صلوات فرستادن برای اموات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: صلوات، اموات، نیت، ثواب صلوات، برکات صلوات، عمل خیر.
پرسش: اگر کسی برای مردگان صلواتی بفرستد، آیا همان یک صلوات برای همه مردگان خواهد رسید یا فقط به یک میت می‌رسد؟
پاسخ: اگر کسی
صلوات یا هر عمل خیری را به
نیت همه
اموات بفرستد و
ثواب آن را به همه
هدیه کند، برای همه کافی است و نیازی به آن نیست که برای هر کدام صلوات جداگانه بفرستد، گرچه (هر اندازه بیشتر بهتر)؛ اما باید توجه داشت که
انسان نباید چنین گمان کند که چون یک صلوات از نظر عدد تنها یک صلوات است، پس شاید برای همه اموات کافی نباشد و برای هر کدام باید صلوات جداگانه فرستاده شود، هرگز چنین نیست؛ چون صلوات گرچه حسب ظاهر، یک عدد باشد، اما اثر باطنی آن فراوان و بسیار است؛ لذا برای همه اموات همان یک صلوات کافی است و همه از آن بهره‌مند می‌شوند.
هرگاه شخصی
ثواب یک
عمل خیر یا یک صلوات را برای اموات
هدیه کند، هر گونه
نیت نماید،
خداوند سهم هر کدام از اموات را آن‌گونه که صاحب هدیه نیت کرده است، می‌رساند؛ مثلاً اگر آن شخص نیت کرده باشد آن یک
صلوات به طور مساوی ثوابش به همه اموات مورد نظرش برسد، به همان صورت به آنها می‌رسد و اگر نیت کرده که به صورت متفاوت و به هر کدام مقداری خاص از ثواب آن صلوات برسد، همان‌گونه به آنها می‌رسد و هر کار بستگی به نیت هدیه‌کننده ثواب صلوات دارد؛ چون
فرشتگان خدا مأمورند که پاداش و ثواب اعمال خیری را که به اموات هدیه می‌شود برسانند، بی‌تردید هر گونه هدیه شده است، فرشته‌ها آن امانت‌ها را به همان صورت به صاحبانش می‌رسانند.
براساس
روایات، وقتی کسی هدیه‌ای (از قبیل ثواب صلوات یا هر عمل خیر دیگر) به اموات بفرستد، فرشتگان خدا آن هدیه را در ظرفی از
نور می‌گذارند و آن را نزد آن شخص که از
دنیا رفته یا آن افرادی که از دنیا رفته‌اند، می‌برند و به آنها می‌گویند این هدیه‌ها را فلان کس برای شما فرستاده است.
نکته دیگر آن است که هدیه‌های دنیایی از نظر حجم و عدد و مقدار هر اندازه باشند، به همان اندازه به هدیه‌شونده‌ها خواهد رسید؛ اما هدیه‌های معنوی از قبیل صلوات فرستادن، و
ثواب آنها را هدیه کردن به اموات، گرچه ممکن است حسب ظاهر یک صلوات یا یک عمل خیر باشد، اما از آنجا که باطن هر کار خیر اساساً با عدد و مقدار محاسبه نمی‌شود و میزان خاصی برای سنجش ارزش‌ها وجود دارد و به نحو خاصی
محاسبه می‌شود، لذا تنها یک صلوات که با نیت پاک و خالص و با شرایط معنوی ویژه و با
زبان پاک و از سوی فردی
باتقوا و پاک، و خلاصه با شرایط معنوی کامل، برای اموات هدیه شود و به نیت همه اموات مورد نظر یا همه اموات
مؤمنان و
شیعیان هدیه شود، به تمام آنها می‌رسد و برای همه آنها کافی است، چون ظاهر آن، یک صلوات است؛ اما
باطن و
حقیقت آن ممکن است قابل شمارش با ارقام و اعداد ریاضی نباشد. چون باطن و ملکوت اعمال خیر این‌گونه خصوصیتی دارند که گاهی چند صد برابر می‌شود و این زیادی ثواب از فضل
پروردگار است.
