تناسل حضرت آدم و حوا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تناسل، فرزندان حضرت آدم، حکم تحریم ازدواج خواهر و برادر.
پرسش: در کتاب‌های تاریخی در مورد چگونگی
تولید مثل حضرت آدم و حوا ـ علیهما‌السلام ـ نظرات مختلفی وجود دارد؛ می‌خواهم بدانم که تناسل حضرت آدم و فرزندان او به چه شکل بوده است؟
پاسخ: تناسل طبقه اول انسان، یعنی آدم و همسرش از راه
ازدواج بوده است که نتیجه‌اش متولد شدن پسران و دخترانی و به عبارت دیگر، خواهران و برادرانی گردیده است و در این‌باره بحثی نیست؛ بحث در این است که طبقه دوم بشر، یعنی همین خواهران و برادران چگونه و با چه کسانی ازدواج کرده‌اند؟ آیا ازدواج در بین خود آنان بوده و یا به طریقی دیگر صورت گرفته است؟ که در این رابطه با توجه به
روایات و آرای
دانشمندان سه نظریه مطرح می‌باشد.
درباره ازدواج و تناسل فرزندان آدم دیدگاه‌های مختلف بیان شده است:
ازدواج و تناسل
فرزندان آدم علیه‌السلام به این نحو بوده است که خداوند برای هریک از پسران و دختران، زوجی از
فرشتگان و
جنیان آفرید و اولاد آنها با یکدیگر به‌صورت پسرعمو و دخترعمو درآمدند و
تکثیر نسل صورت گرفت.
«زراره» به نقل از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ در رد نظر
اهل‌سنت پیرامون ازدواج برادران و خواهران با یکدیگر می گوید: وای بر این گروه که نظرات آنها نه موافق نظرات فقهای
حجاز است و نه مطابق آرای فقیهان
عراق.
خداوند دو هزار سال قبل از
خلقت آدم امر فرمود تا بر
لوح محفوظ نقش بندند که ازدواج برادر و خواهر با یکدیگر از
محرمات است؛ پس چگونه است این‌گونه نظرات درحالی‌که ما هیچ اثری از حلیت این موضوع در کتب آسمانی مثل
تورات و
زبور و
فرقان (قرآن) نمی‌یابیم؟ به‌راستی که این‌گونه برداشت‌ها چیزی نیست مگر تقویت نظریه
مجوسیان».
آن‌گاه حضرت پیرامون پیدایش نسل آدم و ذریه او این‌گونه فرمودند: «
آدم علیه‌السلام در هفتاد بار زایمان حوا ـ علیهاالسلام ـ صاحب یک‌صد و چهل دختر و پسر شد(حضرت حوا در هر حمل صاحب دوقلو، یکی پسر و دیگری دختر، می‌شدند) تا اینکه
هابیل به دست برادرش کشته شد. در مرگ او آدم آن‌قدر بی‌تابی کرد که تصمیم گرفت پنجاه سال از نزدیکی با حوا دوری گزیند؛ بعد از این مدت طولانی خداوند بر آنها عطیه‌ای بهشتی مرحمت فرمود. عصر روز پنج‌شنبه حوریه‌ای سیه‌چشم به نام« نزلة» از
بهشت فرود آمد و به امر خداوند با «
شیث» ازدواج نمود و فردای آن روز به هنگام عصر دیگر کنیزکی بهشتی بنام «منزلة» به امر خداوند از بهشت پایین آمده و به ازدواج فرزند دیگر آدم یعنی «یافث» درآمد. از همسر شیث پسری به
دنیا آمد و نیز از همسر یافث دختری، و آن هنگام که آن دو به حد
بلوغ رسیدند، با یکدیگر ازدواج نمودند؛ سلف صالح و برگزیدگان از
پیامبران، یکی پس از دیگری پا به عرصه وجود نهادند».
در
حدیث دیگری علامه مجلسی به سند معتبر نقل می کند که
امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «از برای آدم چهار پسر متولد شد؛ پس خدا به ایشان چهار نفر از حور العین فرستاد؛ پس هر یک از ایشان را به یکی از پسرهای خود داد، و چون فرزندان از ایشان به دنیا آمد، خدا آن
حوریان را به آسمان برد، و به این چهار نفر، چهار نفر از جن تزویج کرد و نسل از ایشان به هم رسید؛ پس هر حملی که در مردم هست از آدم هست، و هر حُسن و جمالی که هست از
حورالعین است، و هر بدصورتی و بدخلقی که هست از
جن است.
در روایتی دیگر از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده است که: «... هنگامی که
قابیل به سن
بلوغ رسید، با دخترکی از جنس
جنیان به نام«جهانه» ازدواج نمود، بعد از آن خداوند هابیل را به آدم بخشید و او با حوریه‌ای بهشتی به نام«نزله» وصلت نمود».
آنها (فرزندان آدم علیه‌السلام) با نسل‌های باقی‌مانده از نسل‌های پیشین ازدواج کردند؛ چراکه آدم ـ علیه‌السلام ـ نخستین انسانی نبود که بر این پهنا گام نهاده، بلکه پیش از او انسان‌هایی در روی زمین
زندگی می‌کرده‌اند و منقرض شده‌اند چیزی که هست بقایایی از آنها در روی
زمین وجود داشت که به تکثیر نسل کمک می‌کرد.
