راه مطمئن برای انتخاب همسر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: ازدواج ،
انتخاب همسر ، روش های انتخاب مطمئن.
پرسش: قصد ازدواج دارم، چیکار کنم تا یه انتخاب خوب و مطمئن داشته باشم؟
پاسخ: یکی از گام‌های موثر در انتخاب مطمئن توجه به ملاک‌ها و
معیارهای انتخاب همسر می‌باشد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.
همانطور که می دانید
ازدواج یکی از مهم‌ترین حوادث و رویدادهای زندگی است و نقش مهمی در
سرنوشت ،
سعادت و
خوشبختی انسان دارد، مضافاٌ بر اینکه اگر به نحو صحیح انجام پذیرد بسیاری از نیازهای انسان اعم از عاطفی و جنسی را تاْمین و باعث
آرامش روحی انسان می‌شود. مضافا بر اینکه پیوند ازدواج میثاقی است که دامنه آن می‌تواند تا جهان
آخرت گسترده باشد، البته به شرطی که بر اساس دستور
خدا و همراه با
تفکر و
دور اندیشی باشد.
از آن‌جا که ازدواج بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حادثه زندگی انسان است لذا
موفقیت یا
شکست در آن سرنوشت ساز خواهد بود. ازدواج و زندگی مشترک وقتی ثمربخش، سودمند و ماندگار است که روحیه‌ها، غرایز و طرز تفکر دو طرف، هم‌سو و نزدیک باشد. در غیر این صورت، ریسمان
وحدت و یگانگی به ضعف و سستی می‌گراید و سرانجام گسسته می‌شود.
ما در زندگی خود شاهد پدیده‌های تلخ و درد آوری هستیم که دختران و پسران و
خانواده‌هاشان را می‌آزارد و کاخ
زندگی مشترک زوجین را فرو می‌پاشد. بی‌تردید محاسبات غلط،
احساسات زودگذر ،
خیالات و
توهمات بی‌اساس عامل اصلی تحقق این پدیده‌ها به شمار می‌آید. اما اگر در گزینش همسر اصول و معیارهای صحیح رعایت شود، بخش عظیمی از ناگواری‌ها و نابسامانی‌ها و مشکلات از میان می‌رود و زندگی جوانان پربارتر و زیباتر می‌شود. بنابراین در عین حال که نباید در انتخاب همسر خیلی
وسواس‌گونه عمل کرد اما دقت، شناخت و اتخاذ تصمیم حساب شده و بالاخره انتخاب صحیح از شرایط ضروری یک
ازدواج موفق است.
اولین گام برای داشتن یک ازدواج خوب و موفق شناخت شرایط و ملاک‌های یک همسر خوب است. در این‌جا ما به طور اجمالی این شرایط را برایتان بر می‌شماریم.
زیرا انسانی که
دین ندارد هیچ ندارد انسان بی‌دین در حقیقت مرده‌ی متحرک است و کسی که پای بند به دین ( که اصلی‌ترین مسأله زندگی است) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت
حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی‌تواند با همسر بی‌دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه‌ای داشته باشند.
رسول خدا (صل الله علیه وآله) فرمودند:« من تزوج أمرأة لایزوّجها الّا لجمالها لم یر فیها ما یحبّ و من تزوّجها لما لها لایزوّجها الّا له و کله الله الیه فعلیکم بذات الدین»
؛ هرکس که با زنی فقط برای جمالش ازدواج کند به مطلوب خود نخواهد رسید و هرکس فقط برای
مال ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار نماید. پس شما به
خواستگاری زنی بروید که دیندار باشد.
در همین زمینه
احادیثی از
امام صادق (علیه‌السلام)
و
پیامبر اسلام (صل الله علیه وآله)
و... رسیده است.
که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر
عقل و
شرع است. در واقع
اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصلی در ازدواج و انتخاب همسر است.
شخصی می‌گوید به حضرت
رضا (علیه‌السلام) نوشتم که یکی از خویشان از دخترم خواستگاری کرده ولی
بد اخلاق است. حضرت پاسخ دادند:« لاتزوّجه أن کان سیّء الخلق»
اگر بد اخلاق است به او دختر نده.
و حدیثی از رسول الله(صل الله علیه وآله)
و...
اگر بخواهیم نمونه‌هایی از
اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می‌توان موارد زیر را ذکر کرد.
الف.
خوش زبانی و
بد زبانی زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه‌ای است از محتویات درون فرد، زبان انسان آینه‌ی دل اوست.
ب.
بزرگواری و
حسادت ج.
خوش خلقی و
کج خلقی د.
