• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مکر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مکر، مکر الهی، مکر در قران
پرسش: ‌معنای مکر خداوند در قرآن چیست؟
پاسخ: "مکر" به معنای تدبیر و چاره اندیشی در کارهای خوب یا بد است. منظور از مکر الهی در قران، تدبیر کلّی خداست. چون او مالک تدبیر است، و هیچ تدبیری از دایره‌ی تدبیر او خارج نیست. لذا خداوند تبارک و تعالی فوق هر تدبیر کننده‌ای است که: «اللَّه خیر الماکرین»



"مکر" در لغت به معنای تدبیر است. اعم از آن که اصل تدبیر خوب باشد یا بد،
[۱] قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۶۵.
و یا این تدبیر در کار بد باشد و یا در کار خوب. گرچه بعضی مکر را به فریب دادن معنا کرده‌اند و چنانچه به خدا نسبت داده شود به معنای پاداش و کیفر نیرنگ و فریب است.
[۲] المنجد، ترجمه، محمد بندر ریکی، ج ۲، ص ۱۸۲۰.



"مکر الهی": با ملاحظه‌ی آیاتی که کلمه‌ی "مکر" در آن به کار رفته درخواهیم یافت که مراد از معنای "مکر" همان تدبیر و چاره‌اندیشی است منتها گاهی خوب و گاهی زیان‌آور است به عنوان مثال در آیه شریفه‌ «وَ یمکرون و یکمر اللَّه و اللَّه خَیر الماکِرین». مراد از "یَمکُرُون"، حیله و تدبیر مشرکین است که می‌خواستند حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) را بکشند یا زندانی کنند و مراد از "یَمکُرُ اللَّهُ"، همان تدبیر خداوند است که آن حضرت را مأمور به هجرت نمود. و همین که می‌بینیم کلمه‌ "مکر" همراه با وصف "السَّیِئّی" در قرآن به کار رفته دلیل بر آن است که "مکر" گاهی بد و گاهی خوب است. بنابراین، آیات متعددی که "مکر" را به خدا نسبت می‌دهند، منظور آن است که مالک تدبیر کلّی، خداست و هیچ تدبیری نمی‌تواند از دایره‌ی تدبیر او خارج باشد. به همین جهت، خداوند تبارک و تعالی فوق هر تدبیر کننده‌ای است، و آیه‌ی شریفه سوره رعد صریحاً دلالت دارد بر این که تدبیر کلی مال خداست و تدبیر دیگران در مقابل تدبیر خدا هیچ است و کاری از پیش نمی‌تواند ببرد.


۱. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۶۵.
۲. المنجد، ترجمه، محمد بندر ریکی، ج ۲، ص ۱۸۲۰.
۳. سوره اعراف/۷، آیه ۹۹    ، سوره اعراف/۷، آیه ۱۲۳    ، فاطر/۳۵، آیه ۱۰     ، فاطر/۳۵، آیه ۴۳     ، سوره رعد/۱۳، آیه ۳۳    ، سوره رعد/۱۳، آیه ۴۲     سوره سبا/۳۴، آیه ۳۳     ، سوره یونس/۱۰، آیه ۲۱     سوره آل عمران/۳، آیه ۵۴     ،سوره نحل/۱۶، آیه ۲۶    ، سوره نحل/۱۶، آیه ۴۵    ، سوره نمل/۲۷، آیه ۵۰     ، سوره نمل/۲۷، آیه ۵۱    ، سوره نوح/۷۱، آیه ۲۲     ، سوره ابراهیم/۱۴، آیه ۴۶     ، سوره یوسف/۱۲، آیه ۱۳     ، سوره غافر/۴۰، آیه ۴۵    .
۴. سوره انفال/۸، ایه ۳۰    
۵. فاطر/۳۵، آیه ۴۳    
۶. سوره آل عمران/۳، آیه ۵۴    
۷. سوره رعد/۱۳، آیه ۴۲    
۸. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۵۵.    



اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی | واژگان قرآنی




جعبه ابزار