اصول دین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اصول دین،
صلوات،
توحید،
نبوت،
امامت،
عدل،
معاد.
پرسش: اصول پنجگانه دین اسلام (توحید، نبوت، امامت، عدل و معاد) در کجای
ذکر صلوات قرار دارد؟
با
تدبر و دقت در الفاظ و معانی صلوات به عبارتهای مختلفی که در
روایات وارد شده است؛ مانند: «اللهم صل علی محمد و آل محمد»، اصول دین؛ یعنی توحید، نبوت، امامت، عدل و معاد را میتوان از روی ذوق کلامی برداشت کرد.
اولین اصلی که در صلوات مطرح است، اصل توحید است که با گفتن کلمه «اللهم» تحقق پیدا میکند و گوینده صلوات، این اصلی را که پذیرفته با ندای «اللهم»، ایمان به یگانگی و وحدانیت پروردگار و
دعا و اظهار پیوند با ذات مقدس او و نفی همه طاغوتها و ستمکاران از خود بروز میدهد.
ایمان و اعتقادی که به اندازه
معرفت هر انسانی در تمام ابعاد زندگی او نقش داشته باشد و تحقق آن در همه گفتار و کردار انسانها مشاهده شود.
دومین اصل مطرح شده در صلوات، اصل نبوت است که با جمله «صل علی محمد» بیان میشود. با فرستادن صلوات، ایمان به پیامبران مبعوث شده از سوی
خداوند و نجات دهندگان بشر از
خرافات و سنتهای غلط و آزادکنندگان
مستضعفان از غل و زنجیرهایی که به دست و پایشان بسته شده بود، آشکار میشود و ایمان آورندگان پیامبران، آنان را سمبل و سرمشق و الگو برای تمام حرکت تکاملی انسانی قرار میدهند.
سومین اصل، امامت است؛ یعنی ایمان به
امامت امام
علی بن ابیطالب و یازده فرزندش (علیهمالسلام). ایمان به اینکه امامان، روشنگران و ادامه دهندگان راه پیامبران و حاملان و پاسداران امر رسالت و نمونههای عینی
دین اسلاماند. البته «آل محمد» مفهوم گستردهای دارد؛ بهطوریکه شامل حضرت
فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) نیز میشود؛ ولی چون بحث از اصل امامت بود، به دوازده
امام اشاره شد.
عبارت «صلّ»، اشاره به
رحمت خداوند دارد که شایسته
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) و خاندان مطهر اوست. خداوند در
خلقت جهان هم
عدالت را رعایت کرده و هر چیز را در جای مناسب خود قرار داده است و هم در
قانونگذاری رعایت توان و طاقت بشر را کرده است و هم در
جزا و
پاداش رعایت استحقاقها را مینماید. صلوات، نشانگر آن است که
حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآله) و خاندان او از فضل و منزلتی برخوردارند و سزاوار درود فرستادن هستند و به آن تأکید شده است.
از آنجا که
عدل الهی از یکسو با اصل ایمان به وجود خدا ارتباط دارد و از سوی دیگر، با مسئله
معاد، عبارت «صلّ»، اشاره به این دارد که وجود مقدس پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و خاندان پاک او زنده هستند و از جهانی به جهان دیگر انتقال یافتهاند و وقتی صلوات فرستاده میشود که خدایا! رحمتت را بر پیامبر و آل او نازل فرما، درجات آنها بالا میرود و از سوی دیگر، ثوابهای زیادی در
نامه اعمال فرستنده صلوات ثبت میشود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «اصول دین» تاریخ بازیابی۱۳۹۷/۵/۱۶.