حق پذیری و
لجاجت که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی‌توان گفت من می‌خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم. زیرا این فرد شاخه‌ای است از این خانواده و از ریشه‌های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی، روحی، عقل و جسمی آن خانواده را از راه
وراثت و محیط و
عادات به این فرد منتقل کرده است.
پیامبرخدا (صل الله علیه وآله) فرمودند:« أیها الناس أیاکم و خضراء الدمن. قیل یا رسول الله و ما خضراء الدمن؟ قال المرأة الحسناء فی منبت السوء»
؛ ای مردم، از گیاهانی زیبا که در مزبله می‌رویند اجتناب نمایید. پرسیده شد: مقصود از گیاهی که در مزبله می‌روید چیست؟ فرمودند: زن زیبایی که در خانوادۀ پست و فرومایه پرورش یابد. واحادیثی دیگر
در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می‌کند و باید زن و شوهر برای اداره‌ی زندگی و
تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که
ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد
احمق و کم عقل نهی فرموده‌اند.
امام علی (علیه‌السلام) فرمودند:« ایّاکم و تزویج الحمقاء فأنّ صحبتها بلاء و ولدها ضیاع»
؛ با انسان احمق و نفهم ازدواج نکنید زیرا
معاشرت با او بلایی است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.
در همین زمینه احادیثی از پیامبر اسلام (صل الله علیه وآله )
و حضرت
صادق (علیه‌السلام)
و... آمده است.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:« لاتغترّوا بصلاتهم و لا بصیامهم، فأنّ الرجل ربما لهج بالصلاة و الصوم حتی لو ترکه استوحش، و لکن اختبروهم عند صدق الحدیث و اداء الأمانة»
؛ به
نماز و
روزه مردم
مغرور (فریفته) نشوید، زیرا بعضی مردم به نماز و روزه عادت کرده‌اند، آن‌چنان که از ترک آن‌ها ناراحت می‌شوند. در تشخیص
مراتب دینداری ، آن‌ها را به
راستگویی و
امانتداری امتحان کنید.
خداوند می‌فرماید:« الطیبات للطیبین و الطیبون للطیبات»
؛زنان پاک، شایستۀ مردان پاک و مردان پاک، شایستۀ زنان پاکند.
حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند:« الکفوان یکون عفیفا و عنده یسار»
؛ کفو بودن در این است که
عفیف باشد و از امکانات اقتصادی بهرمند باشد. و احادیثی از رسول خدا(صل الله علیه وآله)
و...
امام حسن (علیه‌السلام) به فردی که در مورد ازدواج دخترش با ایشان
مشورت نمود، فرمودند:« زوّجها من رجل تقیّ، فأنّه أن أحبّها أکرمها و أن أبضغها لم یظلمها»
؛ به مرد با
تقوا او را شوهر بده، زیرا اگر او را دوست بدارد
احسان و اکرامش می‌کند و اگر دوستش نداشته باشد به او
ظلم نمی‌کند. و احادیثی از رسول خدا(صل الله علیه وآله)
و امام صادق (علیه‌السلام)
و....
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:« خیر نسائکم الطیبة الریح، الطیبة الطبخ التی أذا أنفقت أنفقت بمعروف و أن أمسکت أمسکت بمعروف فتلک من عمّال الله و عامل الله لایخیّب و لایندم»
؛
بهترین زنان شما زنی است که خوش‌بو باشد و خوب غذا طبخ کند. وقتی خرج می‌کند به جا خرج کند و اگر
امساک کرد به جا امساک نماید. چنین زنی یکی از کارگزاران خداست و کارگزار خدا بودن
خسران و
پشیمانی ندارد. و احادیثی از امام علی (علیه‌السلام)
و حضرت رسول (صل الله علیه وآله)
و...
همتایی و کفو همدیگر بودن که از حساس‌ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه‌های مختلف مثل:
الف.
تدین و میزان
پایبندی به دستورات شرع ب. همتایی و هماهنگی
فرهنگی و فکری
ج.
همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی
د. کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی، منظور این است که از نظر تحصیلی فاصله خیلی زیاد بین زوجین نباشد مثلا ازدواج یک فرد با تحصیلات ابتدایی با فردی که کارشناسی دارد یا بیش‌تر توصیه نمی‌شود.
رسول خدا (صل الله علیه وآله) فرمودند:« اطلبوا الخیر عند حسان الوجوه فأنّ فعالهم احری أن یکون حسنا»
، خوبی‌ها را نزد زیبا رویان بجویید زیرا کارهایشان نیز به طریق اولی نیکو خواهد بود.
