وظیفه انسان در برابر غیبت کردن مادر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: غیبت، آفات زبان، احترام به پدر و مادر.
پرسش: مادر من غیبت می‌کند و اگر از پیش او بروم، ناراحت می‌شود و تنها کسی که با او صحبت می‌کند، من هستم، چه کنم؟
پاسخ: از نظر
اسلام احترام پدر و مادر واجب است.از
قرآن کریم و فرموده‌های ائمه اطهار (علیهم‌السلام) روشن است که اطاعت از پدر و مادر تا جایی است که خواست
پدر و مادر مخالف خواست خدا نباشد. پس اگر امر دایر شد بین اطاعت خدا و اطاعت پدر و مادر، قطعاً باید اطاعت خدا را ترجیح داد، وگرنه انسان مرتکب شرک در طاعت شده است.
به درستی که اطاعت از مخلوق در صورتی که مستلزم معصیت
خالق باشد، جایز نیست؛ بنابراین نباید به بهانه این‌که احترام مادر واجب است، به غیبت‌های او گوش داد.
از نظر اسلام احترام پدر و مادر واجب است و در
قرآن کریم و
روایات اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) سفارش بسیاری نسبت به رعایت
حقوق پدر و مادر و احترام به آن‌ها شده است.
در قرآن کریم آمده است که «
وَقَضَی رَبُّکَ اَلَّا تَعْبُدُوا اِلَّا اِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا»؛ «خداوند
حکم کرده است که جز او را
عبادت نکنید و به پدر و مادر خود نیکی کنید».
در سه
آیه دیگر «
وَبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا »
تکرار شده است و
آیات دیگر داریم که توصیه به احسان کردن به پدر و مادر کرده است.
در روایات هم سفارش پدر و مادر بسیار شده است؛
ــ برای مثال
امام رضا (علیه‌السلام) فرمود: «به درستی که خداوند عزوجل امر کرده است به
شکر خودش و شکر والدین. کسی که از پدر و مادر
شکرگزاری نکند، در واقع شکر خدا را به جا نیاورده است».
ــ فردی خدمت حضرت پیامبر رسید و عرض کرد یا
رسول الله! به چه کسی نیکی کنم؟ حضرت سه مرتبه فرمود: «به مادرت نیکی کن و در مرتبه چهارم فرمود: به پدرت نیکی کن».
که حکایت از ارزش فوق‌العاده مادر می‌کند.
ــ و دیگر فرمود: «
بهشت زیر پای مادران است».
ــ و در جای دیگر امام رضا (علیه‌السلام) فرمود: «
نیکی به پدر و مادر واجب است؛ هر چند که آن‌ها مشرک باشند».
از قرآن کریم و فرموده‌های ائمه اطهار (علیهم‌السلام) روشن است که اطاعت از پدر و مادر تا جایی است که خواست پدر و مادر مخالف خواست خدا نباشد.
در دو جای
قرآن، عباراتی نزدیک به هم می‌فرماید:
«اگر
پدر و مادر تلاش کردند که چیزی را شریک من قرار دهی که به آن
علم نداری، از آن‌ها
اطاعت نکن».
پس اگر امر دایر شد بین اطاعت خدا و اطاعت پدر و مادر، قطعاً باید
اطاعت خدا را ترجیح داد، وگرنه انسان مرتکب
شرک در طاعت شده است.
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «
بِرُّ اَلْوَالِدَیْنِ وَاجِبٌ فَاِنْ کَانَا مُشْرِکَیْنِ فَلاَ تُطِعْهُمَا وَ لاَ غَیْرَهُمَا فِی اَلْمَعْصِیَةِ فَاِنَّهُ لاَ طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِی مَعْصِیَةِ اَلْخَالِقِ؛
نیکی به پدر و مادر واجب است؛ پس اگر پدر و مادر مشرک بودند یا غیر
مشرک بودند، از شما انجام امری را خواستند که نافرمانی
خداوند متعال بود، از آن‌ها اطاعت نکنید».
به درستی که اطاعت از مخلوق در صورتی که مستلزم معصیت خالق باشد، جایز نیست؛ بنابراین نباید به بهانه این‌که احترام مادر واجب است، به غیبت‌های او گوش داد.
بدانید که خداوند متعال صریحاً فرموده است که «
وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا»؛
«بعضی از شما بعض دیگر را غیبت نکند» و غیبت را به منزله خوردن
گوشت برادر مرده می‌داند.
در روایات وارد شده است که «
السامع للغیبة کالمغتاب؛ کسی که به غیبت گوش می‌دهد، مثل
غیبت‌کننده است».
برای فرار از این
گناه کبیره سعی کنید:
موضوع را تغییر دهید:
بدون این‌که جلب توجه کنید، موضوع دیگری را مطرح کرده و سعی کنید مادر خود را وادار کنید که درباره آن موضوع صحبت کند تا غیبت را فراموش کرده و مجلس از حالت
گناه خارج شود.
حرمت و مضرات غیبت را متذکر شوید:
حضرت
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمودند: «غیبت در دین
مؤمن سریع‌تر از خوره‌ای که در بدن او افتاده باشد، اثر می‌کند».
یادآور شوید که غیبت خورش سگ‌های
جهنم است و باعث می‌شود که حسنات
نامه عمل غیبت‌کننده به نامه عمل غیبت‌شونده منتقل شود و بالعکس،
گناهان غیبت‌شونده در نامه عمل غیبت‌کننده وارد گردد و از طرفی ریختن
آبروی مؤمنین و پرده برداشتن از اعمال بد
مؤمنین در واقع یک نوع دشمنی کردن با خداست؛ چون خداوند می‌خواهد که بدی‌های دوستان خود را بپوشاند؛ ولی غیبت‌کننده خلاف آن را اراده کرده است.
آن‌گاه مقایسه کنید ببینید که آیا چند دقیقه به کام دل عمل نمودن و تشفی خاطر پیدا کردن می‌ارزد به عذاب‌های سخت الهی و رسوا شدن روز
قیامت و از دست دادن اعمال خوبی که با مشقت آن‌ها را گردآوری کرده بودید، آیا رسوایی در
دنیا و از نظر دیگران افتادن به این کارها می‌ارزد؟
مجلس را ترک کنید.
اگر نتوانستید موضوع بحث را عوض کنید و تذکرات شما در مورد مضرات غیبت هم کارساز نبود، جلسه را ترک کنید و بدانید اگر با رفتار خود به مادر نشان دادید که غیبت کردن را دوست ندارید و به شدت از این
عمل زجر می‌کشید و از
عذاب خداوند به هراس می‌افتید، کم‌کم مادر شما برای شما حریم نگه می‌دارد و در حضور شما غیبت نمی‌کند.
برای اطلاع بیشتر از تعریف غیبت و مضرات آن و راه علاج آن به کتاب «
چهل حدیث» حضرت
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)
حدیث هجدهم مراجعه کنید.
۱. امر به معروف و نهی از منکر، محسن قرائتی، تهران، ستاد اقامه نماز.
۲. گناهان کبیره، شهید دستغیب شیرازی، قم، تربیت.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «وظیفه انسان در برابر غیبت کردن مادر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۱/۱۹.
