شاخص های اخلاقی شیعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: شیعه، اهل بیت
پرسش: شاخص های اخلاقی ورفتاری شیعه در کلام اهل بیت چیست؟
پاسخ:
شاخص ها و ويژگي هاي
اعتقادی ، اخلاقي و رفتاري و عملكردي
شیعه را مي توان در آيينه
قرآن كه تابلوي راهنماي زندگي
انسان است، مشاهده كرد. به بيان ديگر مشخصه اصلي تشيع واقعي را در يك تابلوي كلي مي توان چنين بيان كرد. «
تسلیم و
اطاعت محض خدا، و پرستش و ستايش او در هر وضعيت، با
امامت قرآن و چهارده معصوم است» بيان همه شاخص هاي جزئي در مقام پاسخگويي به سؤلات ممكن نيست. از اين رو به ذكر چند مشخصه بسنده مي كنيم. مي توانيد به كتاب هاي ويژه اي كه در اين موضوع نوشته شده، و برخي از آنها را درذيل معرفي خواهيم كرد، رجوع كنيد.
برخي از شاخص هاي اخلاقي و رفتاري شيعه
امام صادق (ع) در مورد ميزان
ولایت پذيري شيعيان فرمود: خدا
رحمت كند
شیعیان ما را كه از سرشت ما و زيادى گل ما بوجود آمده، و با آب
محبّت ما خميرمايه ي وجودشان سرشته شده‌است، از اين رو در غم ما غمگين، و در شادى ما شادمانند.
و
امیر المؤمنین (ع) شاخصه
ولایت پذیری شيعيان را اين گونه معرفي مي كند: شيعيان ما كسانى هستند كه در راه ولايت ما و براي تقويت آن به يك ديگر
بذل و
بخشش مى‌كنند، و به خاطر
عشق به
ولایت ما با يك ديگر
محبّت دارند، و براى زنده كردن
فرمان ما و ماندگاري ولايت ما به ديدار يك ديگر مى‌روند. شيعيان ما در
تقوا و كنترل
نفس آن گونه اند كه اگر خشمگين شوند، ستم نمى‌كنند، و اگر خشنود گردند، زياده روى ندارند. براى همسايگان خود مايه
برکت ، و براى هم نشين هاي خود مايه
صلح و
صفا هستند.
شخصيت هر كس در گرو
عزت نفس اوست. انسان به عزت
نفس و
تکریم شخصيت از همه چيز، حتي گاهي از آب و غذا بيشتر نياز دارد. زيرا
رنج گرسنگي و تشنگي موقتي است، ولي تحقير شخصيت و آزردگي
روح و روان به زودي و سادگي رفع نمي شود، بلكه ممكن است تا آخر
عمر همراه انسان بماند.
براين پايه است كه رئيس مذهب شيعه يعني
حضرت امام صادق(ع) پيروان خود را از هر عملي و گفتاري، و قرار گرفتن در هر موقعيتي كه سبب ذلت نفس و تحقير شخصيت گردد، نهي نموده است. آن
حضرت در اين
مقام مي فرمايد: شِيعَتُنَا مَنْ لَا يَهِرُّ هَرِيرَ الْكَلْبِ يَطْمَعُ طَمَعَ الْغُرَابِ وَ لَا يَسْأَلُ عَدُوَّنَا وَ إِنْ مَاتَ جُوعا،
شيعيان ما (از فرط ذلت نفس، براي امورمادي و دنيايي) همانند سگ زوزه نمي كشند، و مانند كلاغ طمع نمي ورزند ،اگر از گرسنگي هم بميرند دست نياز و ذلت به سوي دشمنان ما دراز نمي كنند.
قرآن کریم مكررا در مورد مجهز شدن به سلاح
صبر و
تقوا با بيان هاي مختلف از جمله «وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُور »
اگر [ در
جهاد مالي و جاني و در برابر
تبلیغات زهر آگين و آزار و اذيت هايي كه از
یهودی ها و
مسیحی ها و ساير
کفار به شما مي رسد،] استقامت كنيدو
تقوا و پرهيزگاري پيشه كنيد،(راه درستي را براي پيروزي و بي اثر كردن نقشه هاي دشمنان به كار گرفته ايد،) زيرا اين صبر و تقوا از كارهاي مهم و مطمئن است.
بر اين اساس
امام صادق (ع) يكي از مهم ترين ويژگي هاي شيعيان را
تقوا و
صبر در برابر سختي ها و
حوادث گوناگون زندگي معرفي فرموده است. آن
حضرت در گفتگويي با يكي از
اصحاب خود فرمود: يَا ابْنَ جُنْدَبٍ لَوْ أَنَّ شِيعَتَنَا اسْتَقَامُوا لَصَافَحَتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ وَ لَأَظَلَّهُمُ الْغَمَامُ وَ لَأَشْرَقُوا نَهَاراً وَ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ لَمَا سَأَلُوا اللَّهَ شَيْئاً إِلَّا أَعْطَاهُمْ
اگر شيعيان ما استقامت بورزند
ملائکه با آنها
مصافحه خواهند نمود و ابر بر سرشان سايه مي افكند و روزهاى روشن و تابان دارند و از بالا و پائين
نعمت بر آنها فرو مي ريزد و هر چه از
خدا بخواهند بايشان مى‌بخشد.
امام جعفر صادق (ع) فرمود: شيعيان ما را در سه مورد
آزمایش كنيد: هنگام فرا رسيدن اوقات
نماز كه چگونه
مراقب آن هستند، و در مورد اسرارى كه نزد آنان هست كه چگونه آن را از دشمنان ما حفظ مى‌كنند، و در زمينه اموالشان كه چگونه بوسيله آن به برادرانشان يارى مى‌دهند.
همانند: بسيار
تلاوت كردن
قرآن و
تدبر در آن ،
زهد و
ساده زیستی ، تلاش براي
اصلاح خود و
جامعه ،
امانت داری و
صداقت ، رسيدگي به امور
خانواده و
محبت به آنان، رعايت
ادب در
معاشرت با ديگران
۱. شيعه در
اسلام ،
علامه طباطبایی ؛
۲. شيعه در پيشگاه
قرآن و
اهل بیت(ع) ، علي تهراني
۳. اين است آيين ما، آيت الله مكارم شيرازي ؛
۴. صفات شيعه ، شيخ صدوق
۵. شيعه
پاسخ مي‌گويد، آيت الله مكارم شيرازي؛
۶. منشور
عقاید اماميه، آيت الله جعفر سبحاني
۷. چرا
شیعه هستم، دكتر
عیسی الفقيه (ترجمه عبدالله اميني‌پور)؛
۸. سيماي شيعيان، (ترجمه عبدالله اميني‌پور)؛
۹. تشيع در مسير
تاریخ ، حسين محمد جعفري، ترجمه محمدتقي آيت اللهي؛
۱۰. تاريخ شيعه، محمد حسين مظفر، ترجمه محمدباقر حجتي؛
۱۱. شيعه در تاريخ، محمدحسين زين عاملي، ترجمه محمدرضا عطائي؛
۱۲. شيعه، محمدحسين طباطبايي، تهيه از علي احمدي ميانجي؛
۱۳. شيعه چه مي‌گويد و چه مي‌خواهد، رضا نيازمند؛
۱۴. اين است آيين ما، محمدحسين كاشف‌الغطا
۱۵. شيعه (مذكرات و مكاتبات پروفسور هانري كربُن با علامة طباطبايي).
سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