و احادیثی از امام علی (علیه‌السلام)
و رسول خدا( صل الله علیه وآله)
، و امام رضا (علیه‌السلام)
، و امام صادق(علیه‌السلام)
، و
امام باقر (علیه‌السلام)
و...
به تناسب سنی دقت شود.
منظور این است که یکی از خانواده
فقیر و دیگری از خانواده
ثروتمند نباشد.
ملاک‌ها و معیار و مسائل دیگری که بیش‌تر مربوط به
سلیقه و موقعیت افراد دارد. در دسته‌ی دوم قرار می‌گیرد و می‌توان از آن صرف نظر کرد. ولی برای اینکه بتوانید به یک تصمیم صحیح و عاقلانه‌ای برسید بهتر است با افراد مورد اعتماد خویش، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی اتخاذ فرمایید. همسر خوب و مناسب ویژگی‌های متعددی دارد که ان شاءالله شما با یکایک آن‌ها آشنا و نسبت به احراز آن کوشا هستید.
اما در خصوص ویژگی «
ایمان » که یک صفت قلبی است به عرض می‌رسانیم که راه شناخت و پی بردن به این ویژگی درونی، دقت در اعمال و رفتار ناشی از آن است.
مثلا
شجاعت یک صفت نفسانی و درونی است و کسی نیست که ادعای شجاعت نکند ولی راه تشخیص فرد شجاع از
ترسو دقت در رفتارهای وی و مشاهده آن‌ها است. مثلا کسی که شب از بیرون رفتن و یا واقع شدن در تاریکی امتناع می‌ورزد و با مشاهده یک صحنه پر
اضطراب رنگ رخساره‌اش را می‌بازد، نمی‌تواند شجاع باشد.
حال برای پی بردن به ایمان افراد نیز باید از نظر رفتاری وی را مورد دقت قرار دهید. مثلا شخص با ایمان به سهولت
غیبت نمی‌کند،
تهمت نمی‌زند، از انجام
واجبات غفلت نمی‌ورزد و
نمازهای واجب را در اول وقت و با
حضور قلب و کیفیت برتر به جا می‌آورد، در رعایت حساب مالی (
خمس و
زکات ) دقت دارد و وضعیت شخصی او از نظر پایبندی به امور شرعی دارد و... بنابراین به صرف ادعا نمی‌توان کسی را با ایمان دانست چون مدعیان ایمان کم نیستند و از طرفی ایمان هم مراتب متعدد دارد، لذا برای این که بدانید فرد مورد نظر، شخص
مؤمنی هست یا نه؟ باید در رفتارهای دینی و
عبادی او و میزان پای بندی او به این اعمال دقت و توجه داشته باشید و تنها و تنها از این راه می‌توان به ایمان او پی برد. مثلا دقت کنید که آیا در اول وقت به سراغ اقامه
نمازها می‌رود یا در پایان وقت و همانند انسان‌های عجول نماز می‌گذارد و....
زیبایی و حسن ظاهر اگر چه یکی از صفات کاملا لازم و اساسی برای انتخاب همسر است ولی در عین حال معیار اساسی ازدواج نیست. در یک روایتی پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند:« من تزودج امرأه لمالها و کله الله الیه و من تزوجها لجمالها رأی فیها ما یکره و من تزوجها لدینها جمع الله له ذلک»؛ کسی که با زنی (فقط) به خاطر زیبائی‌اش با او ازدواج کند در او امور ناخوشایند خواهد دید! و کسی که به خاطر دین و ایمانش با او ازدواج کند، خداوند همه آن (امتیازات) را برایش فراهم خواهد کرد.
فلسفه ازدواج رسیدن به آرامش روانی، کمال یافتن زن و مرد در کنار یکدیگر و تولید نسل سالم و صالح برای اجتماع است و اگر ملاک تصمیم‌گیری و انتخاب، فقط
زیبایی ظاهری بدین توجه به دیگر معیارها باشد و با
تمرکز بر جاذبه‌های ظاهری و به دور از معیارهای اصلی و اساسی است به گزینش بزند، نمی‌توان تضمینی برای ادامه زندگی مشترک آن‌ها داشت، زیرا پس از مدتی معمولا آن طراوت و جاذبه‌های ظاهری افت کرده، شور و
شهوت اولیه نیز فروکش می‌کند و آن تنها امتیازی که به خاطر آن (زیبایی) ازدواج صورت گرفته بود کمرنگ می‌شود، آن گاه دلسردی‌ها و ناگواری‌ها، بهانه‌ها و... شروع می‌شود. و چون از دیگر معیارهای اساسی مثل تدین و ایمان،
اخلاق و ارزش‌های اخلاقی و... خبری نیست زیربنای زندگی مشترک متزلزل می‌شود و آن دلگرمی و
انگیزه کافی برای زندگی سالم و با
نشاط از بین می‌رود.
