• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمان وقوع قیامت و ظهور امام زمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: ظهور امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، قیامت، قرآن واقعی، مصحف امام علی (علیه‌السلام).

پرسش: از آیات قرآن استفاده می‌شود که هر آن امکان دارد قیامت اتفاق بیافتد، ما که به ظهور امام زمان اعتقاد داریم، می‌گوییم که آقا ظهور می‌کند؛ پس روز قیامت بعد از ظهور آقا اتفاق می‌افتد، آیا این درست است و دیگر اینکه قرآن واقعی هم در دست امام زمان است و آن چند جزء دارد؟

پاسخ: براساس آیات و روایات و اجماع مسلمین بر تحقق حکومت عدل الهی توسط حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، باید گفت که پیش از وقوع قیامت ، وعده الهی تحقق پیدا خواهد کرد و حکومت عدل الهی در سراسر زمین گسترده خواهد شد. این اعتقاد هیچ‌گونه تعارض و تضادی با آیاتی که می‌گویند وقوع قیامت به طور ناگهانی صورت می‌گیرد ندارد؛ زیرا بعد از قیام حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و تحقق حکومت عدل الهی، هر وقت که خداوند اراده نماید، قیام قیامت دفعی و ناگهانی خواهد بود.
درباره مصحف امام علی (علیه‌السلام) نیز باید گفت که این مصحف گرچه دارای امتیازاتی بوده، ولی در تعداد سوره‌ها و آیات با قرآن موجود در میان مسلمانان تفاوت نداشته است. به این بیان که زیاده و نقصانی نسبت به قرآن موجود در آن نبوده است. پس قرآن واقعی همین قرآن است که در دست مسلمین است و با قرآن امام علی (علیه‌السلام) از نظر تعداد سوره‌ها و آیات و اجزا تفاوتی ندارد.



در قرآن زمان وقوع قیامت به طور مشخص بیان نشده است و تأکید دارد بر اینکه غیر از خدای متعال هیچ‌کس دیگر ـ حتی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ـ از آن آگاهی ندارد:
«یَسْاَلُونَکَ عَنِ السَّاعَةِ اَیَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّی لا یُجَلِّیهَا لِوَقْتِهَا اِلا هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالارْضِ لا تَاْتِیکُمْ اِلا بَغْتَةً یَسْاَلُونَکَ کَاَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْهَا قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَکِنَّ اَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ»؛ درباره قیامت از تو سؤال می‌کنند، کی فرا می‌رسد؟ بگو: علمش فقط نزد پروردگار من است و هیچ‌کس جز او نمی‌تواند وقت آن را آشکار سازد. (اما قیام قیامت حتی) بر آسمان‌ها و زمین سنگین است و جز به طور ناگهانی به سراغ شما نمی‌آید».

۱.۱ - علت معلوم نبودن زمان وقوع قیامت

از این آیه مبارکه استفاده می‌شود که قیامت به طور ناگهانی واقع می‌شود و عدم آگاهی از وقوع رستاخیز به ضمیمه ناگهانی بودن آن سبب می‌شود هیچ‌گاه مردم قیامت را دور ندانند و همواره در انتظار آن باشند. به این ترتیب خود را برای نجات در آن آماده سازند و این عدم آگاهی، اثر مثبت و روشنی در تربیت نفوس و توجه آن‌ها به مسئولیت‌ها و پرهیز از گناه خواهد داشت.


آیاتی به طور اجمال و روایاتی به طور صریح وجود دارند که قبل از وقوع قیامت حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ظهور خواهد نمود و جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد.در برخی از این روایات که هم از طریق شیعه و هم از طریق سنی نقل شده و به طور گسترده در متون فریقین آمده است.

۲.۱ - حدیثی از پیامبر

از پیامبر نقل شده که فرمود: اگر یک روز از عمر جهان بیشتر نمانده باشد، خدای متعال آن روز را آن‌چنان طولانی خواهد کرد تا مردی از اهل ‌بیت من که هم‌نام من است به حکومت برسد، زمین را پر از عدل و داد کند؛ آن‌چنان که پر از ظلم و جور شده است.


