خلد در آتش
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خلود، آتش، کافران، منافقان.
پرسش: معنای خلد در آتش چیست؟ آیا درباره کافرین و منافقین این حقیقت دارد؟
پاسخ: خلود در
جهنم، عبارت از همیشگی و جاودان بودن
عذاب آن است
بهشت و جهنم هر دو دوام و بقای ابدی دارند. براساس
آیات و
روایات، انسان‌هایی که داخل بهشت می‌شوند، از آن منزلگاه دیگر خارج نمی‌شوند و آنجا منزلگاه ابدی آنها خواهد بود.
اما جهنم و عذاب آن با اینکه دائمی و ابدی است، ولی انسان‌هایی که داخل آن می‌شوند، دو دسته هستند:
گروه اول انسان‌هایی که در
دنیا مؤمن به خدا بودند؛ ولی مؤمنی
گناه‌کار بوده‌اند، که ماندن آنها در جهنم دائمی نیست؛ بلکه پس از اینکه
گناهان آنها به واسطه عقوبت و عذاب الهی در جهنم از بین رفت، از آنجا خارج می‌شوند.
اما گروه دوم از انسان‌هایی که داخل جهنم می‌شوند، کسانی هستند که عذاب آنها دائمی است و برای همیشه در جهنم باقی می‌مانند که تنها
معاندین از
کفار و
منافقین هستند که در جهنم به صورت دائمی و همیشگی
استقرار می‌یابند و از آن خلاصی نمی‌یابند.
خلود در لغت به معنای بقای طولانی و نیز به معنای ابدیت است.
خلود در
جهنم عبارت از همیشگی و جاودان بودن عذاب آن است. بهشت و جهنم هر دو دوام و بقای ابدی دارند. مطابق آنچه از آیات و روایات استفاده می‌شود، انسان‌هایی که داخل
بهشت می‌گردند، از آن منزلگاه دیگر خارج نمی‌شوند و آنجا منزلگاه ابدی آنها خواهد بود.
مرحوم
علامه مجلسی در این باره می‌فرماید: «بدان که خلود و ابدی بودن اهل بهشت در بهشت از مواردی است که همه
مسلمانان آن را قبول دارند».
اما جهنم و عذاب آن با اینکه دائمی و ابدی است، ولی انسان‌هایی که داخل آن می‌شوند، دو دسته هستند:
دسته اول انسان‌هایی که در دنیا
مؤمن به خدا بودند؛ ولی مؤمنی گناه‌کار بوده‌اند، آنچه از ظواهر
آیات و نصوص روایات
معصومین (علیهم‌السلام) استفاده می‌شود، ماندن آنها در جهنم دائمی نیست؛ بلکه پس از اینکه گناهان آنها به واسطه عقوبت و عذاب الهی در جهنم از بین رفت، از آنجا خارج می‌گردند.
چنانچه
امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرماید: گنهکاران از اهل
توحید و
خداپرستی، داخل در
آتش جهنم می‌شوند، پس از عذاب و عقوبت از آن خارج می‌شوند.
البته چگونگی عقوبت آنها و بررسی دلایل آن مجال بیش‌تری می‌طلبد.
اما گروه دوم از انسان‌هایی که داخل جهنم می‌شوند، کسانی هستند که عذاب آنها دائمی می‌باشد و برای همیشه در جهنم باقی می‌مانند، مجازات ابدی و جاودان منحصر به کسانی است که تمام روزنه‌های نجات را به روی خود بسته‌اند و از روی
علم و آگاهی و با اصرار و از روی عمد غرق در
فساد و تباهی
کفر و
نفاق گشته‌اند و سایه شوم
گناه تمام وجودشان را پوشانیده و به رنگ کفر و گناه درآمده‌اند، چنانچه خداوند می‌فرماید: «کسی که مرتکب گناه گردد و آثار آن تمام وجود او را احاطه کند، اهل آتش ابدی خواهد بود».
آنچه از
قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم‌السلام) استفاده می‌شود، تنها معاندین از
کفار و
منافقان هستند که در جهنم به صورت دائمی و همیشگی استقرار می‌یابند و از آن خلاصی نمی‌یابند.
خداوند در
سوره مبارکه توبه آیه ۶۸ می‌فرماید: خداوند به
مردان و
زنان منافق و کفار وعده آتش جهنم داده که دائماً در آن‌اند و همین برای آنها کافی است و لعنت خدا بر آنها و عذاب دائمی بر آنها باشد.
