تابوت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تابوت،
صندوق عهد،
عید غدیر، پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله،
امام علی علیه‌السلام.
پرسش: خداوند در روز غدیر به
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ می‌فرمایند: تابوت سلاح،
دانش پیامبران پیشین و تمامی معجزات پیامبران را به امیرالمؤمنین ـ علیه‌السلام ـ تحویل ده. این تابوت چیست؟ و آیا در
قرآن هم آمده است؟
پاسخ: در این
حدیث لفظ «
تابوت» وجود دارد و در
قرآن کریم هم به آن اشاره شده است: «
... أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ ...». این
آیه شریفه نشان می‌دهد که گویا
بنی‌اسرائیل هنوز به مأموریت
طالوت از سوی خداوند حتی با تصریح پیامبرشان «اشموئیل»، اطمینان پیدا نکرده بودند و از او خواهان نشانه و دلیل شدند. پیامبر آنها به آنان گفت، نشانه حکومت او، این است که تابوت (صندوق عهد) به‌سوی شما خواهد آمد.
همچنین در
احادیث اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ و گفته‌های بعضی
مفسران آمده است که برحسب روایات، تابوت عبارت بوده از: صندوقی تخته‌ای که مادر
موسی ـ علیه‌السلام ـ به امر پروردگار
کودک خود را در آن نهاده و روی رود نیل گذاشت.
در فرازی از این حدیث این‌گونه آمده است: «...
جبرئیل نازل شده و خطاب به پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ گفت: خداوند پس از ابلاغ
سلام می‌فرماید: زمان
وفات تو نزدیک شده و مدت رسالتت رو به پایان است و بدان که من تو را بی‌هیچ چاره و گریزی فرا می‌خوانم، پس
عهد خود بنما و سفارشت را ایراد کن و آنچه
علم داری از خود و
میراث علوم
انبیا‌ی پیشین و سلاح و تابوت و آثار و آیات رسالتت را به وصی و جانشینت و
حجت بالغه بر خلقم، علی‌بن أبی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ بسپار و او را همچون نشانه‌ای برای مردم برپا کن و عهد و
میثاق او را تجدید نما و تمام عهود و نیز پیمانی را که از
ولایت علی‌بن أبی‌طالب، ولی خود و مولای آنان و همه مرد و
زن مؤمن بسته‌ام، به ایشان یادآوری کن ...».
در این حدیث لفظ «تابوت» وجود دارد که در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است: «
وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ بَقِیَّةٌ مِمَّا تَرَکَ آلُ مُوسی وَ آلُ هارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِکَةُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ»؛
و پیامبرشان به آنها گفت: نشانه
حکومت او، این است که (صندوق عهد) به‌سوی شما خواهد آمد. (همان صندوقی که) در آن، آرامشی از پروردگار شما و یادگارهای خاندان موسی و
هارون قرار دارد؛ در‌حالی‌که
فرشتگان، آن را حمل می‌کنند. در این موضوع، نشانه‌ای (روشن) برای شماست، اگر
ایمان داشته باشید.
«تابوت»، از «توب» گرفته شده و به معنای رجوع و بازگشت است
و نیز به معنای صندوقی است که از چوب می‌سازند و این‌که می‌بینیم به صندوق نقل و انتقال جنازه‌ها
تابوت می‌گویند، به همین مناسبت است؛ اما باید توجه داشت که معنای اصلی تابوت به
مردگان اختصاص ندارد؛ بلکه هرگونه صندوق چوبی را شامل می‌شود.
درباره این‌که تابوت بنی‌اسرائیل و به عبارت دیگر، «صندوق عهد» چه بوده و به دست چه کسی ساخته شد و محتویات آن را چه چیز تشکیل می‌داد، در روایات و
تفاسیر و همچنین در کتب «عهد قدیم» (تورات) سخن بسیار است و از همه روشن‌تر چیزی است که در احادیث اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ و گفته‌های بعضی مفسران آمده است و آن این‌که: برحسب روایات، تابوت عبارت از صندوقی تخته‌ای بوده که
مادر موسی ـ علیه‌السلام ـ به امر پروردگار کودک خود را در آن نهاده و روی رود نیل گذاشت و شاید به مناسبت این‌که این صندوق بالاخره سبب نجات
حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ و بازگشت او به نزد مادرش گردیده، به نام «تابوت» خوانده شده است.
علی‌بن ابراهیم قمی از
امام محمدباقر ـ علیه‌السلام ـ نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «مراد از تابوت، آن صندوقی است که خداوند برای مادر موسی فرستاد که موسی را در آن گذاشت و به
دریا انداخت و این تابوت نزد بنی‌اسرائیل بسیار محترم و باارزش بود و بدان
تبرک می‌جستند ...».
این
آیه شریفه نشان می‌دهد که گویا بنی‌اسرائیل هنوز به مأموریت
طالوت از سوی
خداوند حتی با تصریح پیامبرشان «اشموئیل»، اطمینان پیدا نکرده بودند و از او خواهان نشانه و دلیل شدند. پیامبر آنها به آنان گفت: نشانه حکومت او، این است که صندوق عهد به‌سوی شما خواهد آمد.
می‌توان ارتباط میان این آیه شریفه که قوم بنی‌اسرائیل درخواست تابوت (صندوق) از طالوت کردند و این فراز از حدیث را که
خداوند به پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در
روز غدیر دستور داد تا سلاح، تابوت را در
اختیار جانشینش قرار دهد، از این جهت دانست که این وسائل،
نسل اندر نسل به آخرین
امام رسیده و
امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، این صندوقچه و سلاح را به‌عنوان یکی از نشانه‌های خود به مردم عرضه کند.
پایگاه اسلام کوئست.