همچنین از بررسی و دقت در مجموع آیات و روایات مربوط به حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به این نتیجه می‌رسیم که تا حضرت ظهور ننموده، قیامت واقع نخواهد شد؛ زیرا هدف اصلی و اولی از بعثت انبیا، کامل کردن شرایط برای رشد و تکامل آزادانه و آگاهانه انسان‌ها بوده که به وسیله قرار دادن وحی الهی در دسترس مردم تحقق یافته است و همینطور اهدافی دیگر نیز منظور بوده است که از آن جمله می‌توان کمک به رشد عقلانی و تربیت روحی و معنوی افراد مستعد را به شمار آورد؛ و در نهایت، انبیای عظام (علیهم‌السلام) درصدد تشکیل جامعه اید‌آل براساس خداپرستی و ‌اندیشه‌های الهی، و گسترش عدل و داد در سراسر زمین بوده‌اند و هر کدام در حد امکان، قدمی در این راه برداشته‌اند و بعضی از ایشان توانسته‌اند در محدوده جغرافیایی و زمانی خاص، حکومت الهی را برقرار سازند؛ ولی برای هیچ‌کدام از ایشان شرایط تشکیل حکومت جهانی فراهم نشده است ـ البته فراهم نشدن چنین شرایطی به معنای نارسایی در تعالیم و برنامه‌هایی انبیا یا نقص مدیریت و رهبری ایشان نیست ـ در عین حال خدای متعال در کتاب‌های آسمانی‌اش وعده تحقق حکومت الهی را در پهنه زمین داده است.

۳.۱ - کلام خداوند

• خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد».

• و در آیه دیگر نظیر این مضمون از حضرت موسی (علیه‌السلام) نقل شده است و بی‌شک این وعده روزی تحقق خواهد یافت.

• و در جای دیگر بعد از اشاره به داستان فرعون که مردم را به استضعاف کشانده بود می‌فرماید: «وَنُرِیدُ اَن نَمُنّ علَی الذِینَ استُضعوا فِی الارضِ وَنَجعَلَهُم اَئِمّةَ وَنَجعَلَهُمُ الوارِثینَ»؛ «ما می‌خواستیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم».

• و نیز روایات دیگری در تطبیق آیات «... وَیَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ»، «یُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ» و «بَقِیَّةُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ»، بر حضرت و قیام جهانی او وارد شده که برای رعایت اختصار، از ذکر آنها صرف‌نظر می‌کنیم.


پس طبق آیات و روایات و اجماع مسلمین بر تحقق حکومت عدل الهی توسط حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، به این نتیجه می‌رسیم که قبل از وقوع قیامت وعده الهی تحقق پیدا خواهد نمود و حکومت عدل الهی در سراسر زمین گسترده خواهد شد. این اعتقاد هیچ‌گونه تعارض و تضادی با آیاتی که می‌گویند وقوع قیامت به طور ناگهانی صورت می‌گیرد ندارد؛ زیرا بعد از قیام حضرت حجة (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و تحقق حکومت عدل الهی هر وقت که خداوند اراده نماید، قیام قیامت دفعی و ناگهانی خواهد بود.


اما قسمت دوم سؤال که آیا قرآن واقعی در دست امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) است و آن چند جزء دارد؟
امام علی (علیه‌السلام) اولین کسی بود که پس از وفات پیامبر به جمع قرآن مشغول شد و به حسب روایات مدت شش ماه در منزل نشست و این کار را به انجام رساند و پس از تکمیل، بنا به روایتی: «امام آن را با به مسجد آورد؛ درحالی‌که مردم پیرامون ابی‌بکر گرد آمده بودند. به آنان گفت: بعد از مرگ پیامبر (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) تاکنون به جمع‌آوری قرآن مشغول بودم و در این پارچه آن را فراهم کرده، تمام آنچه بر پیامبر نازل شده است، جمع‌آوری نموده‌ام، آیه‌ای نبوده است مگر آنکه پیامبر خود بر من خوانده و تفسیر و تأویل آن را بر من آموخته است. مبادا فردا بگویید از آن غافل بوده‌ایم. آن‌گاه یکی از سران گروه به پا خاست و با دیدن آنچه علی (علیه‌السلام) در آن نوشته‌ها فراهم کرده بود، به او گفت: به آنچه آورده‌ای نیازی نیست و آنچه نزد ما هست، ما را کفایت می‌کند. علی (علیه‌السلام) گفت: دیگر هرگز آن را نخواهی دید و آنگاه داخل خانه خود شد و کسی آن را پس از آن ندید».
[۱۲] معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، ص۱۲۷، لجنة ادارة الحوزة العلمیة بقم، المقدسه ۱۴۱۱ق.