قرآن کریم این مسئله را که عمل خیر گرچه به ظاهر یک
عمل باشد، اما حقیقت و باطن آن غیر قابل مقایسه با ظاهرش است چنین
تمثیل کرده و می‌گوید: «مَثَل کسانی که
اموال خود را در راه
خدا انفاق می‌کنند، همانند دانه‌ای است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه‌ای صد دانه باشد و خداوند برای هر کسی که بخواهد، آن را چند برابر می‌کند و خداوند گشایشگر داناست».
و هم‌چنین در روایات درباره اینکه عمل خیر
مؤمنین از نظر حقیقت و باطن ممکن است، قابل شمارش نباشد، نکته‌های فراوانی مطرح شده و تنها به این روایت که درباره
نماز جماعت وارد است، اکتفا می‌شود:
در روایتی وارد شده که اگر یک نفر به
امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از
نماز او ثواب صد و پنجاه نماز را دارد و اگر دو نفر اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب ششصد نماز را دارد و هر چه بیشتر شوند، ثواب نمازشان بیشتر می‌شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمان‌ها کاغذ و دریاها مرکب و درخت‌ها قلم و
جن و انس و
ملائکه نویسنده شوند، نمی‌توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
با توجه به آموزه‌های یادشده، به‌خوبی معلوم می‌شود که جای
تردید نیست که اعمال خیر
مؤمن باطن بسیار پربرکتی دارد و با عدد و ارقام قابل محاسبه نیست؛ در نتیجه اگر کسی ثواب صلوات را برای اموات
هدیه کند، ممکن است آن
صلوات نیز از چنین برکتی برخوردار باشد.
درباره
برکت صلوات و اینکه صلوات جزء
اعمال بسیار پربرکت است، روایات زیادی آمده؛ مثلاً
روایت شده است:
در میزان اعمال
روز قیامت هیچ عملی همانند
صلوات بر محمد و آل‌محمد سنگین و وزین نیست و در
قیامت همه اعمال فرد مؤمن در میزان قرار داده می‌شود، اما دیده می‌شود سبک‌اند، ولی وقتی صلوات‌های او را که بر
محمد و
آل‌محمد فرستاده بود می‌آورند و در میزان می‌گذارند، میزان عمل نیک آن شخص سنگین می‌شود و سبک بودن دیگر اعمال او جبران می‌شود.
پس اگر کسی صلوات یا هر عمل خیری را به
نیت همه اموات بفرستد و
ثواب آن را به همه هدیه کند، برای همه کافی است و نیازی به آن نیست که برای هر کدام صلوات جداگانه بفرستد، گرچه (هر اندازه بیشتر بهتر)؛ اما باید توجه داشت که
انسان نباید چنین گمان کند که چون یک صلوات از نظر عدد تنها یک صلوات است، پس شاید برای همه
اموات کافی نباشد و برای هر کدام باید صلوات جداگانه فرستاده شود، هرگز چنین نیست؛ چون صلوات گرچه حسب ظاهر، یک عدد باشد، اما اثر باطنی آن فراوان و بسیار است؛ لذا برای همه اموات همان یک صلوات کافی است و همه از آن بهره‌مند می‌شوند.
۱. سیدمحمدحسین حسینی تهرانی، معاد، حکمت، بی‌تا.
۲. جوادی آملی، عبدالله، یاد معاد، مرکز نشر فرهنگی رجاء تهران، ۱۳۷۵ش.
۳. فیض کاشانی، ملامحسن، علم‌الیقین، ج۲، بیدار، قم، بی‌تا.
۴. جوادی آملی، حیات حقیقی انسان در قرآن، مؤسسة اسراء قم، ۱۳۸۲ش.
۵. امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، چهل حدیث، مؤسسه آثار امام، چ۲۰، ۱۳۷۸ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «صلوات فرستادن برای اموات»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۲۸.
