حضور پیامبران هنگام ظهور امام زمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبران (علیهم‌السلام)،
ظهور امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)،
یاران امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف).
پرسش: خواهشمند است نام پیامبرانی که هنگام ظهور حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) ایشان را همراهی می‌کنند، بیان کنید؟
پاسخ: احادیثی که در باب حضور پیامبران الهی در
آخرالزمان آمده است، دو دسته‌اند: یک دسته آنها، اشاره به حضور بعضی پیامبران به طور خاص در زمان ظهور دارد که ایشان را در رسیدن به
حکومت جهانی یاری می‌کنند و دسته دیگر از روایات، به رجعت همه پیامبران در آخرالزمان اشاره دارد. در ذیل به برخی
روایات اشاره می‌شود.
احادیثی که در باب حضور پیامبران خدا در آخرالزمان آمده است، دو دسته‌اند:
یک دسته آنها، اشاره به حضور بعضی از پیامبران به طور خاص در زمان ظهور دارد، که ایشان را در رسیدن به حکومت جهانی یاری می‌کنند و با توجه به روایاتی که وارد شده، از هر کدام یک نمونه را ذکر می‌کنیم.
امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«
لَوْ قَدْ خَرَجَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ (علیه‌السلام) ... اَوَّلُ مَنْ یَتْبَعُهُ مُحَمَّدٌ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و عَلَی الثّانِی؛
اگر قائم
آل‌محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) ظهور کند ... اولین کسی که به دنبال او می‌آید،
محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و دومین نفر
علی (علیه‌السلام) است».
شیخ طوسی (رحمة‌الله‌علیه) نیز ظرف زمانی رجعت حضرت را عصر ظهور دانسته و می‌نویسد: «
یَرجِعُ نَبِیُّنَا واَئمَّتُنَا المَعصُومُونَ فی زَمانِ المَهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)؛ پیامبر و ائمه معصوم (علیهم‌السلام) ما در زمان مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باز می‌گردند».
امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند:
«
قَدْ قَالَ رَسولُ الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اِذَا خَرَجَ الْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی نَزَلَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ (علیه‌السلام) فَصَلَّی خَلْفَهُ ...؛ رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمودند: ... وقتی مهدی، از فرزندان من، ظهور کرد، عیسی بن مریم (علیه‌السلام) نازل می‌شود و پشت سر او
نماز می‌گذارد ...».
همه طوایف اسلامی، اعتقاد قاطع دارند که
حضرت عیسی (علیه‌السلام) به روی
زمین باز می‌گردد و پشت سر حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) نماز می‌گذارد و حضرتش را تأیید می‌نماید و در ردیف یکی از معاونان حضرت قرار می‌گیرد.
ایشان طبق روایات از یاران و صحابه حضرت حجت (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است و در دولت وی به عنوان یکی از وزرا فعالیت می‌نماید.
علامه مجلسی (رحمة‌الله‌علیه) در
بحارالانوار، از علی بن فضال، روایتی نقل می‌نماید از امام رضا (علیه‌السلام) که فرمود:
«
انّ الخضرَ (علیه‌السلام) ... و سیُؤنِسُ اللّهُ بهِ وَحشَةَ قائمِنا فی غَیبَتِهِ، و یَصِلُ بهِ وَحدَتَهُ؛
و
خداوند وحشت قائم ما را در هنگام غیبتش، به وسیله او به اُنس مبدل می‌سازد و تنهایی‌اش را به وسیله او برطرف می‌سازد».
این
روایت مسئله صحابه بودن
حضرت خضر (علیه‌السلام) را در زمان
غیبت امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) متذکر می‌شوند.
البته در لا‌به‌لای متون روایی و تاریخی شواهدی دال بر همراهی حضرت خضر با
ولی عصر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) در عصر ظهور نیز وجود دارد.
بنابر روایاتی
حضرت الیاس (علیه‌السلام) مانند حضرت خضر (علیه‌السلام) و حضرت عیسی (علیه‌السلام) زنده است.
و همچون آنان، مؤید طول عمر حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است؛ ازاین‌رو احتمال دارد که ایشان نیز از وزرا و معاونان حضرت باشند. اما آنچه روایات به آن تصریح دارد، تنها همراهی حضرت عیسی (علیه‌السلام) در زمان ظهور با امام زمان (علیه‌السلام) است؛ زیرا در روایتی دال بر
رجعت رسول خاتم الانبیا محمد مصطفی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) در زمان ظهور برخی اشکالاتی وجود دارد.
دسته دیگر از روایات، به رجعت همه پیامبران در آخرالزمان اشاره دارد، که به یکی از آنها اشاره می‌شود.
امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: «
مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً مِنْ لَدُنْ آدَمَ فَهَلُمَّ جَرّاً اِلاَّ وَ یَرْجِعُ اِلَی الدُّنْیَا وَ یَنْصُرُ اَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ؛
«خداوند هیچ پیامبری را از
آدم تاکنون نفرستاد مگر اینکه به
دنیا باز می‌گردند و
امیرالمؤمنین را یاری می‌دهند».
امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: «
اَیَّامُ اللهِ ثَلَاثَةٌ: یَوْمَ یَقُومُ القَائِمُ، وَیَوْمُ الکَرَةِ، وَیَوْمُ القِیَامَةِ؛
روزهای خدا سه روز است: روزی که قائم
قیام می‌کند، روز رجعت و
روز قیامت». طبق این روایت، آخرالزمان به سه دوره و عصر تقسیم می‌شود.
که روایات دسته اول ناظر به دوره اول (عصر ظهور) و روایات دسته دوم، ناظر به عصر رجعت و بعد از ظهور می‌باشد که اصل مسئله
رجعت پیامبران را به اثبات می‌رساند، اما نکات ناگفته‌ای هم مانده است.
نظیر اینکه آیا
انبیا در نظام حاکمیت جهانی حضرت مهدی (علیه‌السلام) هم شرکت دارند؟
و اساساً برنامه زندگی آنها در زمان رجعت چگونه است و آیا بازگشت آنها تدریجی است یا یکباره باز می‌گردند و
مرگ آنها تدریجی است یا همه با هم دنیا را ترک می‌گویند؟ پاسخ این سئوال‌ها و نظیر آنها بیان نشده و شاید
اراده الهی بر بیان آنها نبوده است؛ زیرا آنچه مهم است مسئله رجعت آنها و اهداف و آرمان‌های این بازگشت است.
۱. رجعت (بازگشت بزرگ در هنگام ظهور) حسین شهیدی، دفتر نشر معارف، پژوهشکده فرهنگ و معارف، ۱۳۸۵ش.
۲. حضرت خضر (علیه‌السلام) مونس یار (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، مصطفی کارگر، انتشارات میراث ماندگار، ۱۳۸۲ش.
۳. عیسی مسیح (علیه‌السلام) و حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، زهرا مسافر، انتشارات واسع، دامنیه، ۱۳۸۶ش.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حضور پیامبران هنگام ظهور امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۹/۱۶.
