادند. و با افرادی که در نماز جماعت شرکت نمی‌کردند برخورد شدید می‌کردند.
[۳] پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ دوّم، ۱۳۸۱، ص۲۱۴.


۳.۴ - فکر به آثار نماز

سعی کنید در مواقع نماز به آثار نماز فکر کنید تا انگیزه شما نسبت به نماز بیشتر شود و این کار را همیشه دنبال کنید و با ترویج این آثار در بین دوستان و آشنایان نگذارید تا نسبت به اهمیّت و آثار نماز غافل شوید. به اختصار آثار نماز را مرور می‌کنیم:
۱. تأمین نیاز روانی و درونی انسان.
۲. جبران گناهان.
۳. پرورش تمرکز فکر.
۴. برقراری عدالت اجتماعی.
۵. دستیابی به وقار اخلاقی و شخصیتی.
۶. قبول انضباط و نظم.
۷. استواری ایمان و استقامت.
۸. انس فطری با پرستش.
۹. زنگ رهایی از خود مشغولی و هشدار گذشت عمر.
۱۰. بهداشت جسم و نظافت لباس.
۱۱. احساس قدرت و عزّت.
[۴] مجله معرفت، شماره۸۴، «نماز: بررسی آثار تربیتی ـ روان شناختی»، علی احمد پناهی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ـ رحمة الله علیه ـ ص۲۴.



۱. حضور قلب در نماز، علل و درجات حواسپرتی در نماز،...، علی اصغر عزیزی تهرانی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ ص۱۹۶ ـ ۱۶۴.
۲. حیات عارفانه فرزانگان، حسن صدری، انتشارات میراث ماندگار، چاپ اوّل، ۱۳۸۰، ص۱۰.
۳. پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ دوّم، ۱۳۸۱، ص۲۱۴.
۴. مجله معرفت، شماره۸۴، «نماز: بررسی آثار تربیتی ـ روان شناختی»، علی احمد پناهی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ـ رحمة الله علیه ـ ص۲۴.



اندیشه قم.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | استخفاف در نماز




جعبه ابزار