پیشگویی‌های تورات درباره ظهور منجی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: آخرالزمان،
تورات،
موسی (علیه‌السّلام)،
قوم بنی‌اسرائیل،
ظلم،
سلیمان،
فرعون.
پرسش: آیا تورات، ظهور منجی را پیشگویی کرده است؟
پاسخ:
بشارت به ظهور منجی در
آخرالزمان عمیقاً در پیوند با آرمان‌های قومی یهود در کتاب مقدس (
تورات) است. آنها منتظر یک انسان الهی کامل مانند
موسی (علیه‌السّلام) هستند که
قوم بنی‌اسرائیل را از
ظلم و ستمی که بر آنها تحمیل شده است، رها کند و آرمان دیرینه آنها را در تشکیل کشور اسرائیل بزرگ محقّق کند.
آیات توراتی ناظر به مسئله منجی را می‌توان ذیل چهار موضوع تقسیم کرد: شخصیت منجی؛ بشارت به آمدن منجی؛ علامات ظهور منجی؛ کارهای منجی پس از ظهور.
بنابر آنچه در متون مذهبی یهود آمده، ماشیَح (مسیح) از نخستین اهداف آفرینش جهان است. ماشیَح از نظر فیزیکی و جسمانی، انسانی خاکی از اولاد بشر است که به صورت عادی متولد شده است. اصل و نسب او به حضرات
داوود و
سلیمان می‌رسد. از دیگر نشانه‌های او
صداقت و پارسایی‌اش از بدو تولد است که پیوسته افزایش می‌یابد تا اینکه او به سبب
فضیلت و اعمال شایسته‌اش، به عالی‌ترین و والاترین درجات تکامل روحانی دست پیدا می‌کند.
طبق باور یهود امکان ظهور ماشیَح در هر دوره‌ای وجود دارد؛ امّا نه به این معنا که او هنگام ظهور، از آسمان‌ها پایین بیاید. او همیشه روی زمین است؛ بشری خاکی با مقامی بسیار مقدس و روحانی (صدّیق) که در همه دوره‌ها حاضر و ناظر است: «در هر دوره فرزندی از خاندان یهودا به دنیا می‌آید که برای مقام ماشیَح برازنده است». «ربی مُشه سُوفِر، به نقل از ربّای ایمانوئل شوحط (دین‌پژوه و عارف یهودی).»
«ماشیح: ناجی جهان در پرتو قوانین و اعتقادات یهود»، ایمانوئل شوحط، مقدمه و تلخیص: آرش آبایی.» روزی که زمان «گئولا» (نجات نهایی) فرا رسد، «نِشاما» یا روح مخصوص پایین آمده و به آن «صدّیق» اهدا خواهد شد؛ در حالی که تا پیش از آن، خود منجی هم نمی‌داند که مسیحای منتظر است.
برخی از عالمان یهود این موضوع را چنین توضیح داده‌اند:
مُشه (موسی) ناجی اول بنی‌اسرائیل به هشتاد سالگی رسید و هنوز از این که
بنی‌اسرائیل را نجات خواهد داد، اطلاعی نداشت و آن را احساس نمی‌کرد. حتّی هنگامی که خداوند به او گفت: «بیا و من تو را به نزد
فرعون می‌فرستم...»، او در ابتدا از این امر سر باز زد و حاضر به قبول این ماموریت نشد. همین قضیه درباره ناجی نهایی (ماشیح) نیز صدق می‌کند. درباره شائول (اولین حاکم بنی‌اسرائیل) نیز مشاهده شد که آن روح قدسی که آن را قبلاً در وجود خود اصلاً احساس نکرده بود، بعد از اینکه به عنوان پادشاه و مسح شد، بر او واقع شد.
امّا اشعیای نبی درباره شخصیت و صفات خاص ماشیَح چنین می‌گوید:
و نهالی از تنه یسَی
«درباره معنای این واژه آمده است: «یسی به معنی قوی، نام پدر حضرت داوود است». بیرون آمده، شاخه‌ای از ریشه‌هایش خواهد شکفت. و روح خدا بر او قرار خواهد گرفت؛ یعنی روح
حکمت و
فهم، و روح مشورت و قوّت، و روح معرفت و ترس خدا. و خوشی او در ترس خدا خواهد بود و موافق رؤیت چشم خود داوری نخواهد کرد و بر وفق سمع گوش‌های خویش
تنبیه نخواهد نمود. بلکه مسکینان را به
عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومانِ زمین به راستی حکم خواهد نمود. و جهان را به عصای دهان خویش زده شریران را به نفخه لب‌های خود «نفخه لب‌ها» تعبیری مجازی است.» «چنان‌که در این فراز آمده است: «و در روز کشتار عظیم که برج‌ها در آن خواهد افتاد... اسم خداوند از جای دور می‌آید.» «در
غضب خود سوزنده، و در ستون غلیظ، و لب‌هایش پر از
خشم، و زبانش مثل آتش سوزان است و نفخه او مثل نهر سرشار تا به گردن می‌رسد»»
خواهد کُشت. و کمربند کمرش عدالت خواهد بود و کمربند میانش
امانت.
