نشانه‌ها و درمان افسردگی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: افسردگی.
پرسش: افسرده هستم دارو مصرف می‌کنم. هر دعایی خواندم و هر چه‌قدر
قرآن و
نذر و نیاز کردم، نشد. شما بگویید چه کنم؟
پاسخ: افسردگی عبارت‌اند از: کاهش کوتاه‌مدت یا پایدار آرامش عصبی ـ روانی که به صورت یک مؤلفه بدنی و یک مؤلفه روانی نمایان می‌شود. برخی نشانه‌های وضعی افسردگی، بدین شرح است: بدون نیرو، خمیده، بدون تنش، کندی حرکات، ناآرامی، اضطراب عصبی، مالیدن دست‌ها به یک‌دیگر، حالت چهره غمگین، نگران، آویزان بودن گوشه‌های دهان، چین‌های عمیق، بی‌حالتی یا متغیر و تنیده بودن چهره، شیوه حرف زدن آهسته، یک‌نواخت و کند، کاهش‌های عمومی فعالیت‌ها تا حد بهت‌زدگی، تغییرات اندک در سطح فعالیت، وجود مشکلات در حل مسائل زندگی روزمره.
ما لازم می‌دانیم برای افزایش بینش شما نسبت به اختلال
افسردگی ابتدا به نشانه‌ها و راهکارهای درمانی اشاره می‌نماییم:
• کاهش کوتاه‌مدت یا پایدار آرامش عصبی ـ روانی که به صورت یک مؤلفه بدنی (سردردها، خستگی‌پذیری، بی‌اشتهایی، بی‌خوابی،
یبوست، کاهش
فشار خون و غیره) و یک مؤلفه روانی (احساس به پایان رسیدن انرژی و نیرو، احساس حقارت، ناتوانمندی، غمگینی و ....) نمایان می‌شود.
حالات و نشانه‌های بالینی شخص افسرده، عبارت‌اند از:
حالت وضعی و رفتار و شکل ظاهری افسرده، عبارت‌اند از: بدون نیرو، خمیده، بدون تنش، کندی حرکات، ناآرامی، اضطراب عصبی، مالیدن دست‌ها به یک‌دیگر، حالت چهره غمگین، نگران، آویزان بودن گوشه‌های دهان، چین‌های عمیق، بی‌حالتی یا متغیر و تنیده بودن
چهره، شیوه حرف زدن آهسته، یک‌نواخت و کند، کاهش‌های عمومی فعالیت‌ها تا حد بهت‌زدگی، تغییرات اندک در سطح فعالیت، وجود مشکلات در حل مسائل زندگی روزمره.
احساس گرفتگی، ناتوانی، غمگینی،
ناامیدی، فقدان، رهاشدگی، تنهایی، گنهکاری،
خشم،
اضطراب و نگرانی، بی‌احساس یا احساس خاص در برابر
جهان پیرامونی.
ناآرامی درونی، تحریک‌پذیری، تنش، برانگیختگی،
گریه، خستگی، ضعف، اختلال‌های
خواب، تغییر‌پذیری احساس
آرامش در خلال روز، حساسیت نسبت به تغییرات جوّی، کاهش اشتها و وزن، دردها و ناراحتی‌های نباتی (سنگینی سر، دردهای معدی، اختلال‌های هضمی) هنگام تشخیص باید به فشار خون،
کمبود آهن و کمبود یا افزایش سروتونین و آدرنالین توجه شود.
بازخورد منفی نسبت به خود (شخص خود، استعدادها و ظاهر خود) و نسبت به آینده (تصور یک راه بن بست، یک آینده تاریک)
بدبینی و
انتقاد دائم از خود، عدم
اطمینان نسبت خود، خود بیمار پنداری، فقدان
تخیل، کندی
فکر، مشکلات تمرکز، نشخوار فکری ادواری، انتظار
تنبیه و فاجعه، افکار هذیانی مانند [علل ارتکاب گناه|ارتکاب گناه]]، بی‌کفایتی، مسکینی، سطح خواسته‌های نامنعطف، افکار منفی درباره زندگی بی‌نتیجه و بی‌هدف، افکار انتحاری.
انتظار شکست، کناره‌گیری و اجتناب از مسئولیت‌های خود، احساس فقدان کنترل و ناتوانی احساس، فزونی خواسته‌های دیگران، فقدان تمایل به
پیشرفت، کناره‌گیری تا حد انتحار یا افزایش وابستگی به دیگران.
چنان‌چه اختلال شما مطابق آن‌چه در بالا بدان اشاره شد می‌باشد، به شما توصیه می‌کنیم که هم‌زمان با مصرف دارو به یک
روان‌شناس بالینی مراجعه نموده تا با تشخیص و ارائه درمان هرچه سریع‌تر از این ناراحتی خلاصی یابید؛ اما آن‌چه ما در این‌جا بیان می‌کنیم توصیه‌هایی است که به سازگاری بهتر شما کمک نموده و باعث ایجاد
امید و
نشاط لازم برای حرکت به سمت درمان اصلی یاریتان می‌نماید:
با
توکل به خدا و
توسل به
چهارده معصوم (علیهم‌السّلام) و دعاهای وارده احساس آرامش خود را
تجربه کنید و این نکته را همیشه به یاد داشته باشید که «حتماً
خداوند و چهارده معصومین (علیهم‌السّلام) شما را کمک می‌کنند».
