زیارت ائمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زیارت ائمه.
پرسش: آیا عدم
گریه در هنگام زیارت قبور ائمه ـ علیهم‌السلام ـ دلیل بر عدم قبول زیارت است؟ (اصولاً حالت گریه داشتن در هنگام زیارت امام،برتری محسوب می شود و نشان از قبول زیارت دارد؟)
پاسخ: زیارت ائمه ـ علیهم‌السلام ـ دارای فلسفه‌ها و حکمت‌های متعددی است. هرکس خالصانه و با قصد تقرب به خداوند موفق به انجام زیارت شود، زیارت او مقبول درگاه الهی خواهد بود؛ هرچند ممکن است از
زیارت خود بهره کافی را نبرده باشد و اشک او جاری نشده باشد. برای بهره‌گیری کامل از زیارت ائمه ـ علیهم‌السلام ـ رعایت نکات زیر ضروری است: ۱. معرفت و
شناخت امام علیه‌السلام؛ ۲. طهارت روحی؛ ۳. طهارت جسمی؛ ۴. آمادگی روحی و عاطفی؛ ۵. زیارت و عرض سلام و ارادت؛ ۶. نماز به درگاه الهی؛ ۷. دعا و نیایش به پیشگاه پروردگار؛ ۸. پیمان صداقت و
بندگی به درگاه خدا.
کسی که با رعایت این آداب در مقابل قبر امام
معصوم قرار گرفته باشد و خود را نیازمند به توجه و عنایات
امام معصوم بداند، قطعاً
اشک او جاری خواهد شد؛ هرچند جاری نشدن اشک دلیل بر عدم قبول زیارت نیست.
برنامه‌های عبادی
اسلام دارای آثار و فواید فراوانی است که هرکس به قدر ظرفیت و قابلیت خود از این
برکات استفاده می‌کند. برای بهره‌برداری کامل از برنامه‌های عبادی باید آداب آنها را شناخت و رعایت کرد.
زیارت ائمه ـ علیهم‌السلام ـ دارای فلسفه‌ها و حکمت‌های متعددی از جمله تجدید بیعت با امام، شفیع قرار دادن آنان در درگاه الهی،
توسل و ... است. هرکس خالصانه و با قصد تقرب به
خداوند موفق به انجام زیارت شود، زیارت او مقبول درگاه الهی خواهد بود؛ هرچند ممکن است از زیارت خود بهره کافی را نبرده باشد و اشک او جاری نشده باشد. برای بهره‌گیری کامل از زیارت ائمه ـ علیهم‌السلام ـ رعایت نکات زیر ضروری است:
کسی که بر چشمه آبی وارد می‌شود، به اندازه ظرفی که همراه دارد، از آن چشمه بهره می‌گیرد و زائری که به زیارت امام می‌آید به اندازه شناخت و معرفتی که دارد، از زیارت خویش سود می‌برد. پس پیش از هر چیز، سطح شناخت و آگاهی خود را درباره امام بالا ببریم و قبل از ورود به میهمانی، صاحب‌خانه، خصوصیات اخلاقی و رفتاری او و نیز انتظارات و خواسته‌های وی را بشناسیم.
یکی از بزرگ‌ترین ویژگی‌های
اهل بیت علیهم‌السلام طهارت و پاکی آنان از هر
گناه و کاستی است و دوست دارند که میهمانان آنان نیز از گناه پاکیزه باشند. شایسته است که زائر امام، قبل از ورود به حرم، بیش‌ترین سعی خود را برای کسب
طهارت و پاکیزگی روحی انجام دهد. برخی آلودگی های
انسان مربوط به سستی در انجام
واجبات، سهل‌انگاری در نماز و روزه و ارتکاب برخی محرمات است که باید به درگاه خدا
توبه کرد و به‌راستی تصمیم گرفت که گذشته را جبران کرده، در آینده به گناه و آلودگی نزدیک نشود.
بخشی دیگر از آلودگی‌های انسان مربوط به نادیده گرفتن حقوق دیگران، بی‌احترامی به
پدر و مادر، ضایع ساختن حق برادر و خواهر، قطع ارتباط با خویشاوندان و تصرف در
اموال یتیمان و
کودکان و بی‌اعتنایی به حقوق همسر و فرزندان و ... است که توبه از این‌گونه
گناهان ـ علاوه بر ندامت قلبی و باطنی ـ به این است که آن حقوق ضایع‌شده را در
عمل جبران کند و تصمیم بگیرد رضایت صاحبان
حق را به دست آورد.
لباس و بدن پاکیزه، از آداب اعمال عبادی است و چون حرم امامان مکانی است که برای
عبادت و بندگی خدا مهیا شده است و محضر امام، محضر ولی خداست، باید نهایت پاکی و طهارت را رعایت کرد و علاوه بر آن، پیش از ورود به حرم (غسل زیارت) کرد و وضو گرفت.