این مصحف به عنوان میراثی نزد امامان قرار گرفته و از امامی به امامی دیگر منتقل شده است. گویا الآن نزد امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) است.


مصحفی که امام علی (علیه‌السلام) گردآوری کرده بود، دارای ویژگی‌های خاصی بود:

۶.۱ - رعایت ترتیب آیات و سوره‌ها

ترتیب دقیق آیات و سور، طبق نزول آن‌ها رعایت شده بود؛ یعنی در این مصحف، آیات مکی پیش از مدنی آمده و مراحل و سیر تاریخی نزول آیات روشن بود.

۶.۲ - وجود نداشتن اختلاف قرائت

در این مصحف، قرائت آیات، طبق قرائت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) که اصیل‌ترین قرائت بود، ثبت شده بود و هرگز اختلاف قرائت در آن راه نداشته است.

۶.۳ - دارا بودن تنزیل و تأویل

این مصحف (قرآن) مشتمل بر تنزیل و تأویل بوده؛ یعنی موارد نزول و مناسبت‌هایی را که موجب نزول آیات و سوره‌ها بود، در حاشیه مصحف توضیح ‌داده شده است.
[۱۳] معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، ص۱۷۶، لجنة ادارة الحوزة العلمیة بقم، المقدسه ۱۴۱۱ق.



گرچه مصحف امام علی (علیه‌السلام) دارای امتیازاتی بوده، ولی در تعداد سوره‌ها و آیات با قرآن موجود در میان مسلمین تفاوت نداشته است. به این بیان که زیاده و نقصانی نسبت به قرآن موجود در آن نبوده است. پس قرآن واقعی همین قرآن است که در دست مسلمین است و با قرآن امام علی (علیه‌السلام) از نظر تعداد سوره‌ها و آیات و اجزا تفاوتی ندارد.


۱. آشنایی با سوره‌ها، جواد محدثی.
۲. مهدی منتظر در نهج‌البلاغه، مهدی فقیه ایمانی.


۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۷.    
۲. شیخ صدوق، محمد بن علی، اکمال‌الدین و تمام النعمة، ص۳۷۲، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۵ق.    
۳. سجستانی، ابی‌داوود، سنن ابوداوود، ج۴، ص۱۰۶، بیروت، دارالفکر، چ۱، ۱۴۱۰ق.    
۴. سجستانی، ابی‌داوود، سنن ابوداوود، ج۴، ص۱۰۷، بیروت، دارالفکر، چ۱، ۱۴۱۰ق.    
۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۵.    
۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۲۸.    
۷. قصص/سوره۲۸، آیه۱۰۵.    
۸. انفال/سوره۸، آیه۳۹.    
۹. توبه/سوره۹، آیه۳۳.    
۱۰. هود/سوره۱۱، آیه۸۶.    
۱۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۴۴-۶۴، بیروت، مؤسسة الوفاء، چ۲، ۱۴۰۳ق.    
۱۲. معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، ص۱۲۷، لجنة ادارة الحوزة العلمیة بقم، المقدسه ۱۴۱۱ق.
۱۳. معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، ص۱۷۶، لجنة ادارة الحوزة العلمیة بقم، المقدسه ۱۴۱۱ق.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «زمان وقوع قیامت و ظهور امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۸/۲۸.    







جعبه ابزار