ورود به بهشت و جهنم بدون حساب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ورود به بهشت و جهنم، محاسبه اعمال، مخلصین، صابران، فاضلان، همسایگان خدا، مجاهدان، فقرا، اهل بلا، مشرکان، کافران.
پرسش: چه کسانی بی‌حساب به بهشت و چه کسانی بی‌حساب به جهنم می‌روند؟
پاسخ: در بین بندگان خدا، برخی به عنوان برگزیدگان و نخبگان آزمون‌های الهی یک‌سره و بی‌حساب وارد
بهشت می‌شوند و در جوار
رحمت پروردگار جای می‌گیرند که عبارت‌اند از: مخلَصین، صابران، مجاهدان، فاضلان، همسایگان خدا،
فقرا، اهل بلا،
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و
ائمه اطهار (علیهم‌السلام).
در برابر این گروه، عده‌ای هم هستند که بنا بر
روایات اسلامی خداوند آنها را بی‌حساب وارد
جهنم خواهد کرد: فرمانروایان به خاطر
ظلم و ستم، قوم
عرب به خاطر
تعصب، دهقان‌ها به خاطر
کبر، تاجران به خاطر کذب و
دروغ،
علما به خاطر
حسد، ثروتمندان به خاطر
بخل، پیرمرد
زناکار،
مشرکان و
کافران.
دین اسلام مبانی و اصولی دارد که از جمله آنها اعتقاد به
معاد است. براساس این اصل مهم دینی، انسان‌ها پس از
زندگی در این
دنیا، در
روز قیامت از
عالم قبر به امر الهی برانگیخته شده و در صحرای محشر در پیشگاه
خداوند متعال حاضر می‌شوند تا به
اعمال آنها رسیدگی شود و هر کسی به جزای
عمل خود برسد، اهل
خیر و نیکی به
بهشت و اهل شر و بدی به
جهنم وارد شوند.
در
قرآن کریم و روایات اسلامی، مطالب زیادی درباره
قیامت، حساب و کتاب و نوع زندگی در
جهان آخرت و نیز وصف
نعمات بهشتی و
عذاب‌های جهنمی بیان شده که نشان از اهمیت این موضوع دارد.
در میان
آیات قرآنی چندین (برای نمونه مراجعه شود به آیات:
) آیه به تقسیم‌بندی انسان‌ها در روز قیامت اشاره کرده است که دو گروه از این انسان‌ها، عبارت‌اند از: اصحاب الیمین و اصحاب الشمال.
«
اصحاب الیمین کسانی هستند که اعمال خوب دارند؛ ولی خوبی به ذات و سرّ (
باطن) آنها رخنه نکرده است؛ چون یک‌سره خودشان را به خدا نفروختند؛ و الاّ از مقربین شده بودند».
این گروه پس از حساب و
کتاب وارد بهشت می‌شوند و براساس درجه خوبی و نیکی‌شان در درجات و
طبقات بهشت جای می‌گیرند.
در مقابل «
اصحاب الشمال کسانی هستند که در دنیا بیشتر دنبال معصیت و
جرم و جنایت رفته‌اند؛ ولی احیاناً هم کارهای خوبی انجام داده‌اند، یا اهل خیری هستند که عشقشان به
حق زیاد نبوده و در مقابلِ اعمال زشتی که انجام داده‌اند، مستحق عقوبت‌اند و بالاخره باید برای مدتی کوتاه هم که شده در
دوزخ بسوزند»
و پس از گذراندن دوران
عذاب وارد بهشت شوند.
پس این دو گروه اعمالشان مورد
محاسبه قرار می‌گیرد و هر کدام پس از رسیدگی به اعمال به بهشت یا جهنم راه پیدا می‌کنند.
اما در بین بندگان خدا، گروهی ولو اندک، سراسر وجود و عمر خود را معطر به عطر
بندگی خدا کرده‌اند و ذره‌ای از بدی و
گناه در آنها راه پیدا نکرده و ظاهر و باطن آنها پاک و مطهر است و به اعتراف شیطان، آنها از وسوسه‌ها و گمراهی او در امان مانده‌اند.
«
شیطان سوگند یاد می‌کند که ای
پروردگار! به
عزت تو قسم که من یکایک از افراد بشر را اغوا و گمراه می‌کنم، مگر آن بندگان تو را که مخلص و پاکیزه شده باشند».
بنابراین چون بندگان مخلَص و مقرب خدا سراسر عمر خود را مشغول
عبادت و بندگی خالص خدا بوده‌اند و شیطان هم به گرد آنها نبوده است تا آنها را آلوده کند، لذا در
قیامت به عنوان برگزیدگان و نخبگان آزمون‌های الهی یک‌سره و بی‌حساب وارد بهشت می‌شوند و در جوار
رحمت پروردگار جای می‌گردند.
قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
«
فَاِنَّهُمْ لَُمحْضَرُونَ اِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الُْمخْلَصِینَ»؛
«همه مردم در
روز قیامت برای حساب و کتاب در پیشگاه خدا حاضر می‌شوند، مگر بندگان مخلَص خدا».
روایات اسلامی نیز بعضی افرادی را که بدون محاسبه مجوز ورود به بهشت را دریافت می‌نمایند، به ما معرفی می‌کنند:
«از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) منقول است. خداوند می‌فرماید: «ای بندگانی که در راه من
دشمنان را کشته‌اید و کشته شده‌اید و در راه من به شما اذیت و آزار رسیده و در راه من
جهاد کرده‌اید، داخل بهشت شوید. پس آنها بدون عذاب و بدون حساب وارد بهشت می‌شوند».