اما اگر کسی معیارهای اساسی در انتخاب همسر (تدین،
اصالت خانوادگی ، اخلاق) را مدنظر قرار داد و تناسب ظاهری و زیبایی را هم در کنار آن ملاک‌ها قرار داد، در زندگی مشترک دراز مدت به خاطر پای بندی آن‌ها به اصول اخلاقی و دینی گرفتار نابسامانی‌ها نخواهند شد و از لذت
آرامش و
کمال نیز بهره‌مند خواهد شد و با بروز برخی مشکلات در پرتو آموزه‌های دینی و اخلاقی به راحتی و به سادگی حل خواهد شد.
زیبایی ظاهری و تناسب ظاهری در حفظ و تقویت
عفت و ایمان و مقابله با وسوسه‌های
شیطانی تأثیر دارد، زیرا اگر همسر از زیبایی همسرش ( آن‌گونه که او می‌پسندد) از حد نصاب کافی برخوردار باشد و او را پسندیده است، چشم و فکر و عملش متوجه دیگران نخواهد شد و
حسرت زیبایان بیگانه را نخواهد خورد و در جامعه به دنبال بیگانگان نخواهد رفت و دچار
خیانت به همسر نمی‌شود.
در
اسلام نیز بر همین مطلب تأکید شده است هم به مردان هنگام انتخاب همسر توصیه کرده به ویژگی‌های ظاهری دختر توجه کنند و هم به مردان لزوم آراستگی را یادآور می‌شود و به زنان نیز می‌فرماید خود را در برابر همسران خود بیارایند و به گونه‌ای آن‌ها را اشباع و ارضاء کنند که دچار
انحراف اخلاقی و جنسی نشوند.
زیبایی یک امتیاز است و در شیرینی و
سعادت زندگی زناشویی تأثیر بسزایی دارد. به طوری که لازم است یکدیگر را از نظر اندام و چهره و شکل ظاهری همدیگر را دوست داشته باشند. مهم این نکته است که باید بین زشت بودن و زیبا نبودن فرق بگذارید. یعنی شما نباید با شخص زشت ازدواج بکنید چون باید یک عمر در کنار او زندگی و از وجود او لذت و بهره ببرید و این اهداف مشروع با شخص زشت فراهم نمی‌شود اما این که میزان
زیبایی چقدر است و باید باشد دیگر سلیقه شما است که قضاوت می‌کند. لذا می‌گوییم اگر ایشان در چشم شما زشت می‌نماید ازدواج نکنید ولی اگر زیبا است ولی بهره‌ی وی از زیبایی کم است به سلیقه‌ی خود تان بستگی دارد. چون زیبایی یک معیار و اندازه معین و قانون استاندارد ندارد بلکه تا حدودی به سلیقه افراد بستگی دارد.حتی ممکن است فردی در نظر کسی زیبا باشد و در نظر دیگری زشت.
می‌توان گفت زیبایی به اندازه‌ای باید باشد که همدیگر را بپسندند و جذابیت کافی برای همدیگر داشته باشند و متناسب با ویژگی‌های خود، دیگری را انتخاب کند. به عبارت دیگر از نظر ظاهری نیز باید کفو همدیگر باشند. اگر انسانی قیافه ظاهری و اندام همسرش را نپسندد و او را دوست نداشته باشد ممکن است به طور ناخواسته به او
ستم و
جفا کند و از او
بهانه و ایراد بگیرد و زندگی را بر او تلخ نماید. به هر حال زیبایی یک صفت کمال است که اگر با صفات و معیارهای اساسی مثل تدین، اخلاق، عقل،
شرافت خانوادگی همراه باشد ارزش خواهد داشت وگرنه، ملاک اصلی و اولی را نباید زیبایی قرار داد.
انشا الله با بیانات فوق مشکل حل می‌شود و توجه دارید که ازدواج با فرد زشت ممنوع است - البته از نظر تربیتی و
مشاوره نه
فقهی - و این شما هستید که باید ببینید همسری که می‌خواهید انتخاب کنید از نظر شما زشت است یا زیبا.
