زینب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حضرت زینب سلام‌الله‌علیها.
پرسش: احادیث زیادی پیرامون
محبت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نسبت به
امام حسن و
امام حسین علیهماالسلام بیان شده که بیانگر علاقه وافر پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به ایشان است؛ اما حدیثی شبیه به این در مورد
محبت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ نشنیده‌ام، چرا؟ آیا حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ بعد از وفات حضرت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به دنیا آمده است؟
پاسخ: حضرت زینب کبری ـ سلام‌الله‌علیها ـ در سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره به دنیا آمدند. گرچه ما نیز به روایت معتبری از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در خصوص آن حضرت دست نیافتیم، ولی روایاتی که از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ درباره ذریه
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها وارد شده است، شامل این بانوی بزرگ اسلام نیز می‌شود. آن حضرت از مکتب
پدر و مادر بزرگوارشان درس
ایمان و
تقوا ، صبر و استقامت، مبارزه و ظلم‌ستیزی، حرکت و قیام، دفاع از حریم اسلام، دفاع از اصل اصیل امامت و
ولایت، حمایت از مکتب شجاعت و شهامت، ایثار و فداکاری و فصاحت و بلاغت آموخت. بهترین جلوه‌گاه برای
شناخت شخصیت وجودی زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ همان سفر تاریخی کربلا و حضور مؤثر در واقعه عاشورا و به اسارت آزاد منشانه آن بزرگوار و چگونگی برخورد با ستمگران زمان است که تاریخ تنها گوشه‌ای از آن را برای ما نقل کرده است.
حضرت زینب کبری ـ سلام‌الله‌علیها ـ در سال پنجم یا ششم هجرت در
مدینه منوره به
دنیا آمدند.
نام‌گذاری آن حضرت را به جد بزرگوارش پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ واگذار نمودند و آن حضرت به‌واسطه پیام الهی و
وحی، او را «زینب» نامیدند که به معنای درخت خوش منظر یا مرکب از دو کلمه «زین» و «اب» به معنای «زینت پدر» است.
این بانوی بزرگ از اقیانوس علمی مربیان نمونه بشریت بهره برده است و در متن رنج‌ها و مرارت‌ها، شخصیتی مستحکم و استوار و شکست‌ناپذیر یافت.
گرچه ما نیز به
روایت معتبری از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در خصوص آن حضرت دست نیافتیم، ولی روایاتی که از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ درباره
ذریه حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ وارد شده است، شامل این بانوی بزرگ
اسلام نیز می‌شود.
در روایتی چنین آمده است:
مع، (معانی الأخبار) أَبِی عَنْ سَعْدٍ عَنِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی‌عُمَیْرٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِاللَّهِ ـ علیه‌السلام ـ هَلْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إِنَّ فَاطِمَةَ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَحَرَّمَ اللَّهُ ذُرِّیَّتَهَا عَلَی النَّارِ قَالَ نَعَمْ عَنَی بِذَلِکَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ زَیْنَبَ وَ أُمَّ کُلْثُومٍ علیهم‌السلام.
شخصی از
امام صادق علیه‌السلام سؤال کرد: آیا پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ چنین فرموده است: همانا فاطمه پاک‌دامن است؛ پس
خداوند ذریه او را بر
آتش جهنم حرام کرده است؟ حضرت در پاسخ می‌فرماید: بلی مقصود پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ حسن و حسین و
زینب و ام‌کلثوم ـ علیهم‌السلام ـ بوده است.
هم‌چنین
امام سجاد علیه‌السلام به حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ فرمودند:... شما بحمدالله عالمه غیر معلمه هستید (دانشمند تعلیم ندیده) و فهیمی هستید که کسی چیزی به شما تفهیم نکرده است.
شاید بتوان گفت علت وجود
احادیث فراوان درباره
فضایل امام حسن و امام حسین ـ علیه‌السلام ـ از پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و در دسترس نبودن حدیث یا احادیثی از آن حضرت درباره دیگر فرزندان امام علی علیه‌السلام،
امامت این دو بزرگوار بوده است؛ اما اجمالاً باید گفت که آن حضرت از مکتب پدر و مادر بزرگوارشان درس
ایمان و
تقوا،
صبر و استقامت، مبارزه و ظلم‌ستیزی، حرکت و قیام، دفاع از حریم
اسلام، دفاع از اصل اصیل امامت و
ولایت، حمایت از مکتب
شجاعت و شهامت،
ایثار و فداکاری و فصاحت و بلاغت آموخت.
ما در اینجا به بیان گوشه‌ای از ویژگی‌های آن بانوی قهرمان اشاره می کنیم:
اولین و مهم‌ترین خصلت آن بانو،
محبت و
عشق وافری به ذات احدیت است. در عظمت ایمان و اعتقاد او به
خداوند همین بس که همه
مصائب را در راه رضای
حق تحمل کرده و همه را چون از سوی معبود است، زیبا می‌دید.
