• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاری قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قاری قرآن.
پرسش: مشخصات قاری قرآن از نظر امام صادق ـ علیه‌السلام ـ چیست؟
پاسخ: از آن‌جایی که قرآن کتاب آسمانی و از جانب پروردگار عالم برای هدایت عالمیان فرستاده شده برای استفاده و بهره‌برداری بیشتر از آن از جانب معصومین و اؤلیاء الله راهنمایی‌هایی صورت گرفته که ما به مقتضای سؤال به چند روایت از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ بسنده می‌نماییم.





۱.۱ - ۱. ولایت اهل بیت

ولایت ، محبت و دوستی اهل بیت در همه عبادات شرط اصلی و اساسی قبولی و پذیرش اعمال از جمله قرائت قرآن است.

۱.۱.۱ - روایتی از طبرسی

طبرسی (ره) از حضرت صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل کرده که، اهل علم ما هستیم و جاهلان دشمنان ما، و اولوا الالباب شیعیان ما؛ چون علم بی‌ولایت و دوستی اهل بیت و تلاوت نفعی نمی‌رساند؛ اگرچه نیکو بخواند.
[۱] وجدانی، جعفر، الفین، ـ ترجمه وجدانی‌، ص ۸۲۷، ناشر، سعدی و محمودی، تهران‌، چاپ اول؛ چنان‌که در اقوال اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ وارد شده که روزی امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ در کوچه کوفه می‌گذشت و کمیل بن زیاد در خدمت آن حضرت بود قاری در خانه‌ای آیه‌ای از قرآن را به بهترین وجه و صوتی می خواند کمیل آهی کشید، گفت: کاش من مویی بودم بر بدن این قاری حضرت فرمود:که این آرزو را مکن که سر این بر تو ظاهر می‌شود، تا جنگ نهروان واقع شد و خوارج کشته شدند؛ وقتی که تفحص می‌کردند، آن حضرت خودش در میان کشتگان می‌گشت تا هرکدام را به ایشان بنماید، برای تسلی مردمان تا به این قاری رسید فرمود که کمیل را بطلبید، چون آمد فرمود این را می‌شناسی؟ گفت نه یا امیر‌المؤمنین فرمود:این همان قاری است که می‌خواند "أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ" و تو آن روز آرزو کردی، آیا حالا راضی هستی موی بدن او باشی؟ این پلید که تیغ کشد به روی من تا به دست مؤمنان کشته شود، گفت:الحذر، الحذر، بی ولای ایشان نه علم فایده دارد نه زهد نه تلاوت قرآن مجید. ‌


۱.۱.۲ - روایتی از حسین بن ابی‌العلا

از حسین بن ابی‌العلا روایت است که امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود:... چنانچه قاری از شیعیان باشد خداوند او را بدون دغدغه حساب به بهشت می‌برد، و شفاعتش در باره دوستان از خاندان خود و برادران مؤمنش پذیرفته گردد.
[۲] غفاری، علی اکبر، ثواب الاعمال، ص ۲۳۹، ترجمه غفاری، ناشر، کتاب فروشی صدوق‌، تهران، چاپ اول.‌


۱.۲ - ۲. صحیح خواندن قرآن

« قال اللَّه تعالی:کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ ».

۱.۲.۱ - سخن امام صادق

امام جعفر صادق ـ علیه‌السلام ـ درباره این آیه کریمه فرمود:مراد این است که آیات آن را صحیح می‌خوانند و مراعات وقف و وصل و سایر آداب قراءت را می‌نمایند. و در معانی آن دقّت می‌کنند و به احکام آن عمل می‌کنند. و به وعده‌های آن امیدوارند و از وعیدهای آن می‌ترسند. از قصه‌های آن عبرت می‌گیرند. و به آنچه امر شده در آن می‌پذیرند و از آنچه نهی شده در آن بازمی‌ایستند. و به خدا قسم مراد حفظ آیات آن و درس حروف آن نیست و خواندن سوره‌های آن و درس ده قسمت و پنج قسمت آن منظور نیست، حروف آن را حفظ می‌کنند و حدود آن را ضایع می‌کنند. و جز این نیست که مراد تدبر در آیات آن است و عمل کردن به احکام آن. خداوند می‌فرماید:کتابی به سوی تو نازل کردیم که دارای برکت است تا در آیات آن دقت کنند.
[۴] طباطبایی، سیدعباس، ارشاد القلوب، ترجمه طباطبایی، ص ۳۱۴، ناشر، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۷۶ ش‌، چاپ پنجم.‌


