عملیات انتحاری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اعمال انتحاری، شهادت، شهید، فلسطین.
پرسش: آیا اعمال انتحاری که نزد مردم فلسطین مشهود است، به طور مثال به خود نارنجک می‌بندند و در یک اتوبوس باعث کشته شدن صدها زن و کودک بی‌گناه می‌شوند، شهادت شمرده می‌شود؟ لطفاً توضیح دهید.
پاسخ: دفاع از
اسلام و سرزمین اسلامی دستور الهی است و کسی که در راه انجام دستورات الهی گام برمی دارد، در راه خدا
جهاد کرده است و اگر کشته شود،
شهید محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو مجاهدان فلسطینی نیز که با عملیات انتحاری و استشهادی در راه
خدا به دفاع از سرزمین اسلامی مشغول‌اند و در این راه کشته می‌شوند، شهید محسوب می‌شوند ان‌شاء‌الله؛ و کشتن بی‌گناهان از
زن و کودک در حال ضرورت اشکالی ندارد.
اول ببینیم شهادت چیست و شهید کیست و بعد به سؤال جواب می‌دهیم.
«
شهادت مرگی است که
انسان با توجه به خطرات احتمالی یا ظنی و یا یقینی فقط به خاطر هدفی
مقدس و انسانی و تعبیر
قرآن فی سبیل‌الله از آن
استقبال کند».
پس شهید کسی است که در راه
خدا جان خود را از دست بدهد.
اما آیا آنها که دست به عملیات انتحاری می‌زنند، شهید محسوب می‌شوند، ولو آن‌که باعث کشته شدن
زنان و بچه‌ها بشوند؟ باید دید چرا این عملیات‌های انتحاری صورت می‌گیرد؟ اینها از سرزمین اسلامی
فلسطین در مقابل دشمن متجاوز صهیونیستی دفاع می‌کنند. آیا به شکلی خاص باید دفاع کرد؟
«اگر دشمن بر سرزمین‌ها یا مرزهای اسلامی مسلط شود که از او بر
اسلام و جامعه اسلامی ترسیده می‌شود، باید از این سرزمین‌ها و مرزها با هر وسیله‌ای که ممکن باشد از بذل جان و مال دفاع کرد.
در این دفاع نیاز به حضور
امام یا نائب خاص یا نائب عام او نیست. دفاع بر هر مکلفی با هر وسیله‌ای بدون هیچ قیدوشرطی
واجب است».
طبق این حکم شرعی باید از سرزمین‌های اسلامی با هر وسیله‌ای که ممکن است دفاع کرد و صورت و شکل خاصی نیز ندارد. پس اگر مبارز فلسطینی امروز چاره‌ای جز عملیات انتحاری و استشهادی نداشته باشد، باید با همین شیوه از سرزمین خود دفاع کند.
اما کشتن زنان و کودکان چه می‌شود؟
درست است که از نظر احکام اسلام در حالت عادی کشتن زن و کودک در جنگ جایز نیست. «کشتن دیوانگان و
کودکان و زنان هرچند به دشمن کمک کنند، جایز نیست».
این حالت عادی قضیه است؛ اما اگر در
جنگ ضرورت اقتضا کرد، کشتن آنها اشکالی ندارد؛ لذا
علما حکم قبل را استثنا زده‌اند که جایز نیست «مگر در حال ضرورت».
اما حال ضرورت چیست؟
اینکه دشمن کافر از زنان و کودکان به عنوان سپر دفاعی استفاده کند یا اینکه
پیروزی بر دشمن جز با کشتن آنها ممکن نباشد، یا موارد مشابه دیگر.
پس این‌گونه نیست که کشتن زنان و کودکان بی‌گناه همیشه و همه جا ممنوع و
حرام باشد، اگر ضرورت جنگ یا دفاع از کشور اسلامی اقتضا کرد، اشکالی ندارد. بنابراین اگر دفاع جز با عملیات انتحاری و استشهادی ممکن نباشد و نیز اگر جز با کشتن زنان و کودکان ممکن نباشد، اینها اشکالی ندارد و بلکه باید همین‌گونه
دفاع کرد.
چون دفاع از
اسلام و سرزمین اسلامی دستور الهی است و کسی که در راه انجام دستورات الهی گام برمی‌دارد، در راه خدا
جهاد کرده است و اگر کشته شود، شهید محسوب می‌شود، مجاهدان فلسطینی نیز که با عملیات انتحاری و استشهادی در راه خدا به دفاع از سرزمین اسلامی مشغول‌اند و در این راه کشته می‌شوند،
شهید محسوب می‌شوند ان‌شاء‌الله؛ و کشتن بی‌گناهان از
زن و کودک در حال ضرورت اشکالی ندارد.
اکنون به چند نکته مهم اشاره می‌کنیم:
کشتن زنان و کودکان در عملیات‌های انتحاری فلسطینی‌ها کم اتفاق می‌افتد و همیشه
هدف آنها، مقر نظامیان و اجتماع آنهاست؛ یعنی چنین نیست که مثلاً در دبستان کودکان یا اجتماع مردم عادی بمب‌گذاری کنند.
به طور قطعی نمی‌توان گفت که همه زنان اسرائیلی که در سرزمین
فلسطین اقامت دارند، بی‌گناه‌اند؛ چون اکثراً با
علم به
غصب بودن آن سرزمین‌ها به آنجا آمده‌اند، مضاف بر اینکه دولت‌مردان و حاکمانِ غاصب خویش را تأیید می‌کنند و به کارهای ظالمانه آنها راضی هستند.
از آنجا که سؤال مربوط به عملیات‌های استشهادی در سرزمین فلسطین است، خوب است اشاره‌ای به فتوای
جمعیت علمای فلسطین که از نزدیک شاهد واقعیت‌های فلسطین هستند بکنیم:
«این‌گونه عملیات خسارات زیادی (از جمله تلفات جانی، رعب و وحشت انداختن در دل‌ها، به لرزه درآوردن پایه‌های
حکومت برای دشمن صهیونیستی) را به همراه دارد. یک نوع
جهاد در راه خدا به شمار می‌آید که علاوه بر موارد مزبور نتایجی (همچون وادار شدن دشمن به عقب‌نشینی، کاستن از تعداد مهاجران یهودی به فلسطین، خسارت مادی و اقتصادی بزرگ، تضعیف شوکت آنها، محقق ساختن مصالح بزرگ امت اسلام و ملت فلسطین و افزایش روحیه و شجاعت مبارزان بر جهاد و
شهادت) دربر داشته است، در واقع جریان این عملیات‌ها، نمونه بارز و زنده جهاد و مقاومت شهادت به جامعه نشان داده‌اند، علمای قدیم و معاصر، مشروعیت این نوع عملیات را تأیید کرده‌اند».
مطالب و تذکرات فوق را با سخنانی از
آیت‌الله نوری همدانی (یکی از
مراجع تقلید شیعه) به پایان می‌رسانم:
«از آنجا که مردم مظلوم فلسطین این سرزمین که
قلب تپنده اسلام و متعلق به همه مسلمانان است، در برابر ارتش مسلح
اسرائیل که مورد حمایت قدرت‌های استکباری چون
آمریکا و همفکران آنها است، قرار گرفته‌اند و برای احقاق حق خود جز
انتفاضه و عملیات استشهادی راه دیگری ندارند عملیات استشهادی آنها جهاد در راه خدا است و
شهیدان این راه
مقدس در جوار
رحمت الهی قرار دارند».
۱. تفسیر نمونه، ص۳۱- ۳۴، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، چ۳۱، ۱۳۷۸ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عملیات انتحاری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۱۷.
