پیش‌گیری و درمان انحرافات جنسی جوانان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: انحرافات جنسی جوانان، پیش‌گیری، درمان.
پرسش: راه‌های پیش‌گیری و درمان از انحرافات جنسی جوانان چیست؟
پاسخ: برخی راهکارها در جهت پیش‌گیری از
انحراف جنسی، عبارت‌اند از: تقویت باورها و اعتقادات دینی،
شناخت و آگاهی از جایگاه خود، کنترل محرک‌های جنسی، و تأمین نیازهای جنسی.
هم‌چنین راهکارهای کلی درمان، شامل شناخت پی‌آمدهای سوء انحرافات جنسی، و
استمداد از خداوند و
اهل بیت (علیهم‌السلام) می‌شود.
این سؤال در واقع از دو بخش تشکیل شده است: الف. راه‌های پیش‌گیری از انحراف جنسی جوانان چیست؟ ب. راه‌های درمان انحراف جنسی کدام‌اند؟
قبل از پرداختن به اصل پاسخ، لازم است مقدمه‌ای را ذکر کنیم.
غریزه جنسی، یکی از غرایز اصلی
انسان است که مانند هر غریزه و نیروی دیگر، شیوه‌های مختلفی در جهت ارضا و تأمین آن وجود دارد؛ البته برخی شیوه‌های ارضا با طبیعت انسان موافقت و هم‌سویی دارد و پاره‌ای دیگر مغایر با طبیعت بشر می‌باشد که به آن انحراف جنسی گفته می‌شود.
اینک به راهکارهایی در جهت پیش‌گیری انحراف جنسی می‌پردازیم.
یکی از مهم‌ترین عوامل در پیش‌گیری از
انحرافات جنسی جوانان، تقویت باورها و اعتقادات مذهبی آنان است.
شخصی به محضر
امام حسین (علیه‌السلام) آمد و عرض کرد: ای فرزند
رسول خدا! من یک فرد گنهکاری می‌باشم و نمی‌توانم گناهم را ترک کنم، مرا موعظه فرمایید. امام حسین (علیه‌السلام) فرمود: «پنج کار را انجام بده و آن‌گاه هر چه می‌خواهی گناه کن. مکانی را انتخاب کن تا خداوند تو را نبیند و هر چه می‌خواهی
گناه کن. وقتی
عزرائیل برای گرفتن جانت نزد تو آمد، او را از خود بران و هر چه می‌خواهی گناه کن. زمانی که مأمور
دوزخ، تو را به سوی آتش می‌برد، تو به سوی
آتش مرو، آنچه می‌خواهی گناه کن ...».
بنابراین
ایمان به حضور خداوند و
فرشتگان رقیب و عتید و اعتقاد به
تجسم اعمال و رفتار انسان، در
روز قیامت،
کنترل غریزه جنسی را برای انسان آسان می‌کند و هر چه قدرت ایمان و اعتقاد قلبی بیش‌تر باشد احساس حضور، بی‌تر خواهد بود.
«
پروردگار تو سخت در کمین است».
.
«آدمی هیچ سخنی را به
لفظ درنمی‌آورد، مگر این‌که مراقبی آماده نزد او آن را ضبط می‌کند».
قرآن کریم درباره شرافت و
کرامت ذاتی انسان می‌فرماید:
به راستی ما فرزندان آدم را
کرامت بخشیدیم (گرامی داشتیم) ... و آن‌ها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری
آشکار دادیم.
بنابراین یکی دیگر از عوامل بازدارنده
انسان از
گناه و از هرگونه انحرافی، باورِ ارزشمند بودنِ خود می‌باشد؛
ــ چنان‌که
امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) در این باره می‌فرماید: «
وأَكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ ... فَإِنَّكَ لَنْ تَعْتَاضَ بِمَا تَبْذُلُ مِنْ نَفْسِكَ عِوَضاً»؛
دامان نفس خود را از هر پستی پاکیزه دار! زیرا در مقابل آنچه از گوهر نفس خود می‌بخشی، بهایی دریافت نمی‌کنی.
ــ و نیز می‌فرماید: «
مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْه نَفْسُه هَانَتْ عَلَيْه شَهَوَاتُه»؛ کسی که نفس خود را گرامی بدارد، شهوات و خواست‌های نفسانی در نظر او حقیر و بی‌ارزش خواهد بود.
