• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احکام شب اول عروسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شب عروسی، شب زفاف، آمیزش.

پرسش: احکام شب اول عروسی چیست؟

پاسخ:



زفاف، اولین شبی است که یک دختر و پسر تغییر کیفیتی و کمیتی در زندگی خود می‌دهند و نام شوهر و همسر ـ عروس و داماد ـ را بر خود می‌نهند و زندگی جدید را با همتای خود آغاز می‌کنند، قدرت تکوینی زفاف به‌گونه‌ای است که با توجه به جاذبه وانهاده در ضمیر انسان، در وهله اول مستحب شمرده می‌شود و با احتمال آلودگی به گناه، واجب به حساب می‌آید. ازدواج از سنت نبی اکرم (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) است که فرمود: «ازدواج از سنت من است و هر کس از سنت من سرپیچی کند، از من نیست».
[۱] پاک‌نژاد، ازدواج مکتب انسان‌سازی، ج۲، ص۸۷ تا ۹۲، قم، انتشارات اخلاق، چاپ حافظ، ۱۳۷۶ ش.



دو محور مهم در امر ازدواج و شب زفاف وجود دارد:

۱. زمان و آداب مراسم عروسی.
۲. آداب و اعمال شب زفاف.


در این‌جا به برخی آداب مراسم عروسی اشاره می‌کنیم:

۳.۱ - مستحبات

مستحباتی که در مورد زمان و آداب عروسی نقل شده است:

۳.۱.۱ - ولیمه دادن

ـ از حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل شده است که: «از سنت پیغمبران، طعام دادن در وقت ازدواج است».
طعام دادن یا ولیمه دادن در روز است و آن هم مستحب است در ظهر داده شود.

۳.۱.۱.۱ - حدیثی از امام صادق

ـ از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است که: «عروس‌های خود را شبانه به خانه شوهر ببرید و هنگام ظهر طعام دهید».
[۲] اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۲، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.


۳.۱.۲ - روز جمعه بودن

یکی دیگر از مستحبات مراسم عروسی، روز جمعه بودن است.

۳.۱.۲.۱ - حدیثی از امام علی

از حضرت امیرالمؤمنین، علی (علیه‌السلام) منقول است که روز جمعه روز خواستگاری و نکاح است.

۳.۲ - مکروهات

مکروهاتی که در مورد زمان و آداب عروسی نقل شده است:

۳.۲.۱ - قمر در عقرب بودن

و هم‌چنین ازدواج، هنگامی که قمر در عقرب است (چنان‌که در بعضی از تقویم‌ها مشخص شده است)، مکروه است.

۳.۲.۱.۱ - حدیثی از امام ششم

امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «کسی که هنگام قمر در عقرب ازدواج کند، نیکی نمی‌بیند».

۳.۲.۲ - سه شب آخر ماه قمری

و هم‌چنین ازدواج، هشام «محاق» یعنی سه شب آخر ماه قمری، که ماه دیده نمی‌شود، نهی شده است و مکروه است و طبق بعضی روایات، ازدواج و آمیزش در چنین وقتی، موجب سقط جنین خواهد شد.


برخی آداب شب زفاف،
[۳] اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۱-۲۵۰، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
عبارت‌اند از:

۴.۱ - نماز و دعا

از آداب مستحبی شب زفاف، نماز و دعاست.

۴.۱.۱ - حدیثی از امام باقر

امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: «هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بگیر و به او نیز بگو وضو بگیرد، دو رکعت نماز بخوان و به او نیز بگو که دو رکعت نماز مستحبی بگذارد، سپس حمد و ثنای پروردگار عالم را انجام بده و صلوات بر محمد و آلش (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) بفرست، آن‌گاه دعا کن و به حاضرین بگو «آمین» بگویند، و این دعا را بخوان:

«اَللّهُمَّ اْرْزُقْنی الْفَها وَ وُدَّها و رِضاها، وَ ارْضِنی بِها وَ اجْمَعْ بَیْنَنا بِاحْسَنِ اِجْتِماعٍ وَ ءانَسَ اِیتِلافٍ فَاِنَّکَ تُحِبُّ الحَلالِ و تُکْرِهُ الحرامِ»؛ «خدایا! دوستی و محبت و خشنودی او را روزی من گردان، و مرا به او خشنود ساز و بین ما و او به پیوند نیک و صمیمانه جمع کن؛ چراکه تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می‌دانی».
[۴] اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۱-۲۵۰، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.