یا در
سوره مبارکه تغابن آیه ۱۰ می‌فرماید: و کسانی که
کفر ورزیدند و آیات ما را تکذیب کردند، آنان اهل آتش‌اند و در آن ماندگار خواهند بود و چه بدسرانجامی است.
باز در
سوره مبارکه فاطر آیه ۳۶ می‌فرماید: کسانی که کافر شدند آتش دوزخ برای آنهاست، هرگز فرمان مرگشان صادر نمی‌شود تا بمیرند و چیزی از
عذاب آنها تخفیف داده نمی‌شود ... .
و نیز آیات فراوان دیگری دلالت بر این دارند که معاندین از کفار و منافقین برای همیشه در آتش‌اند.
و نیز امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرماید: خداوند
کافران (معاند) را از
آتش (جهنم) خارج نمی‌کند و آنها را وعده داده به آتش جهنم و باقی ماندن در آن.
با توجه به این
آیات و
روایات است که همه
مسلمانان معتقدند که کفار (از دیدگاه
قرآن منافقین هم از جمله کفار محسوب می‌شوند، بلکه بدتر از آنها) در
آتش جهنم عذاب دائمی می‌بینند.
حضرت
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) در این رابطه می‌فرماید: بندگان کامل پروردگار از همین امر پیوسته در هراس بوده و بر این امر می‌گریسته‌اند و این سوء‌عاقبت کار کاشف از سوء‌پیشینه آدمی است و ایمنی خاطر جز با خلاصی از این مرحله برای
انسان حاصل نمی‌شود.
انسان به واسطه عقاید نادرست و ملکات ناپسند یا بر اثر
اعمال گذشته برایش حالتی پدید می‌آید که سبب
شک یا انکار او می‌شود و این شک و انکار بر
قلب او غلبه کند و پرونده کار او در همین حالت بسته شود، که این سبب
خلود و جاودانگی او در آتش خواهد بود.
در پایان روایتی از امیرمؤمنان (علیه‌السلام) را از چگونگی عذاب
جهنمیان و خصوصاً آنها که عذابشان دادمی است، برای شما نقل می‌کنیم:
حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «و اما اهل معصیت (را خداوند) در آتش خوار می‌کند، قدم‌هایشان را میخکوب کرده، دست‌هایشان را به گردن‌هایشان می‌بندد، بر اجسادشان پیراهن‌هایی از قطران و لباس‌های کوتاهی از آتش می‌پوشاند (این بدبختان) در عذابی به سر می‌برند که حرارتش بسیار شدید است. آتشی است که اهلش را احاطه کرده و هرگز منفذی بر آن گشوده نمی‌شود و هوایی (نسیم خنکی) بر آنها نمی‌وزد و هرگز عمرشان به سر نمی‌آید.
عذاب همواره (الی الابد) شدید و عقرب‌ها همواره جدید (عقرب پی عقرب
خلق می‌شود) این خانه، خانه‌ای نیست که زائل گردد و فانی شود؛ و عمر اهلش به سر رسد.
سپس حضرت ندای اهل آتش را حکایت کردند: «
وَ نَادَوْا یَا مَالِکُ لِیَقْضِ عَلَیْنَا رَبُّکَ»؛ «ای
مالک!
دوزخ بخواه از پروردگارت که بس کند (یعنی ما را بمیراند)؛ اما مالک پاسخ می‌دهد: «
اِنَّکُمْ مَاکِثُونَ؛ شما ماندگارید».
۱. تفسیر المیزان، ترجمه انتشارات جامعه مدرسین، ج، ص۶۲۲ تا ۶۲۶.
۲. تفسیر نمونه، ج۹، ص۲۴۱ تا ۲۴۵ و ج۹، ص۲۳۹ تا ۲۴۶.
۳. کتاب اسرار الصلوة، حضرت امام (رحمة‌الله‌علیه)، چاپ مرکز نشر آثار حضرت امام (رحمة‌الله‌علیه)، چ ششم، ص۲۳۲ و ۳۹۰.
۴. کتاب نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، آیت‌الله مهدوی‌کنی، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی، ج۱، ص۳۸۳، چ هفتم.
۵. کتاب بحارالانوار، علامه مجلسی (رحمة‌الله‌علیه)، ج۸، ص۳۴۱ تا ۳۶۴.
۶. تصویری از بهشت و جهنم، احمد حبیبیان، سازمان تبلیغات، ص۲۹۳ تا ۳۲۴.
۷. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۸، ص۲۸۵.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «خلد در آتش»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۱۹.
