زمین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تبدیل زمین، زمین، قیامت،
پرسش: تفسیر آیه
«یوم تبدل الارض غیر الارض» را بیان فرمایید.
پاسخ: در معنای مبدل شدن زمین و آسمان‌ها، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. اینکه زمین نقره و آسمان طلا می‌شود؛ یا اینکه زمین
جهنم و آسمان
بهشت می‌شود؛ یا اینکه زمین نان خوش طعمی برای خوردن همگان و یا
مؤمنین می‌شود، یا اینکه زمین، برای هرکسی به مقتضای حال او بدل می‌شود.
در معنای مبدل شدن زمین و آسمان ها: «یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ...»،
مفسران دیدگاه‌های مختلفی دارند که در این جا به صورت خلاصه برخی از آنها بیان می‌شود:
۱. روز قیامت،
زمین نقره و آسمان طلا می‌شود.
چه بسا تعبیر کرده‌اند که
زمین مانند
نقره پاک و
آسمان مانند
طلا درخشان می‌شود.
۲. در روز رستاخیز،
زمین جهنم و آسمان بهشت می‌شود.
۳.
زمین یکپارچه نان خوش طعمی می‌شود که مردم در طول روز
قیامت از آن می خورند.
۴.
زمین برای هر کسی به مقتضای حال او مبدل می‌شود. برای مؤمنان به صورت نانی در می آید که در طول روز محشر از آن می خورند و برای بعضی دیگر نقره، و برای کفار آتش می‌شود.
۵. مقصود از تبدیل زمین،
کم و زیاد شدن آن است. به این معنا که کوه‌ها و تپه‌ها و گودی‌ها و درختان همه از بین رفته، زمین مانند سفره گسترده تخت می‌شود، و دگرگونی آسمان‌ها به این است که آفتاب و ماه و ستارگان از بین می‌روند، و خلاصه آنچه در زمین و آسمان است وضعش عوض می‌شود.
منشأ این اختلاف در تفسیر تبدیل، اختلاف روایاتی است که در تفسیر این آیه آمده است. و اختلاف روایات در صورتی که معتبر باشند، خود بهترین شاهد بر این است که ظاهر آیه شریفه مقصود نیست، و این روایات به عنوان مصداق آمده‌اند.
دقت کافی در آیاتی که پیرامون تبدیل آسمان‌ها و زمین بحث می‌کند، بیانگر این است که این مسئله در
عظمت مانندی ندارد که در تصور بگنجد، و هرچه در آن باره فکر کنیم- مثلا تصور کنیم زمین نقره و آسمان طلا می‌شود و یا بلندی ها و پستی های زمین یکسان گردد و یا کره زمین یک پارچه نان پخته گردد- باز آنچه را که هست تصور نکرده ایم.
این گونه تعبیرها تنها در روایات نیست، بلکه در آیات کریمه
قرآن نیز آمده است؛ مانند آیه "وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها"،
"وَ سُیِّرَتِ الْجِبالُ فَکانَتْ سَراباً"،
و ... که مانند
روایات از نظامی خبر می‌دهد که ربط و شباهتی به نظام معهود دنیوی ندارد؛ چون بدیهی است که روشن شدن زمین به نور پروردگارش غیر از روشن شدن به نور آفتاب و ستارگان است.
و شاید منشأ اختلاف روایات بزرگی مطلب و عدم فهم راویان باشد که
ائمه معصومین (علیهم السلام) پاسخ سوال هر یک از راویان را به قدر فهم آنها می‌دادند که قانع گردند؛ زیرا برای عموم بشر مادامی که در لباس دنیوی طبیعی هستند ممکن نیست کیفیت و کمیت اوضاع جهان آخرت را به درستی بفهمند، مگر بعضی از نفوس پاک که در
شاهد،
غایب را می بینند، آن هم به طور اجمال.
اسلام کوئست