توضیح این مطلب از نظر روان‌شناسی هماهنگی یا عدم هماهنگی با خودپنداره فرد است:
اگر من مرتکب عملی بی‌رحمانه و ابلهانه شوم،
عزت نفس من مورد تهدید قرار می‌گیرد؛ چه، آن
عمل، ذهن مرا متوجه این امکان می‌سازد که من شخصی بی‌رحم و ابلهم. از میان صدها آزمایش که از نظریه ناهماهنگی ملهم شده‌اند، روشن‌ترین نتایج در موقعیت‌هایی حاصل شده‌اند که به عزت نفس شخص مربوط بوده‌اند؛ زیرا همان‌طور که انتظار می‌رود افرادی که عزت نفس بالایی دارند، اگر به نحوی ابلهانه یا بی‌رحمانه رفتار کنند، بیش از دیگران احساس ناهماهنگی می‌کنند. حال اگر شخصی عزت نفس پایینی داشته باشد، چه پیش می‌آید، چنین شخصی اگر مرتکب عمل ابلهانه یا غیراخلاقی شود، احساس ناهماهنگی زیادی نمی‌کند ... از سوی دیگر، شخصی که عزت نفس بالایی دارد، احتمالاً بیش‌تر در مقابل وسوسه ارتکاب یک عمل خلاف مقاومت می‌کند؛ زیرا رفتار خلاف، ناهماهنگی بیش‌تری در او به وجود می‌آورد.
بنابراین وقتی فرد بداند که انحرافات جنسی علاوه بر پی‌آمدها و آثار سوء بسیار جسمانی، ایجاد امراض متعدد و بعضاً غیر قابل درمان، باعث صدمه به شرافت خود و خانواده‌اش می‌شود، از ارضای جنسی نامشروع پرهیز نموده و راه صحیح و مشروع آن را انتخاب می‌کند.
بدون تردید از جمله عواملی که در دامن زدن به غرایز شهوانی و رشد زمینه‌های تجلی نیاز جنسی در جوانان از نقش بسزایی برخوردار است، همانا عرضه محرک‌های جنسی در قالب‌های گوناگون (از جمله مطالب کتاب‌ها، روزنامه‌ها و مجلات، تصاویر، فیلم و
اینترنت و ده‌ها عامل ریز و درشت دیگر) می‌باشد. این محرک‌ها از عوامل آشفته ساختن تعادل
روح و روان، و از موجبات شعله‌ور گردیدن شهوات جنسی به شمار می‌آیند؛ لذا حفظ
سلامت روح و روان جوان از افکار و امیال شهوانی مستلزم کنترل این محرک‌های محیطی آلوده می‌باشد.
همان‌گونه که از مقدمه گذشت، انسان دارای مجموعه‌ای از امیال و غرایز است که عدم ارضای آن یعنی سرکوب کردن و یا ارضای ناقص هر کدام از آن‌ها موجب ایجاد تزلزل در
شخصیت انسان می‌گردد و در
غریزه جنسی نیز به همین صورت است. خداوند حکیم اگر نیاز جنسی را در انسان نهاده است، راه برآورده ساختن آن را هم به او آموخته است و در همه ادیان الهی تنها راه برای ارضای صحیح
نیاز جنسی،
ازدواج قرار داده شده است؛ از‌این‌رو در
روایات اسلامی پیرامون پی‌آمدهای بی‌بدیل مادی و معنوی ازدواج مطالب زیادی به ما رسیده است که یکی از مهم‌ترین و ارزنده‌ترین فایده‌های ازدواج، حفظ انسان از
مفاسد اخلاقی و انحرافات جنسی است که در این‌جا به ذکر یک
روایت بسنده می‌کنیم:
قال رسول الله (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله): «ایُّها شابٍّ تَزَوَّجَ فی حَداثَةِ سِنِّهِ عَجَّ شَیْطانُهُ: یا وَیْلَدُ! عَصَمَ مِنّی دینَهُ»؛
هر جوانی که در دوره جوانی خود ازدواج کند، شیطانش
فریاد برآورد که: وای بر او!
دین خود را از «گزند» من حفظ کرد.
اوقات فراغت جوانان از اهمیت خاص و در خور توجهی برخوردار است؛ زیرا جوانان به عنوان بخش عظیمی از پویاترین گروه‌های اجتماعی هستند که از یک وجود سرشار از توان،
انرژی و
امید برخوردارند و از سوی دیگر دارای خواست‌ها، تمایلات،
احساسات و عواطف گوناگون هستند. اگر این توان و انرژی در بستر مناسبی از فراغت قرار نگیرد و به تمایلات و خواسته‌های مشروع آنان پاسخی مناسب داده نشود، باید منتظر
اعمال رفتار ضد ارزشی و هنجارشکن و بروز انحرافات جنسی در اجتماع باشیم. بنابراین نقش و اهمیت فراغت در
زندگی جوانان ضرورت یک
برنامه‌ریزی دقیق را بیش از پیش جلوه‌گر می‌سازد.