۱.۳ - ۳. تأثیرپذیری از قرآن



۱.۲.۱ - سخن امام صادق

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود:بر قاری قرآن شایسته است که چون به آیه رحمت برسد، بهترین
خواسته خود را مسألت کند و چون به آیه عذاب برسد، از آتش دوزخ و عذاب دنیا و آخرت به خدا پناهنده شود.
[۵] بهبودی،‌ محمدباقر، ‌گزیده کافی، ج ‌۲، ص ۲۱۳، ناشر، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۶۳ ش، چاپ اول.‌


۱.۴ - ۴. با وضو و طهارت بودن

در حقیقت قرائت قرآن سخن شنیدن از خداوند است و قاری قرآن در محضر خداوند است
[۶] گرچه عالم همیشه محضر خداست و همه در همه وقت در محضر خداوند هستیم، ولی این یک حضور ویژه و خاصی است.
بنابراین ادب اقتضا می‌کند که قاری با طهارت باشد.

۱.۴.۱ - روایتی از دیلمی

حسن بن ابی الحسین دیلمی در کتابش نقل کرده که حضرت صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود:قرائت قرآن بهتر از ذکر است و ذکر بهتر از صدقه است و صدقه بهتر از روزه است و روزه سپر آتش است و فرمود:قاری قرآن به عوض هر حرفی در نماز ش در صورتی که در حال ایستاده بخواند صد حسنه دارد و در صورتی که نشسته نماز گزارد و در آن قرآن بخواند پنجاه حسنه بابت هر حرفی می‌برد و در غیر نماز اگر با طهارت باشد، بابت هر حرفی بیست و پنج حسنه می‌برد و اگر بدون طهارت باشد، ده حسنه می‌برد منظور من از حرف این نیست که بگویم «الم» یک حرف است؛ بلکه برای قاری قرآن برای هر حرف یعنی بابت «الف» ده حسنه و بابت حرف «لام» ده حسنه و بابت حرف «میم» ده حسنه و عوض حرف راء ده حسنه می‌برد.
[۷] نائیجی، محمدحسین، آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، ص ۲۴۵، ناشر، انتشارات کیا، تهران، ۱۳۸۱ ش، چاپ اول.‌


۱.۵ - ۵. صادق و راستگو بودن

اهل صداقت و راستی باشد، نه تملق و چاپلوسی.

۱.۵.۱ - روایتی از امام صادق

از حضرت صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده که پیامبر خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود:"مواره این ا مت زیر حمایت و لطف‌ خدایند؛ مادامی که قاریانشان نزد فرمانروایان چاپلوسی نکردند و عالمانشان با تبهکاران سازش نکنند، که خوبانشان، به بدان متمایل نشوند، و هرگاه چنین باشند، خداوند لطف خود را از آنان سلب می‌کند، بعد ستمگران بر آنها مسلط می‌گردند، و بدترین ستم را بر آنها روا می‌دارند پس از آن، بی‌چارگی و تهی دستی را بر ایشان مقرر می‌کند. هرگاه قاری قرآنی را دیدی که به دربار شاه پناه می‌برد، بدان که او دزد است، و مبادا فریب بخوری! او می‌گوید: قصدش رفع ظلم و دفاع از مظلوم است، و این خود فریب شیطان است که از آن دامی ساخته و خواندن قرآن را نردبانی برای هدف شوم خود قرار داده است
[۸] عطایی، محمد رضا، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ص ۱۶۳، ناشر، آستان قدس، مشهد، ۱۳۶۹ ش، چاپ اول.‌
.

۱.۶ - ۶. خضوع و خشوع در برابر قرآن



۱.۶.۱ - سخنی از امام صادق

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید که: هرکه تلاوت قرآن کند و تلاوت او مقارن خضوع و خشوع نباشد و از تلاوت قرآن او را رقتی حاصل نشود و ترس الاهی در دل او بهم نرسد، پس
حقیقتاً که مرتبه و منزلت قرآن را، این قاری،سهل گرفته است و مرتبه صاحب قرآن را حقیر شمرده است، چنین قاری حتماً زیانکار و اهل نقصان روزگار است، زیانی بین و واضح.

