کل یوم عاشورا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: کل یوم عاشورا، کل ارض کربلا، روز عاشورا، کربلا، شهادت، ظلم، حق و باطل.
پرسش: آیا جمله «هر روز عاشورا است و هرجا کربلا» روایت و
حدیث می‌باشد؟ سند و اعتبار آن در چه حدی است؟
پاسخ: در متون روایی به مدرکی که اثبات نماید این جمله «
کل یوم عاشوراء و کل ارض کربلاء» حدیثی از معصومان است برخورد نکردیم. ولی این عبارت برداشت درستی از مجموع حادثه کربلا و خط سیر امامت و دربردارنده چندین پیام آموزنده و زیباست، چون اگرچه روزی مثل واقعه عاشورا نیست و به‌وجود نخواهد آمد، اما همیشه ظلم ظالمان و ستم به مظلومان پابرجا هست تا این‌که
قائم آل محمد عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ظهور کند و ریشه همه ظلم‌ها را میان ببرد. اما
فرهنگ عاشورا جاری بر بستر زمان و کربلا نماد
استقامت در راه
هدف و مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی است. پیشوایان دینی ما به ما این‌گونه آموختند که باید با ظلم ظالمان مبارزه کرد و خود نیز این چنین عمل می‌کردند و این‌گونه نیست که عاشورا حادثه‌ای محدود در چهارچوب زمان و مکان معین باشد.
در متون روایی به مدرکی که اثبات نماید این جمله «
کل یوم عاشوراء و کل ارض کربلاء» حدیثی از
معصومان است
برخورد نکردیم.
ولی این عبارت برداشت درستی از مجموع حادثه کربلا و خط سیر
امامت و دربردارنده چندین پیام آموزنده و زیباست؛ چون اگرچه روزی مثل واقعه عاشورا نیست و به‌وجود نخواهد آمد، اما همیشه ظلم ظالمان و ستم به مظلومان پابرجا هست تا این‌که
قائم آل‌محمد عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ظهور کند و ریشه همه ظلم‌ها را میان ببرد؛ اما فرهنگ عاشورا جاری بر بستر زمان و کربلا نماد استقامت در راه هدف و مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی است. پیشوایان دینی ما به ما این‌گونه آموختند که باید با ظلم ظالمان مبارزه کرد و خود نیز این چنین
عمل می‌کردند و این‌گونه نیست که عاشورا حادثه‌ای محدود در چارچوب زمان و مکان معین باشد.
جمله «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»، نشان‌دهنده پیوستگی و تداوم خط درگیری
حق و باطل در همه زمان‌ها و مکان‌هاست. عاشورا و کربلا، یکی از بارزترین حلقه‌های این زنجیره طولانی است. همیشه حق و باطل رو در روی هم هستند و انسان‌های آزاده، وظیفه پاسداری از
حق و پیکار با
باطل را بر عهده دارند و بی‌تفاوت گذشتن از کنار صحنه حق و باطل، بی‌دینی است.
حضرت
امام خمینی رحمة‌الله که خود پیرو راستین
امام حسین علیه‌السلام و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و مبارز بزرگ در مقابل ستمگران عصر خویش است، از این جمله با تعبیر « کلمه بزرگ» یاد می‌کند و بر حفظ معنای عاشورا و پیاده کردن نقش کربلا تأکید نموده است و می‌فرمایند: «این کلمه (
کل یوم عاشوراء و کل ارض کربلاء)، یک کلمه بزرگی است... همه
روز باید ملت ما این معنی را داشته باشد که امروز روز عاشوراست و ما باید مقابل ظلم بایستیم و همین جا هم کربلاست و باید نقش کربلا را ما پیاده کنیم، انحصار به یک
زمین ندارد. انحصار به یک افراد نمی‌شود. قضیه کربلا منحصر به یک جمعیت هفتاد و چند نفری و یک سرزمین کربلا نبوده، همه زمین‌ها باید این نقش را ایفا کنند».
در واقع امام خمینی ـ رحمة‌الله ـ با اعتقاد به این امر که
قیام و شهادت سیدالشهدا ـ علیه‌السلام ـ باید ملاک
عمل اجتماعی مسلمانان قرار گیرد، نهضت حسینی را مبنای حرکت خویش در
انقلاب اسلامی قرار داد: «آنچه که سیدالشهدا عمل کرد و آن ایده‌ای که او داشت و آن راهی که او رفت و آن پیروزی که بعد از شهادت برای او حاصل شد و برای اسلام حاصل شد. این عبارت آموزنده هم
تکلیف است و هم مژده، تکلیف از آن جهت که مستضعفان با عده‌ای قلیل، علیه مستکبران با سازوبرگ مجهز و قدرت شیطانی عظیم، مأمورند چونان سرور
شهیدان قیام کنند. و مژده بدین جهت که شهیدان ما را در شمار شهیدان کربلا قرار داده است».
آن رهبر فرزانه در ایام
جنگ تحمیلی فرمودند: نبرد عاشورا، گرچه از نظر زمان، کوتاه‌ترین درگیری بود (نیم روز)، ولی از نظر امتداد، طولانی‌ترین درگیری با ستم و باطل است و تا هر زمان که هر آرزومندی آرزو کند که کاش در کربلا بود و در یاری امام شهیدان، به فوز عظیم شهادت می‌رسید (
یا لیتنا کنا معکم فنفوز فوزا عظیما)،
جبهه کربلا گرم و درگیری عاشورا دایر است.
به بیان بهتر همان‌گونه که امام حسین علیه‌السلام، وارث
آدم و
ابراهیم و نوح و
موسی و عیسی ـ علیهم السلام ـ و
محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله است، پیروان عاشورایی او نیز وارث خط سرخ
جهاد و شهادت‌اند و پرچم کربلا را بر زمین نمی‌نهند، و این جوهر
تشیع در بعد سیاسی است؛ چنان‌که خود
امام حسین علیه‌السلام می‌افزاید: «
فلکم فی اسوة؛ در کار من برای شما الگوست».
این دیدگاه، ردکننده نظریه‌ای است که کربلا و قیام حسینی را تکلیفی خاص امام می‌داند که نمی‌توان از آن
تبعیت کرد.
"
شیعه یعنی سالک پا در رکاب ••• تا که خورشید افکند از رخ نقاب
شیعه یعنی تشنه جام بلا ••• شیعه گی یعنی قیام کربلا
شیعه یعنی بازتاب
آسمان ••• بر سر نی جلوه رنگین‌کمان
از لب نی بشنوم صوت تو را ••• صوت «انی لا اری الموت» تو را
شیعه یعنی تیغ بیرون از نیام ••• این
سخن کوتاه کردم و السلام"
یکی از نویسندگان می‌نویسد: «ما
یقین داریم که اگر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در زمان ما بود، از قدس، جنوب لبنان و بیش‌تر مناطق اسلامی کربلای دومی می‌ساختند و همان موضعی را می‌گرفتند که در برابر
معاویه و
یزید انتخاب نموده بودند».
پایگاه اسلام کوئست.
