آمرزش گناه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: آمرزش گناهان، توبه، گناه کبیره، گناه صغیره.
پرسش: راه‌های پاک شدن از گناه کدام است؟
پاسخ: راه‌های آمرزش و بخشودگی گناه متعدد است که در ذیل بدان اشاره می‌کنیم: ۱. توبه و بازگشت به‌سوی خدا با شرایط آن؛ ۲. انجام کارهای نیک فوق‌العاده‌ای که سبب آمرزش
اعمال زشت می‌گردد؛ ۳. پرهیز از گناهان "کبیره" که موجب بخشش گناهان "صغیره" می‌گردد؛ ۴. تحمل گرفتاری‌ها و مصائب دنیا و سختی‌های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی‌های مؤمنان را می‌زداید؛ ۵. شفاعت. البته باید توجه داشت که شفاعت به شرط تغییر و تحول فرد گناه کار از وضعیت قبلی و داشتن قابلیت‌های لازم برای آمرزش، موجب پاک شدن او از گناهانش می‌شود؛ ۶.
عفو الهی که شامل افرادی می‌شود که شرایط و شایستگی آن را داشته باشند؛ یعنی شامل مؤمنانی می‌شود که از نظر عمل کوتاهی یا آلودگی داشته‌اند.
از آیات متعدد
قرآن مجید استفاده می‌شود که وسائل آمرزش و بخشودگی
گناه متعدد است که در ذیل به‌طور خلاصه بدان اشاره می‌کنیم:
توبه و بازگشت به‌سوی خدا که توأم با پشیمانی از
گناهان گذشته و تصمیم بر اجتناب از گناه در آینده و جبران عملی اعمال بد، به‌وسیله اعمال نیک بوده باشد. آیاتی که بر این معنی دلالت دارد فراوان‌اند؛ اما ما به جهت اختصار تنها به آیه‌ای اشاره می‌کنیم:
«
هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ؛
او است که توبه را از بندگان خود می‌پذیرد و گناهان را می‌بخشد».
حقیقت "
توبه" ندامت و پشیمانی از گناه است که لازمه آن تصمیم جدی بر ترک گناه در آینده است، و جبران کارهایی که قابل جبران است. گفتن
استغفار نیز بیانگر همین معنی است.
به این ترتیب ارکان توبه را می‌توان در پنج چیز خلاصه کرد: "۱. ترک گناه؛ ۲. ندامت؛ ۳. تصمیم بر ترک در آینده؛ ۴. جبران گذشته؛ ۵. استغفار.
کارهای نیک فوق العاده‌ای که سبب آمرزش اعمال زشت می‌گردد.
چنان‌که
قرآن می‌فرماید: «
إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ؛
کارهای نیک آثار پاره‌ای از گناهان را از بین می‌برد».
پرهیز از گناهان "کبیره" که موجب
بخشش گناهان "صغیره" می‌گردد.
«إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً؛
اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم».
تحمل گرفتاری‌ها و
مصائب دنیا بار گناهان
مؤمنان را سبک می‌کند و سختی‌های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی‌هایش را می‌زداید.
حقیقت
شفاعت ضمیمه شدن موجودی قوی‌تر، به موجود ضعیف‌تر برای کمک به اوست. این کمک ممکن است برای افزایش نقاط قوت و یا پیرایش نقاط ضعف باشد.
مفهوم شفاعت از نظر
اسلام و آیات قرآن
معنایی است که بر محور دگرگونی و تغییر و تحول در "شفاعت‌شونده" دور می‌زند؛ یعنی شخص شفاعت‌شونده موجباتی فراهم می‌سازد تا از یک وضع نامطلوب و درخور کیفر بیرون آمده و به‌وسیله ارتباط با شفیع، خود را در وضع مطلوبی قرار دهد که شایسته و مستحق بخشودگی گردد.
ایمان به این نوع شفاعت در واقع یک مکتب عالی
تربیت و وسیله اصلاح افراد گناه‌کار و آلوده، و موجب بیداری و آگاهی آنان است.
