علل خسته شدن از برنامه‌های مذهبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مراسم مذهبی، خستگی.
پرسش: از برنامه‌های مذهبی و هئیت و سخنرانی خسته شده‌ام، دیگر برایم لذتی ندارند؛ اما دوست هم ندارم از آن‌ها جدا شوم، لطفاً مرا راهنمایی کنید؟
پاسخ:
خستگی شما می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که متأسفانه نامه شما به خاطر اختصارش بیانگر علل خاصی نیست؛ بنابراین سعی می‌کنم این مسئله را از علل مختلف بررسی کنم.
یکی از روحیات
جوان روحیه تنوع‌طلبی اوست که جوان باید در چهارچوب
شرع به این نیاز جواب مثبت دهد. خود را صددرصد مقید به یک هئیت خاص نکنید. به خود اجازه بدهید که مراسم دیگری را
تجربه کنید. گاهی مباحث در یک مکان خاص تکراری می‌شود یا گاهی نیز به خاطر این‌که مداح و سخنران، شیوه‌های جذابی ندارند، فرد خسته می‌شود؛ به عنوان مثال، اگر سخنران و
مداح نتوانند مسائل دینی را به مسائل روز مرتبط سازند، قطعاً راهکاری به
جوانان ارائه نداده است.
بی‌تردید شما در هئیت و مراسم دوستانی دارید؛ اما سعی کنید از بین آن‌ها چند نفر را که واقعاً مؤمن، امین، اهل
مطالعه و میانه‌رو هستند، برگزینید؛ پس از سخنرانی‌ها و مراسم نیز با آن‌ها ارتباط داشته باشید، مسلماً روحیات خوب آن‌ها در شما اثر مثبت می‌گذارد. گاهی سخنان یک فرد خودساخته، زندگی انسان را متحول می‌کند و برعکس، گاهی
انسان در مراسم شرکت می‌کند و ذخیره معنوی خوبی نیز به دست می‌آورد؛ اما با حضور در اجتماع و افراد گوناگون و بعضاً ناسالم، اثرات معنوی جلسات کم‌رنگ می‌گردد؛ پس باید سعی کنید حتی‌المقدور در محل کار نیز از ورود سخنان بیهوده، شبهات بی‌اساس، شایعات و ... به ذهن خود جلوگیری کنید. گاهی نیاز است که جلسه را ترک کنید. گاهی لازم است
امر به معروف کنید.
گاهی متأسفانه هیئت‌ها به خاطر مقابله و رقابت با هیئت‌های اطراف شروع به فعالیت‌های افراطی می‌کنند که این امر علاوه بر این‌که دور از
اخلاص است، باعث ملامت نیز می‌شود. گاهی سینه‌زنی‌ها و شورها بیشتر از توان جوانان است و طولانی می‌گردد که این امر ضرر می‌رساند.
متأسفانه برخی هئیت‌ها جنبه مداحی و شور را خیلی زیاد می‌کنند. این امر در حد تناسب خوب است؛ اما آن‌چه یک ماشین را در جاده تاریک به جلو حرکت می‌دهد، دو چیز است:
۱. موتور و نیروی محرکه (هیجان)؛
۲. نور (هدایت و شناخت):
سینه‌زنی و مرثیه‌ها و مداحی‌ها جنبه هیجانی مسئله‌اند و باعث تحرک می‌شوند و با ارزش هستند؛ اما این زمانی فایده کامل‌تری دارد که همراه با نور
شناخت باشد؛ یعنی لازم است ما با ابعاد شخصیتی
ائمه (علیهم‌السلام) آشناتر شویم و هر جلسه حس کنیم به معلومات ما اضافه شده است. اگر استفاده از سخنران‌های
عالم و خودساخته با
سینه‌زنی و
مرثیه و مداحی ترکیب شود، حرکت در این مسیر، لذت‌بخش خواهد شد.