۴.۱.۲ - حدیثی دیگر

و نیز از امام محمدباقر (علیه‌السلام) نقل شده است که: هنگامی که خواستی با همسرت هم‌بستر شوی، متوجه خدا باش و بگو:

«اَللّهُمَّ ارْزُقْنی وَلَداً، وَاجْعَلْهُ تَقیَّاً زَکَیَّاً لَیْسَ فی خَلْقِهِ زیادَةٌ و لا نُقْصانٌ واجْعَلْ عاقِبَتهٌ الی خیر»؛ «خدایا! فرزندی به من عطا فرما، و او را پرهیزکار و پاک گردان، جسمش را کامل و موزون قرار بده، و عاقبت امرش را ختم به خیر بفرما».

۴.۲ - شرکت ندادن شیطان

اجتناب از شرکت شیطان در انعقاد نطفه:
در شب زفاف و یا هر وقت دیگر که همسران می‌خواهند با هم هم‌بستر شوند، «بسم الله» بگویند، و مراقب باشند که در آن هنگام از هرگونه گناه به دور باشند، حتی فکر گناه نکنند، تا شیطان در نطفه آنان شریک نشود؛ زیرا نطفه، پایة اول ساختار فرزند آینده را تشکیل می‌دهد.

۴.۲.۱ - بیان یک حدیث

امام صادق (علیه‌السلام) دستور فرموده‌اند که هنگام هم‌بستر شدن گفته شود:

«اَعُوذُ بِاللهِ السَمیعَ العَلیم مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم»؛ «پناه می‌برم به خدای شنوا و دانا، از شیطان رانده از درگاه خدا».

۴.۳ - آمیزش در محیط سر پوشیده

هم‌بستری در شب زفاف در محیطی سرپوشیده باید انجام گیرد و نیز لازم است مسائل خصوصی و اسراری که در این رابطه وجود دارد، برای کسی نقل نشود و با این کار حریم حیا و عفت و غیرت اسلامی را حفظ کنند.

۴.۳.۱ - حدیثی از پیامبر اکرم

نبی اکرم (صلی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) فرمودند: «سوگند به آن کسی که جانم در دست اوست، اگر مردی با همسرش در خانه‌ای هم‌بستر شود و کودکی آن‌ها را بنگرد و سخن و صدای نفس‌ آن‌ها را بشنود، آن کودک هرگز رستگار نخواهد شد، اگر پسر باشد، زناکار می‌شود و اگر دختر باشد، آلوده‌دامن می‌گردد».


اکنون به برخی نکات درباره آمیزش اشاره می‌کنیم:

۱. در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نباشد.
[۵] مجلسی، محمدباقر، حلیة المتقین، ص۱۲۵.
[۶] اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۵، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.

۲. بعداز ظهر نباشد.
۳. هنگام آمیزش سخن گفته نشود.
۴. با در نظر گرفتن زن دیگری، آمیزش صورت نگیرد.
۵. هر کدام از همسران، دستمال جداگانه‌ای داشته باشند و اگر دستمال آن‌ها یکی باشد، موجب دشمنی و سپس جدایی و طلاق خواهد شد.
۶. شب عید فطر و شب عید قربان آمیزش نشود.
۷. آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه‌شنبه و شب پنجشنبه و هنگام ظهر پنج‌شنبه و هم‌چنین شب جمعه و بعد از ظهر جمعه خوب است.
۸. بدون وضو آمیزش نباشد.
۹. در محیط سر باز آمیزش نشود.
[۷] پاک‌نژاد، سیدرضا، ازدواج مکتب انسان‌سازی، ج۲، ص۷۳-۸۲، قم، انتشارات اخلاق، چاپ حافظ، آبان ۱۳۷۶ ش.



۱. ازدواج در اسلام، علی مشکینی، ترجمه احمد جنتی، قم، چاپ مهر استوار، (بی‌تا).
۲. زن و شوهر، محمدعلی صفری (زرافشان)، جلد اول، مشهد، انتشارات شهید ‌هاشمی‌نژاد، چاپ دوم ۱۳۷۳ ش.
۳. ریحانه بهشتی، نوشته سیما میخبر، نشر نورالزهراء، قم.


۱. پاک‌نژاد، ازدواج مکتب انسان‌سازی، ج۲، ص۸۷ تا ۹۲، قم، انتشارات اخلاق، چاپ حافظ، ۱۳۷۶ ش.
۲. اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۲، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۳. اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۱-۲۵۰، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۴. اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۱-۲۵۰، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۵. مجلسی، محمدباقر، حلیة المتقین، ص۱۲۵.
۶. اشتهاردی، محمدمهدی، ازدواج آسان، ص۲۴۵، قم، انتشارات نبوی، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش.
۷. پاک‌نژاد، سیدرضا، ازدواج مکتب انسان‌سازی، ج۲، ص۷۳-۸۲، قم، انتشارات اخلاق، چاپ حافظ، آبان ۱۳۷۶ ش.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «احکام شب اول عروسی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۷/۲۷.    



جعبه ابزار