و در روایتی دیگر می‌خوانیم: حضرت
امام محمدباقر (علیه‌السلام) فرمودند: روز قیامت از جانب رب العزه ندا می‌رسد که جمیع اهل محشر می‌شنوند: اهل
صبر کجایند؟ جمعی برخیزند و ملائکه از آنها
استقبال کنند. پس ندا رسد که راست گویند بگذارید تا بی‌حساب داخل بهشت شوند، پس ندا شود: اهل فضل کجایند؟ گروهی برخیزند .... و به دستور به بهشت روند، ندای دیگر رسد: همسایگان خدا کجایند؟ پس گروهی برخیزند .... بی‌حساب به بهشت روند».
و در روایتی دیگر از
امام سجاد (علیه‌السلام) می‌خوانیم:
«
إذا جَمعَ اللّه ُ الأوَّلينَ و الآخِرينَ يُنادي مُنادٍ : أينَ الصّابِرونَ لِيَدْخُلوا الجَنّةَ جَميعا بغَيرِ حِسابٍ ... : قالَتِ المَلائكَةُ لَهُم: مَن أنتُم؟ قالوا: الصّابرونَ. قالوا: و ما كانَ صَبْرُكُم؟ قالوا: صَبَرْنا على طاعَةِ اللّه، و صَبَرْنا عَن مَعصِيَةِ اللّه»؛
یعنی
خداوند زمانی که همه بندگان را جمع می‌کند منادی صدا می‌زند: صابرین کجا هستند تا بدون حساب وارد بهشت شوند ـ تا اینکه ـ
ملائکه به آنها می‌گویند: شما چه کسانی هستید؟ آنها می‌گویند ما صابرین هستیم. ملائکه می‌پرسند صبر شما چگونه بوده است؟ آنها می‌گویند: ما بر اطاعت خدا و دوری از انجام معصیت خدا صبر کردیم.
هم‌چنین از روایت امام صادق (علیه‌السلام) به دست می‌آید که «
فقرا»
و «اهل بلاءِ»
نیز بدون حساب به بهشت وارد می‌شوند.
از آنچه گذشت بر‌می‌آید که حقیقتاً شایسته‌ترین بندگانی که بدون حساب و کتاب صلاحیت ورود به بهشت را دارند، حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) هستند.
در برابر این گروه، عده‌ای هم هستند که بنا بر روایات اسلامی خداوند آنها را بی‌حساب وارد
جهنم خواهد کرد:
در روایتی از حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آمده است: «
ستة یدخلون النار بغیر حساب: الامراء بالجور، و العرب بالعصبیة، و الدهاقین بالکبر، و التجار بالکذب، و العلماء بالحسد، و الاغنیاء بالبخل»؛
«شش گروه بدون حساب وارد
آتش می‌شوند: فرمانروایان به خاطر
ظلم و ستم، قوم
عرب به خاطر
تعصب، دهقان‌ها به خاطر کبر، تاجران به خاطر کذب و
دروغ،
علما به خاطر
حسد و ثروتمندان به خاطر
بخل».
امام صادق (علیه‌السلام) نیز در این باره می‌فرمایند: «
ثَلاثةٌ يُدْخِلُهمُ اللّه ُ النّارَ بغَيرِ حِسابٍ ... إمامٌ جائرٌ ، و تاجرٌ كَذوبٌ ، و شَيخٌ زانٍ»؛
«سه گروه را خداوند بدون حساب وارد آتش می‌کند: پیشوای
ظالم، تاجر دروغ‌گو و پیرمرد
زناکار».
عده‌ای نیز هستند که از اصل به یگانگی خدا ایمان نیاورده‌اند و مسیر شرک و کفر را پیموده‌اند. آنها هم صلاحیت حساب و کتاب و رسیدگی به اعمال را ندارند و بی‌حساب وارد
جهنم می‌شوند.
چنان‌که در روایتی «
شیخ صدوق (رحمة‌الله‌علیه) به
سند خود از حضرت
امام رضا (علیه‌السلام) از حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)
روایت کرد که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: خداوند متعال همه خلایق را
محاسبه می‌کند، مگر کسی که به خدا
شرک آورد؛ پس او را بدون حساب به سوی جهنم برند».
«چراکه شرط قبولی اعمال، اعتقاد به اصل
توحید است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. شرک، آتش سوزانی است که شجره اعمال آدمی را می‌سوزاند. شرک، صاعقه‌ای است که تمام محصول
زندگی او را به
آتش می‌کشد و شرک همچون طوفانی است که اعمال آدمی را متلاشی می‌سازد و با خود می‌برد.
چنان‌که در
آیه ۱۸
سوره ابراهیم می‌خوانیم: «اعمال کسانی که به پروردگارشان
کافر شدند، همچون خاکستری است در برابر تندباد در یک روز طوفانی، آنها توانایی ندارند کمترین چیزی از اعمالی را که انجام داده‌اند، به دست آورند و این
گمراهی دور و دراز است».
۱. نفسیر نمونه: تفسیر سوره‌های زمر، بقره و... (در رابطه با حبط اعمال‌اند) و نیز سوره‌های واقعه، الرحمن، انبیا، مرسلات، قصص.
۲. کتاب معاد شهید مطهری (رحمة‌الله‌علیه).
۳. کتاب معاد آیت‌الله دستغیب (رحمة‌الله‌علیه).
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ورود به بهشت و جهنم بدون حساب»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۱۲.