جلسه و مراسم را برای خود به شکل اجباری و ملال‌آور نکنید. گاهی انسان تنها ۱۵ دقیقه کشش دارد، پس چه بهتر است به همان ۱۵ دقیقه اکتفا کند.
امام علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: کاری که کم باشد و
استمرار یابد، از کاری که زیاد باشد و خسته‌کننده باشد، برتر است.
در این راه «اصل تدریج» را رعایت کنید؛ یعنی انسان در مسیر
کمال آهسته و پیوسته باید حرکت کند (نه
افراط نه
تفریط).
دیگر این‌که خودتان را با افراد دیگری که زیادتر از شما کشش دارند، مقایسه نکنید؛ چراکه ممکن است شرایط و موقعیت آن‌ها با شما فرق داشته باشد.
گاهی نیز
شیطان وسوسه می‌کند که الان کشش نیست و آهسته آهسته باعث می‌شود که به‌طور‌کلی انسان از مراسم و هئیت‌ها جدا شود. پس باید مراقب باشید که به وسوسه‌های شیطان (جنّی و انسی) گوش ندهید. شیطان بیش‌ترین
سرمایه خود را جایی صرف می‌کند که بداند در آن‌جا خیر زیادی به کسی می‌رسد یا انسانی با اساس
هدایت آشناتر می‌شود (مثل مجلس
امام حسین (علیه‌السلام)). پس باید با تلاش خود شیطان را مأیوس کنیم.
از یکی از
عرفا پرسیدند چه طور به این
مقام رسیدید؟ فرمودند من نورانیت و معنویتی که کسب می‌کردم (با
عبادت،
زیارت ائمه،
دعا، جلسه امام حسین (علیه‌السّلام) و...) مفت از دست نمی‌دادم و به حراج نمی‌گذاشتم (با گناه کردن آن را از بین نمی‌بردم). (
نخودکی اصفهانی، برای اطلاع بیشتر از
کرامات ایشان می‌توانید به کتاب نشان از بی‌نشان‌ها رجوع کنید.) گاهی
گناهان باعث می‌شود که انسان از مسیر
حق خسته شود.
امام سجاد (علیه‌السّلام) در دعای
ابوحمزه می‌فرمایند: ... (ای خدا! ) شاید مرا در زمره افرادی دیده‌ای که حق تو را سبک می‌شمارند و مرا از خود دور کردی. شاید هم دیدی من از تو روی گردانم، پس تو بر من
غضب کردی. شاید هم مرا جزء دروغ‌گویان یافته‌ای و نظر عنایتت را از من برگردانده‌ای. شاید از این‌که نعمت‌های زیاد تو را شکرگذار نبوده‌ام، مرا از لذت (مناجاتت) محروم کرده‌ای یا به خاطر این‌که از
علما فاصله گرفته‌ام، مرا خوار ساخته‌ای. شاید مرا در بین افراد غافل دیده‌ای و مرا از
رحمت خود مایوس کرده‌ای و یا به خاطر این‌که در جلساتی که در آن بیهوده‌گویی می‌شود و اهل
باطل در آن جمع می‌شوند شرکت می‌کنم، بین من و خودت فاصله انداخته‌ای...
هر کدام از این‌ها خود می‌تواند منشا محروم شدن از لذت
دعا و مراسم دینی باشد که انسان می‌تواند با فاصله گرفتن از این پرتگاه‌ها خود را نجات دهد.
از دیگران بخواهید (مخصوصاً پدر و مادر) که در حق شما دعا کنند؛ مخصوص به خاطر همین مسئله.
از
اهل بیت بخواهید که موانع راه را بر شما هموار سازد و دل شما را به مراسم و مباحث دینی بیشتر گره بزند (از خود اهل بیت (علیهم‌السلام)
استمداد کنید).
۱. ۱۵۰ درس زندگی، آیت‌الله مکارم شیرازی، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب.
۲. اصول عقاید (برای جوانان)، آیت‌الله مکارم شیرازی، مطبوعاتی هدف.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «علل خسته شدن از برنامه‌های مذهبی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۵/۱۶.