البته این روش بیش‌تر متناسب با جایگاه طالب بودن پسرهاست، نه دخترها. زیرا در کشور و آیین ما ( بر طبق
فطرت انسانی و عقلی) این پسر است که نقش طالب و
عاشق را ایفا می‌کند و دختر، جایگاه معشوق و مطلوب را داراست. متدوال‌ترین روش در
فرهنگ ملی و دینی همین روش شناسایی به واسطه افراد
خانواده و یا فامیل و بستگان است. افراد خانوداه اغلب به دلیل شناختی که از فرد و روحیات و عقاید و خواسته‌های وی دارند و همین طور شناختی که از افراد مورد نظر دارند و یا می‌توانند با تحقیق‌های مهم همه جانبه شناخت کافی پیدا کنند، بهتر می‌توانند به تطابق داشتن و میزان هم‌گرایی و اشتراکات آن‌ها آگاهی پیدا کنند.
این روش ساده‌ترین روش عملی و سهل الحصول‌ترین طریق کسب اطلاعات اولیه و ارتباطات بعدی و مورد نیاز است و از نظر حاصل کار نیز ثمربخش‌ترین شیوه به شمار می‌رود.
به عبارت دیگر این روش از این امتیازات برخوردار است:سهولت، سرعت کسب اطلاعات و ارتباطات، اطمینان نسبی بیش‌تر به
صداقت و
دلسوزی واسطه( که خانواده و والدین هستند) و شناخت بیش‌تر به روحیات، سوابق و خواسته‌های طرفین. علاوه بر این خالی از هر گونه
تعصب و
سوگیری است و بدون هیچ‌گونه
حب و
بغض شخصی انجام می‌گیرد. همچنین تحت تأثیر احساسات و عواطف غریزی که در ارتباط‌های مستقیم به وجود می‌آید، نیست.
مراجعه به برخی مراکز مشاوره ازدواج که به منظور شناساندن دو فرد برای ازدواج تأسیس شده است، فرد مطلوب و مطابق با خواسته‌ها و توقعات خود را یافت. چنین مراکز مشاوره محدود هستند و کم‌تر با فرهنگ ملی و بومی ما تناسب دارد و افراد کم‌تری برای شناسایی فرد مورد نظرشان به این مراکز مراجعه می‌کنند. اگر این مرکز مشاوره ازدواج مورد
اعتماد باشند در محیط‌های دانشگاه یا غیره، آن‌ها می‌توانند موثر باشند و از طرف دیگر چون امکان همسریابی از راه اول یعنی وساطت خانواده به هر دلیلی امکان پذیر نیست این راه می‌تواند اطلاعاتی که مورد نیاز را در اختیار بگذارند. تأکید می‌شود این مراکز مشاوره باید دارای کارشناسان دلسوز، با تجربه و مورد اعتماد و سابقه روشن و مطمئن باشند.
مراجعه به کانون‌های ازدواج دانشجویی، مستقر در نهاد نمایندگی
مقام معظم رهبری در دانشگاه، جایی است که شما را به مقصودتان نزدیک خواهد نمود.
اقدام برای شناسایی ملاک‌های فوق و اطلاع یافتن از وجود آن‌ها در یک فرد از راه های زیر امکان پذیر است:
تحقیق و بررسی از خانواده و چگونگی روابط خانوادگی و فامیلی. چون هر فردی تحت تأثیر محیط خانواده به دنیا آمده و رشد کرده است و از آن فضای فرهنگی و اجتماعی تأثیرپذیر بوده و هست.
تحقیق و شناسایی
دوستان و نزدیکان و رفقای صمیمی در محل زندگی و سکونت، محل درس و محل کار.
گفتگوی مستقیم ( ولی تحت نظارت خانواده‌های دو طرف) با یکدیگر و اطلاع یافتن از نقطه نظرات همدیگر درباره مسائل مختلف و آن‌چه در آینده می‌تواند در زندگی مشترک‌تان تأثیرگذار باشد و کسب اطلاع از میزان اهتمام وی نسبت به ملاک‌ها و معیارهای همسر مناسب؛ که در شکل رسمی، همان جلسه
خواستگاری است.
چند سالی است که مراکزی جهت ارائه انواع مشاوره قبل و بعد از ازدواج به وجود آمده است. جوانانی که قصد ازدواج دارند با حضور در یکی از این مراکز، به کمک مصاحبه و گفتگو در حضور متخصص یا پرکردن پرسشنامه‌هایی خاص، از میزان ملاک‌ها در یکدیگر آگاه می‌شوند.
دانشجوی عزیز؛ خدای مهربان و حکیم در
قرآن فرموده است؛ دختران پاک برای پسران پاکند و پسران پاک از انِ دختران پاک. ذهن و روحتان را به نافرمانی نیالایید تا بهترین‌ها را روزیتان نماید.
سایت پرسمان دانشجویی.