۱.۶.۲ - سخن دیگری از امام صادق

همچنین می‌فرماید: قاری قرآن در رسیدن به ثواب تلاوت قرآن و رسیدن به فواید آن، محتاج به سه چیز است: یکی: دل خاشع، و دوم: بدن فارغ از شغل‌ها، سوم:جای خالی، و هرکدام از این سه خصلت، منشأ فایده‌ای است عظیم، و خشوع ، سبب گریختن شیطان است.

۱.۶.۳ - سخن خداوند متعال

«قال اللَّه تعالی:فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ»؛ چنان‌که حضرت باری تعالی در مقام تعلیم آداب قرائت ، فرموده است:هرگاه که تلاوت قرآن می‌کنی، استعاذه کن و پناه ببر به خداوند متعال، از شیطان رجیم و محروم از رحمت الاهی.
[۱۰] گیلانی، عبد الرزاق، مصباح الشریعة، ترجمه، ص ۱۱۲ و ۱۱۳، ناشر، پیام حق، تهران، ۱۳۷۷ ش، چاپ اول.‌


۱.۷ - ۷. سودجویی نکردن از قرآن

برای کسب و سود‌جویی نباشد.

۱.۵.۱ - روایتی از امام صادق

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود:پس بر شما باد به ملازمت قرآن، سپس فرمود:برخی از مردمند که قرآن می‌خوانند که گفته شود:فلان کس قاری قرآن است، و برخی قرآن می‌خوانند برای (سودجویی) و به دست آوردن دنیا و خیری در این‌ها نیست و برخی هستند که قرآن می‌خوانند تا از آن در نماز شان و در شب و روزشان منتفع شوند.


۱.۸ - ۸. عمل کردن به قرآن

طبیعی است همان‌طور که انتظار می‌رود قاری قرآن باید عملش به قرآن از دیگران بیشتر باشد و در صورت عمل نکردن و آلوده شدن در لجن‌زار گناه عقوبت او سخت‌تر خواهد بود.

۱.۵.۱ - روایتی از امام صادق

حضرت صادق ـ علیه‌السلام ـ از پدران بزرگوارش روایت کرده و فرمود:حضرت رسول اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود:در روز قیامت دوزخ با سه طایفه گفت‌وگو می‌کند، امیر، قاری، ثروتمند ، به امیر می‌گوید:ای کسی که خدا به او فرمانروایی بخشید و عدالت نورزید او را می‌بلعد؛ چنان‌که مرغ دانه کنجد را می‌بلعد، و به قاری می‌گوید:ای کسی که پیش مردم خود را آراسته نشان داده و با انجام گناهان با خدا مبارزه کرده است، او را (نیز) می‌بلعد و به ثروتمند می‌گوید:ای آن که خدا به او دنیای زیاد و فراوانی از روی لطف عطا کرده و (مؤمن فقیر یا) حقیری از او قرض خواسته و او جز بخل کردن را نخواسته است، او را هم می‌بلعد.
[۱۲] حجازی، سید مهدی، حجازی، سیدعلی‌رضا و عیدی خسروشاهی، محمد، درر الأخبار، ص ۶۳۳، ترجمه، به نقل از خصال صدوق، ناشر، دفتر مطاالعات تاریخ و معارف اسلامی‌، قم، ۱۴۱۹ ق، چاپ اول.‌


۱.۹ - ۹. اخلاص در قرائت

یکی از شرایط مهم صحت و قبولی عبادات اخلاص و نیت پاک است همچنین قاری در قرائت قرآن باید با خلوص نیت قرآن را تلاوت کند؛ اما اگر قرآن تلاوت کند تا دیگران خوششان بیاید یا تمرین صوت و...باشد، این نه‌تنها ارزشی ندارد؛ بلکه جز وزر و وبال چیزی برای او در پی نخواهد داشت.