بر حسب
روایات فراوان «مقام محمود» که در
قرآن کریم به رسول اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ وعده داده شده همین مقام شفاعت است و نیز آیه شریفه: «
ولسوف یعطیک ربک فترضی»؛ و همانا پروردگارت (آن‌قدر) به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوی، اشاره به آمرزش الهی است که به‌واسطه شفاعت آن حضرت شامل حال کسانی که استحقاق دارند، می‌شود.
بنابراین بزرگ‌ترین و نهایی‌ترین
امید مؤمنان گنهکار، شفاعت است و این شفاعت مورد نظر اسلام با شرایط خاص آن یکی از راه‌های تربیت افراد و ایجاد امید به جبران کاستی‌ها برای پاک شدن از گناهان و حرکت و تعالی به‌سوی ارزش‌هاست.
عفو الهی
که شامل افرادی می‌شود که شایستگی آن را دارند و آنان مؤمنانی هستند، که از نظر
عمل کوتاهی یا آلودگی داشته‌اند. اینان اگر مشمول عفو الهی شوند و شایسته آن باشند، به گروه بهشتی می‌پیوندند، و اگر مشمول عفو الهی نشوند، به
دوزخ می‌روند؛ اما مأوی و جایگاهشان آنجا نخواهد بود و تا ابد در آن باقی نخواهند ماند.
مجدداً یادآوری می‌کنیم که عفو الهی مشروط به
مشیت اوست و به این ترتیب یک مسئله عمومی و بدون قید و شرط نیست، و مشیت و
اراده او تنها در مورد افرادی است که شایستگی خود را عملاً به نوعی اثبات کرده‌اند.
بنابراین
خداوند متعال که آفریننده
انسان و به تمام ویژگی‌های او آگاه است، پاک شدن از همه گناهان (هرچند گناهان بزرگ باشند) را ممکن دانسته و همگان را به‌سوی رسیدن به آن دعوت فرموده و وعده آمرزش و عفو داده است، تا جایی که ناامیدی از عفو و بخشش الهی را بالاترین گناه شمرده است. همه پیامبران الهی برای رسانیدن مردم به دریای بی‌کران
رحمت الهی مبعوث شده‌اند تا جایی که
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله ، پیامبر رحمت خوانده شده است.
نکته‌ای که باز در پایان بر آن تأکید می‌کنیم این است که اگر شخص
مؤمن، ایمان خودش را تا هنگام
مرگ حفظ کند و مرتکب گناهانی نشود که سلب توفیق و سوء عاقبت و سرانجام شک و تردید یا انکار و جحود را به بار می‌آورد، و در یک جمله «اگر با ایمان از دنیا برود»، به
عذاب ابدی، مبتلا نخواهد شد. گناهان کوچکش به واسطه اجتناب از کبائر، بخشوده می‌شود و گناهان بزرگش به‌وسیله توبه کامل و مقبول، آمرزیده می‌گردد، و اگر موفق به چنین توبه‌ای نشد، تحمل گرفتاری‌ها و مصائب دنیا بار گناهانش را سبک می‌کند و سختی‌های
برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی‌هایش را می‌زداید و اگر باز هم از آلودگی‌های گناهان پاک نشد، به‌وسیله شفاعت ـ که تجلی بزرگ‌ترین و فراگیرترین رحمت الهی در اولیای خدا به‌ویژه رسول اکرم و
اهل بیت کرامش علیهم الصلوة والسلام می‌باشد ـ از
عذاب دوزخ نجات خواهد یافت؛ ولی در‌عین‌حال نباید از «
مکر الهی» ایمن شوند و باید همیشه بیمناک باشند که مبادا کاری از آنها سر زده باشد یا سر بزند که موجب سوء عاقبت و سلب
ایمان، در هنگام مرگ گردد و مبادا
علاقه به امور دنیوی به حدی در دلشان رسوخ یابد که (العیاذبالله) با بغض خدای متعال از این
جهان بروند.
پایگاه اسلام کوئست.
