صندوق عهد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: صندوق عهد، تابوت، تقدس صندوق عهد.
پرسش: صندوق حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ در کجاست و محتوای آن چیست؟ یهود چرا این‌قدر دعوی آن را می‌کند؟
پاسخ: صندوق
حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ و یا
تابوت و یا به عبارتی دیگر صندوق عهد، صندوقی بوده است که در نزد قوم
یهود بسیار محترم بوده است.
در روایات آمده است که این صندوق، همان جعبه‌ای است که مادر حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ او را در آن گذاشت، که به آن اشاره خواهد شد.
علاوه بر اینکه طبق آیه ۲۴۸ سوره بقره یادگارهای خاندان
موسی و
هارون در این صندوق بوده است.
خداوند متعال می‌فرماید: «و پیامبر آنها به آنها گفت که نشانه حکومت او این است که صندوق عهد به‌سوی شما خواهد آمد، همان صندوقی که یادگارهای خاندان موسی و هارون در آن است؛ درحالی‌که
فرشتگان آن را حمل می‌کنند. در این موضوع نشانه روشنی برای شما است، اگر
ایمان داشته باشید.»
در رابطه با این صندوق در تفاسیر مختلف مطالب گوناگونی ذکر شده است. یکی از مشهورترین دیدگاه‌ها در این رابطه مطلبی است که در تفسیر نمونه ذکر شده است: «در
احادیث اهل‌بیت ـ علیهم‌السلام ـ و گفته‌های بعضی
مفسران مانند ابن عباس آمده است که: تابوت، همان صندوقی بود که مادر موسی ـ علیه‌السلام ـ او را در آن گذاشت و به دریا افکند. و هنگامی که به‌وسیله عمال
فرعون از دریا گرفته شده و موسی را از آن بیرون آوردند، همچنان در دستگاه فرعون نگهداری می‌شد. و سپس به دست
بنی‌اسرائیل افتاد. بنی‌اسرائیل این صندوق خاطره‌انگیز را محترم می‌شمردند و به آن
تبرک می‌جستند. موسی ـ علیه‌السلام ـ در واپسین روزهای عمر خویش، الواح مقدس که احکام خدا بر آن نوشته بود، به ضمیمه زره خود و یادگارهای دیگری در آن نهاد، و به
وصی خود «یوشع بن نون» سپرد. و به این ترتیب اهمیت این صندوق در نظر بنی‌اسرائیل بیشتر شد. و لذا در جنگ‌هایی که میان آنان و دشمنان ایشان واقع می‌شد، آن را با خود می‌بردند و اثر روانی و
معنوی خاصی در آنها می‌گذارد. و لذا گفته‌اند تا زمانی که این صندوق خاطره‌انگیز با آن محتویات در میانشان بود، با سربلندی زندگی می‌کردند؛ ولی تدریجاً مبانی دینی آنها ضعیف شد و دشمنان بر آنها چیره شدند و آن صندوق را از آنها گرفتند؛ اما
اشموئیل طبق آیات مورد بحث به آنها وعده داد که به‌زودی صندوق عهد به‌عنوان یک نشانه بر
صدق گفتار او به آنها باز خواهد گشت. و
آرامش از دست رفته خود را خواهید یافت. درحقیقت صندوقی که علاوه بر جنبه معنوی و تاریخی چیزی بالاتر از
پرچم و
شعار برای بنی‌اسرائیل بود و وجود آن را نشانه
استقلال و موجودیت خود می‌دانستند و با مشاهده آن به یاد تجدید دوران عظمت پیشین می‌افتادند، به‌آنها بازمی‌گردد. در تواریخ آمده است هنگامی که صندوق عهد به دست
بت‌پرستان فلسطین افتاد و آن را به بتخانه خود بردند، دچار گرفتاری و ناراحتی فراوان شدند؛ لذا تصمیم گرفتند آن را از شهر و دیار خود بیرون بفرستند، چون کسی حاضر به بیرون بردن آن نبود، ناچار آن را به دو گاو بستند و آن را در بیابان سر دادند. اتفاقاً این جریان درست هم‌زمان با نصب
طالوت به فرماندهی بنی‌اسرائیل بود. فرشتگان خدا مأموریت یافتند که این دو حیوان را به‌سوی شهر اشموئیل برانند. هنگامی که بنی‌اسرائیل صندوق عهد را در میان خود دیدند، آن را به‌عنوان آیت و نشانه‌ای از طرف خداوند بر مأموریت طالوت تلقی کردند.»
در تفسیر روض‌الجنان به نقل از
مفسران و اهل
اخبار می‌نویسد: «این صندوق تابوتی است که از طرف خداوند بر حضرت آدم ـ علیه‌السلام ـ فرستاده شد و در آن، صورتِ پیامبران و صورت خانه‌های ایشان بوده است.
سپس نسل به نسل پیامبران را نقل می‌کند که این صندوق به آنها رسید، تا اینکه به دست حضرت موسی ـ علیه‌السلام ـ می‌رسد، آن حضرت
تورات و وسائلی از خودش را در آن قرار می‌دهد. سپس بعد از وفات او به اشموئیل می‌رسد. در همین تفسیر به نقل از سایر مفسران آمده است که در آن عصای موسی ـ علیه‌السلام ـ و پاره‌ای از الواح بوده است. همچنین
نعلین موسی و
عمامه هارون.»
«علی بن ابراهیم در تفسیرش از امام محمدباقر ـ علیه‌السلام ـ نقل کرده است که آن حضرت فرمود: مراد از تابوت، آن صندوقی است که خداوند برای مادر موسی ـ علیه‌السلام ـ فرستاد که موسی را در آن گذاشت و به دریا انداخت و این تابوت نزد بنی‌اسرائیل بسیار محترم و باارزش بود....»
در این رابطه مفسران کمتر بحث کرده‌اند. در تفسیر روض‌الجنان آمده است: «عبدالله بن عباس گفت: تابوت و عصای موسی در بحیره طبریه است در دریای
طبرستان و پیش از قیامت از آنجا بیرون آورده می‌شود و این در عهد صاحب الزمان باشد»
مطالبی که در رابطه با این صندوق از
تفاسیر مختلف نقل شد، نشان دهنده تقدس و اهمیت این صندوق می‌باشد. و نه‌تنها در نزد یهودیان این
تقدس وجود دارد، بلکه نزد همه ادیان باید
مقدس شمرده شود. «صندوقی که با بدن موسی و الواح تورات تماس داشته، مقدس و آرام‌بخش است.»
علاوه بر اينكه نام اين صندوق در قرآن نيز ذكر شده است. و طبق فرمايش قرآن كريم «فيه سكينة من ربكم»؛ در آن آرامشي است از جانب پروردگار شما.
سایت اندیشه قم