۱.۶.۱ - سخنی از امام صادق

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمود:شما را به قرآن سفارش می‌کنم. قرآن را بیاموزید، گروهی از مردم قرآن می‌آموزند تا بگویند فلانی قاری قرآن است و عده‌ای قرآن می‌آموزند و مقصود او صداست تا آن‌که بگویند: فلانی صدای خوشی دارد، در این گروه‌ها خیری نیست و عده‌ای قرآن می‌آموزند تا در شب و روز با قرآن باشند و در این اندیشه نیستند که کسی بداند و یا نداند.
[۱۳] نائیجی، محمدحسین، آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، ص ۲۴۷، ناشر، انتشارات کیا، تهران، ۱۳۸۱ ش، چاپ اول.‌
.


۱. وجدانی، جعفر، الفین، ـ ترجمه وجدانی‌، ص ۸۲۷، ناشر، سعدی و محمودی، تهران‌، چاپ اول؛ چنان‌که در اقوال اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ وارد شده که روزی امیر‌المؤمنین ـ علیه‌السلام ـ در کوچه کوفه می‌گذشت و کمیل بن زیاد در خدمت آن حضرت بود قاری در خانه‌ای آیه‌ای از قرآن را به بهترین وجه و صوتی می خواند کمیل آهی کشید، گفت: کاش من مویی بودم بر بدن این قاری حضرت فرمود:که این آرزو را مکن که سر این بر تو ظاهر می‌شود، تا جنگ نهروان واقع شد و خوارج کشته شدند؛ وقتی که تفحص می‌کردند، آن حضرت خودش در میان کشتگان می‌گشت تا هرکدام را به ایشان بنماید، برای تسلی مردمان تا به این قاری رسید فرمود که کمیل را بطلبید، چون آمد فرمود این را می‌شناسی؟ گفت نه یا امیر‌المؤمنین فرمود:این همان قاری است که می‌خواند "أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ" و تو آن روز آرزو کردی، آیا حالا راضی هستی موی بدن او باشی؟ این پلید که تیغ کشد به روی من تا به دست مؤمنان کشته شود، گفت:الحذر، الحذر، بی ولای ایشان نه علم فایده دارد نه زهد نه تلاوت قرآن مجید. ‌
۲. غفاری، علی اکبر، ثواب الاعمال، ص ۲۳۹، ترجمه غفاری، ناشر، کتاب فروشی صدوق‌، تهران، چاپ اول.‌
۳. ص (۳۸)، آیه ۲۹.    
۴. طباطبایی، سیدعباس، ارشاد القلوب، ترجمه طباطبایی، ص ۳۱۴، ناشر، جامعه مدرسین، قم، ۱۳۷۶ ش‌، چاپ پنجم.‌
۵. بهبودی،‌ محمدباقر، ‌گزیده کافی، ج ‌۲، ص ۲۱۳، ناشر، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۶۳ ش، چاپ اول.‌
۶. گرچه عالم همیشه محضر خداست و همه در همه وقت در محضر خداوند هستیم، ولی این یک حضور ویژه و خاصی است.
۷. نائیجی، محمدحسین، آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، ص ۲۴۵، ناشر، انتشارات کیا، تهران، ۱۳۸۱ ش، چاپ اول.‌
۸. عطایی، محمد رضا، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ص ۱۶۳، ناشر، آستان قدس، مشهد، ۱۳۶۹ ش، چاپ اول.‌
۹. نحل (۱۶)، آیه ۹۸.    
۱۰. گیلانی، عبد الرزاق، مصباح الشریعة، ترجمه، ص ۱۱۲ و ۱۱۳، ناشر، پیام حق، تهران، ۱۳۷۷ ش، چاپ اول.‌
۱۱. کلینی، مترجم مصطفوی‌، سیدجواد، اصول کافی، ترجمه، ج ‌۴، ص ۴۱۰، ناشر، کتاب‌فروشی علمیه اسلامیه، تهران، چاپ اول.‌    
۱۲. حجازی، سید مهدی، حجازی، سیدعلی‌رضا و عیدی خسروشاهی، محمد، درر الأخبار، ص ۶۳۳، ترجمه، به نقل از خصال صدوق، ناشر، دفتر مطاالعات تاریخ و معارف اسلامی‌، قم، ۱۴۱۹ ق، چاپ اول.‌
۱۳. نائیجی، محمدحسین، آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، ص ۲۴۷، ناشر، انتشارات کیا، تهران، ۱۳۸۱ ش، چاپ اول.‌



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : آداب تلاوت | تلاوت قرآن | قرآن شناسی




جعبه ابزار