«غسل» به نیت پاکی از همه آلودگی‌هایی که نیاز به غسل داشته است و ممکن است آن را فراموش کرده باشد و نیز به نیت آمادگی برای زیارت امام و نیایش به درگاه الهی.
علاوه بر طهارت جسمی و معنوی، برخی اعمال، زمینه روحی زائر را برای زیارت آماده می‌سازد، از آن جمله است کمک به نیازمندان و یاری رساندن به دیگر زائرین. یکی از راه‌های ایجاد آمادگی روحی و معنوی برای کسانی که به‌صورت گروهی و کاروانی به
زیارت می‌آیند، یاری رساندن به همراهان و فراهم آوردن زمینه آسایش و زیارت برای آنان است.
در حالات
امام خمینی (ره) نوشته‌اند که وقتی در دوره جوانی همراه دوستان خود به زیارت
حضرت رضا علیه‌السلام مشرف شده بودند، وقتی همه با هم به زیارت می‌رفتند، امام زودتر از دیگران به اتاق محل سکونت باز می‌گشت، اتاق را تمیز می‌کرد و امکانات پذیرایی را فراهم می‌آورد تا وقتی همراهان از راه می‌رسند، با نوشیدن چای و استراحت، خستگی از تن آنان بیرون رود. خدمت به زائرین و دوستان حضرت رضا ـ علیه‌السلام ـ به معنای خدمت به خود آن حضرت است و راه خوبی برای جلب توجه و عنایت خاص آن حضرت است.
حساس‌ترین مرحله زیارت، همین مرحله است که زائر پس از رعایت آداب زیارت و کسب طهارت ظاهری و باطنی، با نیتی خالص و به هدف اطاعت از خداوند، به اظهار
مودت و
دوستی با اهل بیت پرداخته و در برابر
ضریح آن بزرگوار با ادب و احترام ایستاده یا زانو زده است.
دعا، هم می‌تواند به فارسی باشد و هم به
عربی و بهترین
دعا، دعاهایی است که از امامان معصوم ـ علیهم‌السلام ـ و بزرگان روایت شده اشت، مانند زیارت «امین الله» یا «زیارت جامه کبیره» و یا «زیارت مخصوص حضرت رضا علیه‌السلام».
پس از قرائت دعا و زیارت امام علیهم‌السلام، دو رکعت
نماز همانند نماز صبح توصیه شده است. نماز، تنها برای عبادت خداوند و تقرب به‌سوی اوست، اما
ثواب آن به پیشگاه امام ـ علیه‌السلام ـ
هدیه می‌گردد.
در
روایات چنین آمده است که دعا و راز و نیاز با خداوند و در خواست حاجت‌های خود از پیشگاه پروردگار، مغز و
روح عبادت است. پس از زیارت و نماز، فضای ذهنی زائر برای درخواست حاجت‌های خود از خداوند کاملاً آماده است.
در محضر امام و فضای معنوی حرم و پس از آمادگی‌های روحی و معنوی، باید دست‌ها را به‌سوی
آسمان محل نزول
رحمت الهی بلند کرد و به‌گونه‌ای که برای دیگران مزاحمت ایجاد نشود، باید یکایک درخواست‌های خود را به ساحت خدای یگانه و امام معصوم ـ علیه‌السلام ـ عرضه داشت؛ چراکه زمینه برای نزول لطف و رحمت الهی در چنین فضای ملکوتی آماده و مهیاست.
از جمله عواملی که می‌تواند در استجابت دعاهای زائر مؤثر باشد، این است که در محضر امام ـ علیه‌السلام ـ با خدا عهد و پیمان ببندد که واجباتش را انجام دهد و از گناهان دوری نماید، حقوق دیگران را ادا کند و برای
فرج و
ظهور امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و نیز پیروزی مسلمانان در سراسر
عالم دعا کند.
هر زائری، خود می‌داند که در چه زمینه‌ای از زمینه‌های دینی کمبود دارد؛ مثلاً یکی در اقامه نماز کوتاهی کرده است، دیگری در مورد
روزه و سومی در زمینه
حجاب و عفاف و چهارمی درباره
حق پدر، مادر، همسر، فرزند و ... .
کسی که با رعایت این آداب در مقابل
قبر امام
معصوم قرار گرفته باشد و خود را نیازمند به توجه و عنایات امام معصوم بداند قطعاً اشک او جاری خواهد شد.
اشک و
گریه در هنگام زیارت یکی از نشانه‌های توجه کامل به
مقام امام است؛ هرچند جاری نشدن اشک دلیل بر عدم قبول زیارت نیست.
پایگاه اسلام کوئست.