باید توجه داشته باشید که،
دعا، سه نیاز روان‌شناختی را بر‌آورده می‌سازد:
۱. با این
عمل هیجان‌ها شناخته می‌شوند و شناخت به ما قدرت کنترل و
مدیریت هیجان می‌دهد؛
۲. احساس این که شریک
غم داریم کسی که محرم نگرانی‌های ماست و قدرت حل مشکل را دارد؛
۳. دعا کردن انسان را وادار به حرکت، پویایی و نشاط در عمل و
زندگی می‌کند.
از طرف دیگر، طبق نظر معصومین (علیهم‌السّلام) از علم روز برای درمان کمک بگیریم و در عین حال از قدرت دعا و
توکل غافل نباشیم؛ چراکه امروزه ثابت شده که افرادی که به دعا اعتقاد دارند، در درمان موفق‌تر‌ند.
با اراده خداوندی که در وجود شماست، می‌توانید حالت‌های
افسردگی را از خود دور کنید و هیچ‌وقت از خودتان مأیوس نشوید که اگر «خواسته خودتان» باشد، مسائلتان حل می‌شود؛ ولی زمان لازم است تا شما به بهبودی کامل برسید. پس با اراده خود دعا کنید راه حل بجویید و داروهای لازم را مصرف کنید.
هیچ‌وقت تنها در یک جا نمانید. همیشه با دیگران ارتباط مناسب داشته باشید و اگر کسی در محیط نباشد، سعی کنید با تلفن به دوستان، آشنایان یا خواندن کتب مورد
علاقه خودتان، شرایط را تغییر دهید.
در هنگام صبح،
ورزش و نفس عمیق و استفاده از خودگویی‌های مثبت را فراموش نکنید.
حداقل یک
روز در هفته به
شنا و سایر برنامه‌های تفریحی مانند
کوه و .... بروید.
احساساتتان را از هر لحظه بنویسید و از دیگران بخواهید
احساسات خوب و عرفی را در میان این احساس‌ها پیدا کنند و شما را به فکر کردن به احساس‌های خوش‌آیند تشویق کنند.
هر روز برای آن روز برنامه‌ریزی کنید و در این حال هیچ چیزی را در ذهن خودتان نگه ندارید و همه کارهایتان را بنویسید.
تغذیه مناسب از جمله شیر و
عسل و
خرما، و سایر میوه‌جات و سبزیجات را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید.
از هر برنامه اجتماعی مانند نماز جمعه یا جمع‌های دوستانه استقبال کنید و علیه افکار انزواجویی و گوشه‌نشینی قیام کنید.
طبق نظر متخصص خود عمل کنید و داروهای تجویز شده را حتماً مصرف کنید، توجه داشته باشید مصرف داروهای ضد افسردگی در کنار دستورالعمل فوق به درمان زودتر شما کمک می‌کند. در قطع دارو فقط و فقط طبق نظر متخصص عمل کنید؛ چراکه اگر این کار بدون نظر ایشان انجام شود، درمان را باید از ابتدا شروع کنید.
از نقش اساسی «
اشتغال» جهت درمان
غفلت نورزید. شما با انجام کارهای مورد علاقه با جنبه‌های مثبت خود آشنا می‌شوید و این امر نشاط،
امید و تلاش بیش‌تر را در شما زنده می‌کند. امروزه کاردرمانی جزء یکی از مکمل‌های درمان به حساب می‌آید.
اراده خداوند بر این تعلق گرفته که امور
عالم از طریق اسباب خود صورت بگیرد؛ یعنی ما وظیفه داریم در مشکلات پزشکی و روان‌پزشکی و..... به متخصص فن رجوع کنیم و در کنار استفاده از دستورات و داروهای آن‌ها این نکته را فراموش نکنیم که همه چیز تحت قدرت خداست. او
شفا را در دارو قرار داده؛ پس از او بخواهیم که آن را به ما عنایت کند و با این اسباب، ما را شفا دهد؛ البته این نکته را باید توجه داشت که مطمئناً حال کسی که مثل شما اعتماد به دعا و
قرآن دارد، با فردی که دچار افسردگی است و این باورها را ندارد، فرق دارد و طبق نظر محققان نیروی باورهای مذهبی، به افرادی که دارو مصرف می‌کنند کمک می‌کند تا داروها اثر بهتری بگذارد و نظام باورهای فرد و سازمان روانی فرد را در مقابل بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌نماید؛ ولی این نکته را نیز نباید فراموش نمود که طبق مصلحت الهی
اجابت دعا به تأخیر می‌افتد. برای کسی که به
حکمت خداوند اعتقاد دارد و می‌داند خداوند مثل مادر مهربان است، قابل تحمل بوده و هرگز تأخیر
استجابت دعا،
اعتماد او را به
خدا سلب نمی‌نماید؛ بلکه او را مقاوم‌تر می‌کند؛ چون می‌داند خداوند مصلحت او را در این امر دیده است.
۱. زندگی عاقلانه، آلیس، مترجم مهرداد فیروز بحث، انتشارات رشد.
۲. هیچ‌چیز نمی‌تواند ناراحتم کند آره هیچ چیز، مترجمان مهرداد فیروز بخت، وحیده عرفانی، مؤسسه خدمات فرهنگی.
۳. از حال بد به حال خوب، دیویدبرنز، ترجمه مهدی قراچه‌داغی، نشر آرین کار.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نشانه‌ها و درمان افسردگی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۷.