به همین جهت، جامعه‌شناسان معتقدند که در صورت فقدان برنامه و آماده‌سازی برای بهره‌برداری از اوقات فراغت، فضای وسیع فراغت، دشمن شماره یک انسان‌ها خواهد بود. این امر در مورد
نوجوانان و جوانان ابعادی دهشتناک خواهد داشت. «در بررسی‌هایی که به
عمل آمده، معلوم شد که ارتکاب جرایم بزرگ از طرف جوانان اغلب در زمانی صورت گرفته که آنان بیکار بوده‌اند».
در روایتی از حضرت علی (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرمودند: «
اَلنَّفْسُ اِنْ لَمْ تَشغَلَهُ شَغَلَکَ؛ اگر تو نفس را به کاری مشغول نداری، او تو را به خود مشغول خواهد داشت».
از آن‌جا که فعالیت‌های سالم و جهت‌دار سودمند، مقدار فراوانی از انرژی جوان را به خود اختصاص می‌دهد، و از تحریکات جنسی و شهوت‌انگیز جلوگیری می‌نماید، از‌این‌رو با توسعه امکانات مربوط به تفریحات سالم و فعالیت‌های ورزشی، تدارک برنامه‌های مناسب اردویی ـ مسافرتی، فراهم نمودن فرصت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی، برنامه‌های مذهبی و معنوی، و واگذاری کار و مسئولیت‌های مختلف و مورد
علاقه در سطح
خانواده، مدرسه و اجتماع، می‌توان بخش زیادی از اوقات جوانان را به اوقاتی مفید و ثمربخش مبدل نمود.
بنابراین همان‌گونه که در
علم طب، جلوگیری از پیدایش بیماری‌های جسمی به مراتب آسان‌تر از درمان آن است و
بهداشت اهمیت فوق‌العاده‌ای در
حیات افراد و
سرنوشت اجتماع دارد، در بیماری روحی و روانی ـ اخلاقی ـ خصوصاً انحراف جنسی ـ توجه به آن بسیار مهم است؛ لذا امید است با به‌کارگیری راه‌های پیشنهادی فوق، شاهد
طهارت نفس جوانان عزیز، و پاکی آنان از پلیدی‌های روحی و
انحراف جنسی باشیم.
انحراف جنسی دارای انواع مختلفی می‌باشد و برای برخی از آن‌ها (مانند
خودارضایی) راه‌های اختصاصی نیز مطرح شده است؛ ولی به دلیل اختصار، از بیان راه‌های اختصاصی برای درمان همه انحرافات جنسی خودداری نموده و به راهکارهای کلی درمان اشاره می‌کنیم.
آشنا کردن جوانان با آثار و پی‌آمدهای سوء انحرافات جنسی.
یکی از علل و عوامل ارتکاب کج‌روی‌ها و انحرافات، ناشی از
جهل و ناآگاهی انسان‌ها نسبت به آثار و پی‌آمدهای سوء و دهشتناک آن می‌باشد؛ چنان‌که امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) در عهدنامه خود به
مالک اشتر می‌فرماید:
«در برابر خداوند کسی نافرمانی نمی‌کند، مگر جاهل شقی».
به همین دلیل روایات بسیاری موجود است که هرکدام اثری از آثار منفی پیروی از شهوت را یادآوری می‌کند و انسان را از عواقبِ سوء آن آگاه سازد.
افراد مبتلا به انحراف جنسی باید به لطف خداوند امیدوار باشند و با خواندن
نماز و راز و نیاز با آفریننده مهربان و بخشنده و با
توسل به
اهل بیت (علیهم‌السلام) به آنان پناه برده و از آنان کمک بخواهند و
توبه کنند از این‌که به سبب اعمال زشت خویش آن بزرگواران را از خود برنجانند.
برخی محققان در این زمینه، راهکارهایی را پیشنهاد داده‌اند؛ همچون:
ـ شرطی‌سازی بیزاری‌آور؛
ـ حساسیت‌سازی نهان؛
ـ تقویت مثبت و تقویت منفی (
تشویق و
تنبیه).
۱. محمد قاسمی، حمید، اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۳ ش.
۲. تربیت جنسی از دیدگاه اسلام، حافظ ثابت، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۱ ش.
۳. رضوی، محمدجواد، انحراف جنسی از دیدگاه جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، (بی‌جا)، ۱۳۵۳ ش.
۴. شفیعی، سید محمد، پرورش روح، جلد دوم، چاپ اول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۰ ش.
۵. امین‌زاده، محمدرضا، اسلام و ارضای غریزه جنسی، چاپ اول، قم، انتشارات در راه حق، ۱۳۷۷ ش.
۶. کجباف، محمدباقر، ناسی رفتار جنسی، چاپ اول، تهران، نشر روان، ۱۳۷۸ ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «پیش‌گیری و درمان انحرافات جنسی جوانان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۱۳.