وقتی در کوفه ابن زیاد از او سؤال می‌کند: «کار خدا را با برادرت چگونه دیدی؟» در جواب می‌فرماید: «چیزی جز زیبایی ندیدم.»؛
زیرا که این حرکت در راستای حق و حقیقت و جاودانگی بود.
آن‌گاه که بدن پاره پاره برادر را در گودال قتلگاه مشاهده می‌کند با
تضرع در پیشگاه خدا می‌گوید: «اللهم تقبل منا هذا القربان.»
عبادت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ آن‌چنان در اوج است که امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در هنگام وداع به
زینب کبرا سلام‌الله‌علیها ـ فرمود: «خواهرم در
نماز شبت مرا به یاد داشته باش.»
نیز از امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ نقل شده است: «عمه‌ام زینب در مسیر اسارت از کوفه به شام هم
فرایض و هم نوافل خود را به‌جای می‌آورد و
غفلت نداشت. فقط در یکی از منازل به خاطر شدت ضعف و گرسنگی، نشسته نماز خواند که بعد معلوم شد، سه
روز است
غذا میل نکرده است؛ زیرا به هر اسیر شبانه روز یک گرده نان می‌دادند و عمه‌ام سهمیه خود را بیشتر اوقات به بچه‌ها می‌داد».
حضرت زینب کبری ـ سلام‌الله‌علیها ـ بانوی
علم و فضل است. او علم خود را از جد بزرگوارش پدر ارجمند و مادر گرامی و برادران عزیزش دارد، کسانی که متصل به وحی‌اند.
نوشته‌اند حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ درس
تفسیر برای بانوان داشت.
ابن عباس از وی با این عبارت نقل می‌کند و می‌گوید: «بانوی خردمند ما زینب سلام‌الله‌علیها».
و همین بس که
حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در بنی‌هاشم به «عقیله» یعنی بانوی خردمند معروف بود.
از سخنان حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ در طول مسافرت
کربلا، کوفه و شام و خطبه‌ها و سخنرانی‌هایی که در فرصت‌های مختلف در برابر ستمکاران و طاغوتیان آن زمان و مردم دیگر ایراد فرمود، به‌خوبی معلوم می‌شود که مراتب
علم و دانش و
کمال آن بانوی بزرگوار از راه تحصیل و تعلیم اکتسابی نبوده و بهره‌ای الهی و جنبه خارق‌العاده داشته است. شاهد این مطلب، کلام امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ است که پس از خطبه کوفه بر او فرمود: عمه جان آرام باش و
سکوت اختیار کن که تو بحمدالله دانشمندی معلم ندیده و فهمیده‌ای هستی که کسی تو را فهم نیاموخته است.
بهترین جلوه‌گاه برای
شناخت شخصیت وجودی زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ همان سفر تاریخی کربلا و حضور مؤثر در واقعه عاشورا و به
اسارت آزادمنشانه آن بزرگوار و چگونگی برخورد با ستمگران زمان است که
تاریخ تنها گوشه‌ای از آن را برای ما نقل کرده است.
زینب کبری وقتی احساس کرد مسئولیت بزرگ
جهاد در راه خدا و پیکار و مبارزه با بی‌دینان به دوشش آمده است و در این راه باید از
مال و منال و شوهر و
زندگی و فرزند بگذرد، حتی اگر لازم شود از دادن جان نیز دریغ نکند، با کمال شهامت و فداکاری از خانه و کاشانه و شوهر و زندگی دست کشید و در صحنه کربلا حاضر شد و فرزندان خود را نیز برای
قربانی به قربانگاه
نینوا آورد و سخاوتمندانه در راه خدا
هدیه کرد. در همه جا یاری مهربان و دلسوز برای رهبر عالی‌قدر این
قیام و نهضت
مقدس یعنی اباعبدالله الحسین ـ علیه‌السلام ـ بود و چون عصر عاشورا شد و آن
حجت الهی به شهادت رسید، بار تازه‌ای به دوش این بانوی فداکار نهاده شد که چون کوهی پولادین در برابر دشمنان منحرف ایستاد.
تجلی و نقش بسیار مهم حضرت زینب ـ سلام‌الله‌علیها ـ به‌گونه‌ای است که اکنون پس از قرن‌ها باز هم‌چنان جلوه‌ای دارد که جامعه اسلامی ما برای ارج نهادن به روحیه
ایثار و فداکاری پرستاران و تجلیل از این قشر ایثارگر، روز ولادت فرخنده این بانوی گران‌قدر را روز پرستار نامیده است.
پایگاه اسلام کوئست.
