• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نسل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: فرزند، انسان، نسل.

پرسش: واژه‌هایی که از ریشه «نسل» در تعابیر قرآنی وجود دارند، به چه معنا هستند؟

پاسخ: «نسل» در آیات ۸ سوره سجده و ۲۰۵ سوره بقره به معنای جدایی از چیزی است. و در آیه ۹۶ سوره انبیاء و ۵۱ سوره یس به معنای خروج همراه با سرعت و شتاب هم آمده است.


«نسل» در لغت به معنای جدایی از چیزی است: «نسل الوبر عن البعیر و القمیص عن الانسان»؛ کرک از شتر و پیراهن از انسان جدا شد. فرزند را از آن جهت نسل می‌گویند که از انسان جدا می‌شود.
[۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، صفوان عدنان داودی، ص۸۰۲، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدار الشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    


برخی از مفسران «نسل» را در اصل به معنای خروج گرفته‌اند، و می‌گویند مردم از آن جهت نسل آدم‌اند که از پشت او خارج شده‌اند و «نسول» اصلش به معنای خروج است.
[۲] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ۵۳۳، مقدمه، محمد جواد بلاغی‌، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    

در قرآن کریم در آیات متعدد به این معنا اشاره شده، و بیشتر مفسران نسل را به انسان معنا کرده‌اند.
قرآن در ارتباط با فرزندان آدم (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهینٍ؛
[۳] سجده/سوره۳۲، آیه۸.    
سپس نسل او را از چکیده‌ای از آب پست و بی‌مقدار قرار داد.»
«وَ اِذا تَوَلَّی سَعی‌ فِی الْاَرْضِ لِیُفْسِدَ فیها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللهُ لا یُحِبُّ الْفَساد؛
[۴] بقره/سوره۲، آیه۲۰۵.    
و چون برگردد (یا ریاستی یابد) کوشش می‌کند که در زمین فساد نماید و کشت و نسل را نابود سازد، و خداوند تباهکاری را دوست ندارد.»
نسل در این آیه به معنای مردم تفسیر شده است. از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است، «حرث» در این‌جا دین است و «نسل» مردم‌اند.
[۵] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج۱، ص۷۱، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    


۲.۱ - روایت زراره

زراره از امام باقر (علیه‌السّلام) و یا امام صادق (علیه‌السّلام) پرسید؛ منظور خداوند در این آیه که می‌فرماید: «وَ اِذا تَوَلَّی سَعی‌ فِی الْاَرْضِ...» چیست؟ گفت: «نسل» همان فرزندان، «حرث» هم زمین است.
[۶] عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۲۰۴، تحقیق، رسولی محلاتی، سید‌هاشم، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.    


«نسل» به معنای خروج همراه با سرعت و شتاب هم آمده است:
[۷] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۰۳.    
«حَتَّی اِذا فُتِحَتْ یَاْجُوجُ وَ مَاْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ کُلِّ حَدَبٍ یَنْسِلُون؛
[۸] انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۶.    
تا آن‌گاه که (راه بر) یاجوج و ماجوج گشوده شوند و آنان را از بلندی‌ها به شتاب سرازیر گردند.»
«وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَاِذا هُمْ مِنَ الْاَجْداثِ اِلی‌ رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ؛
[۹] یس/سوره۳۶، آیه۵۱.    
(بار دیگر) در «صور» دمیده می‌شود، ناگهان آنها از قبرها، شتابان به سوی(دادگاه) پروردگارشان می‌روند.»
«یَنْسِلُونَ» را در آیات به سرعت خارج شدن معنا کرده‌اند. زمانی‌که در صور دمیده شود ناگهان انسان‌ها با سرعت و شتابان از قبرها به سوی پروردگارشان خارج می‌شوند.
[۱۰] قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۵۸، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش.    


۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، صفوان عدنان داودی، ص۸۰۲، دمشق، بیروت، دارالقلم‌، الدار الشامیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ۵۳۳، مقدمه، محمد جواد بلاغی‌، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.    
۳. ↑ سجده/سوره۳۲، آیه۸.    
۴. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۰۵.    
۵. ↑ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ‌ ج۱، ص۷۱، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۶. ↑ عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۲۰۴، تحقیق، رسولی محلاتی، سید‌هاشم، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.    
۷. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۰۳.    
۸. ↑ انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۶.    
۹. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۵۱.    
۱۰. ↑ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۵۸، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نسل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۲۳.    



جعبه ابزار