در کتاب «
توحید»
صدوق از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ روایتی آورده شده که در ضمن آن به
راوی فرموده: «شاید شما گمان کنید که خدای عزوجل غیر از شما هیچ بشر دیگری نیافریده، نه چنین نیست؛ بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آدم از آدم‌ها هستید».
و از امام باقر ـ علیه‌السلام ـ و
امام سجاد علیه‌السلام نیز حدیثی به این معنا نقل شده است.
نظریه سوم ناظر به این است که: ازدواج آنها با خودشان انجام گرفته و مجوز آن، ضرورت آغاز
آفرینش و نبودن همسری دیگر بوده است.
از امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ (در گفت‌وگویی که با مردی
قرشی داشته) نقل شده است که «... هابیل با«لودا» خواهر هم قولوی قابیل ازدواج کرد و «قابیل» با«اقلیما»، هم‌زاد و هم قولوی هابیل.» مرد قرشی گفت: اینکه
عمل مجوسیان امروز است، حضرت فرمود:«مجوسیان اگر این کار را می‌کنند و ما آن را باطل می‌دانیم، برای این است که بعد از تحریم خدا آن را انجام می‌دهند».
و به سند صحیح از
امام رضا علیه‌السلام در جواب اینکه: «نسل آدم چگونه به هم رسید؟ نقل شده که فرمود: «حوا حامله شد به هابیل و خواهر او در یک شکم، و در شکم دوم به قابیل و خواهر او، پس هابیل را به خواهر قابیل و قابیل را به خواهر هابیل تزویج نمود، و بعد از آن
نکاح خواهران حرام شد».
در جمع‌بندی اقوال باید بگوییم که
علامه مجلسی طرف‌دار قول اول است و در رابطه با احادیثی که راجع به قول سوم نقل شده، گفته است: «چون این
احادیث موافق اهل‌سنت است، بر
تقیه حمل کرده‌اند».
همچنین
سید نعمت‌الله جزایری صاحب «
قصص الانبیاء» قول اول را می‌پذیرد و
احادیث قول سوم را حمل بر
تقیه می‌کند.
آقای
محمد محمدی اشتهاردی صاحب کتاب «
قصه‌های قرآن» قول دوم را بهترین قول دانسته است.
علامه طباطبایی در «المیزان» در تفسیر آیه شریفه «وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً کَثِیراً وَ نِساءً»
به‌شدت طرف‌دار قول سوم است. و می‌نویسد: «از ظاهر
اطلاق آیه شریفه برمی‌آید که در انتشار نسل بشر غیر از آدم و همسرش هیچ‌کس دیگری دخالت نداشته، نه هیچ زنی از غیر بشر دخالت داشته، و نه هیچ مردی، چون
قرآن کریم در انتشار این نسل تنها آدم و حوا را
مبدأ دانسته و اگر غیر آدم و حوا مردی یا زنی از غیر بشر دخالت می‌داشت، می فرمود: « و بثَّ منْهُما و مِنْ غیرهما» و یا عبارتی دیگر، نظیر این را می‌آورد تا بفهماند که غیر از آدم و حوا موجودی دیگر نیز دخالت داشته.
و اما اینکه چنین ازدواجی در اسلام
حرام است و به‌طوری که حکایت شده در سایر
شرایع نیز حرام و ممنوع بوده است، ضرری به این نظریه نمی‌زند؛ برای اینکه تحریم حکمی است
تشریعی، که تابع مصالح و مفاسد است، نه حکمی
تکوینی (نظیر مستی آوردن
شراب) و غیر قابل تغییر، و زمام
تشریع هم به دست خدای سبحان است».
با توجه به مطالب گفته شده باید گفت: که اگر با هم ازدواج کرده باشند، قبل از تحریم خداوند بوده است؛ چراکه اگر منظور از محرم بودن این باشد که همه انسان‌ها (
زنان و
مردان) نسبت به یکدیگر حرام هستند، از جهت نکاح و ازدواج، باید گفت: این سخن درست نیست؛ چراکه بعد از ازدواج
قابیل و هابیل با خواهران هم قلوی یکدیگر (که ازدواجشان قبل از تحریم بود) فرزندان آنها با یکدیگر محرم (به معنای حرمت
نکاح با یکدیگر) نیستند؛ بلکه رابطه پسرعمو و دخترعمویی دارند. و یا درنهایت رابطه پسرخاله و دخترخاله و یا پسرعمه دختر عمه، واضح است که ازدواج اینها اشکالی ندارد و از نوع ازدواج خواهر و برادر نیست.
و اما اگر منظور از محرم بودن این است که پس الان باید همه با هم خویشاوند باشند، این سخن درستی است؛ چراکه همه انسان‌ها از یک پدر و مادرند و در حقیقت تمام فرزندان آدم خویشاوندان یکدیگرند و این پیوند و ارتباط ایجاب می‌کند که شما نسبت به همه انسان‌ها از هر نژاد و هر قبیله‌ای همانند بستگان فامیلی خود
محبت بورزید».
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تناسل حضرت آدم و حوا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۹/۰۳.
