ملائکه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش:
اراده و
اختیار ملائک چگونه‌است؟
پاسخ:
از نظر
حکما و
عرفای اسلامی همه ی موجودات عالم، دارای
حیات،
شعور، اراده و اختیارند. اساساً اراده و اختیار خود از امور
مجرد(غیر مادی) بوده از سنخ وجود ملائکند. و اگر موجودات مادی نظیر
انسان و
حیوان به وضوح دارای این صفاتند به خاطر داشتن
نفس قوی غیر مادی است که از سنخ ملائک است.
در گیاهان و جمادات نیز این دو صفت وجود دارند لکن به خاطر ضعف وجود آنها اراده و اختیارشان قابل فهم نیست. «...فَقالَ لَها وَ لِلْأَرْضِ ائْتِیا طَوْعاً أَوْ کَرْهاً قالَتا أَتَیْنا طائِعین. (
خداوند متعال ) به آن (آسمان ) و به زمین فرمود: بیایید خواه از روی
اطاعت و خواه از روی اکراه! آنها گفتند: ما از روی
طاعت می‌آییم.»
لذا اگر موجودات مادی به خاطر داشتن
نفس مجرد دارای اراده و اختیارند ،
ملائک که مجرد خالصند به نحو اولی دارای این دو صفتند. چون
صفات کمال ، که اراده و اختیار نیز جزء آنها هستند ، در
مجردات بسیار قویتر از موجودات مادی وجود دارند. از اینرو خداوند متعال که فوق مجرد است از بالاترین مرتبه ی اراده و اختیار نیز برخوردار است.
البته باید توجّه داشت که تفاوتی هست بین اراده و اختیار انسان و بین اراده و اختیار
فرشته ، اراده و اختیار ملائک
علت تامّه ی تحقق فعل آنهاست. یعنی محال است فرشته چیزی را اراده کند و آن چیز تحقق نیابد ؛ امّا اراده و اختیار انسان
علت ناقصه ی فعل اوست ؛ لذا ممکن است انسان یا حیوان چیزی را اراده کنند ولی به خاطر فراهم نبودن دیگر
عوامل طبیعی یا وجود مانع ، آن چیز تحقق نیابد.
شهرسوال.