عالم و متکلّم یهودی، موسی بن میمون نیز ماشیَح را چنین توصیف کرده است:
عقل و دانش او از حضرت سلیمان نیز بیشتر خواهد بود. او از پدران
قوم یهود (
ابراهیم،
اسحق و
یعقوب) و نیز از همه انبیای بنی‌اسرائیل که پس از حضرت موسی برانگیخته شدند، بلندمرتبه تر خواهد بود. «به نقل از ربّای ایمانوئل شوحط، دین پژوه و عارف یهودی.»
آیات بسیاری در
عهد قدیم درباره ظهور منجی موعود و اوصاف و ویژگی‌های اوست. از جمله در سِفر زکریا آمده است:
ای دختر صهیون بسیار وجد بنما و‌ای دختر اورشلیم آواز شادمانی بده! اینک پادشاه تو نزد تو می‌آید. او عادل و صاحب نجات و حلیم می‌باشد و بر الاغ و بر کُرّه الاغ سوار است.
همچنین در سِفر مزامیر -منسوب به حضرت داوود- درباره منجی آمده است:
ای خدا انصاف خود را به پادشاه ده و عدالت خویش را به پسر پادشاه و او قوم تو را به عدالت داوری خواهد نمود و مساکین تو را به انصاف. آن‌گاه کوه‌ها برای قوم سلامتی را بار خواهند آورد و تل‌ها نیز در عدالت. مساکین قوم را دادرسی خواهد کرد و فرزندان فقیر را نجات خواهد داد و ظالمان را زبون خواهد ساخت.... او مثل باران بر علف‌زارِ چیده شده فرود خواهد آمد و مثل بارش‌هایی که زمین را سیراب می‌کند. در زمان او صالحان خواهند شکفت و وفور سلامتی خواهد بود مادامی که ماه نیست نگردد. و او حکم‌رانی خواهد کرد از دریا تا دریا و از نهر تا اقصای جهان. به حضور وی صحرانشینان گردن خواهند نهاد و دشمنان او خاک را خواهند لیسید... جمیع سلاطین او را تعظیم خواهند کرد و جمیع امت‌ها او را بندگی خواهند نمود. زیرا چون
مسکین،
استغاثه کند او را رهایی خواهد داد و فقیری را که رهاننده‌ای ندارد...جان‌های ایشان را از
ظلم و ستم فدیه خواهد داد و خون ایشان در نظر وی گران‌بها خواهد بود... دائماً برای وی
دعا خواهد کرد و تمامی روز او را مبارک خواهد خواند. و فراوانی غله در زمین بر قله کوه‌ها خواهد بود... نام او تا ابدالآباد باقی خواهد ماند... آدمیان در او برای یکدیگر برکت خواهند خواست و جمیع امّت‌های زمین او را خوشحال خواهند خواند....
سِفر اشعیای نبی مملو از چنین بشارت‌هایی به ظهور منجی است؛ برای مثال:
روح سلطان تعالی خدا بر من است؛ زیرا خدا مرا مسح کرده است تا مسکینان را بشارت دهم و مرا فرستاده تا شکسته‌دلان را التیام بخشم و اسیران را به
رستگاری و محبوسان را به آزادی ندا کنم. و تا از سال پسندیده خدا و از یوم انتقام خدای ما ندا نمایم و جمیع ماتمیان را تسلی بخشم.
در سِفر ملاکی نیز به روز موعود و ظهور منجی منتقم اشاره شده است:
زیرا اینک آن روزی که مثل تنور مشتعل می‌باشد خواهد آمد و جمیع متکبران و جمیع بدکاران کاه خواهند بود. و خدا صبایوت «خدای صبایوت» یعنی خدای جاودانی لشکرها.» می‌گوید: آن‌روز که می‌آید ایشان را چنان خواهد سوزانید که نه ریشه و نه شاخه‌ای برای ایشان باقی خواهد گذاشت. امّا برای شما که از اسم من می‌ترسید آفتاب عدالت طلوع خواهد کرد و بر بال‌های وی
شفا خواهد بود و شما بیرون آمده مانند گوساله‌های پرواری جست‌وخیز خواهید کرد.
در مزامیر نیز آمده است:
خدا انصاف را دوست می‌دارد و مقدسان خود را ترک نخواهد فرمود. ایشان محفوظ خواهند بود تا ابدالآباد. و اما نسل شریر منقطع خواهد شد. صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا ابد سکونت خواهند نمود.
با وجود این همه بشارت توراتی به آمدن منجی در آخرالزمان، تردیدی باقی نمی‌ماند که باور یهودیان به آمدن منجی موعود می‌بایست برگرفته از کتاب مقدس باشد. به همین جهت عالم بزرگ یهودی موسی بن میمون در اصل دوازدهم از اصول سیزده‌گانه اعتقادات یهود می‌گوید:
من با ایمان کامل به آمدن ماشیح اعتقاد دارم، و اگرچه او تاخیر کند، با این حال هر روز در انتظار او هستم که بیاید. «اصل دوازدهم از اصول سیزده‌گانه ایمان یهود (موسی بن میمون).»
زمان ظهور ماشیَح (مسیح موعود یهودیان)، رازی بسیار پوشیده و پنهان است که تنها خدا از آن با خبر است. با این وجود، نشانه‌ها و شرط‌های بسیاری برای ظهور او بیان شده است. برخی از این شرایط اضطراب‌آور و نگران‌کننده‌اند.
امّا در کنار اینها نشانه‌های مسرت‌بخش و امیدوارکننده‌ای هم درباره زمان پیش از ظهور ماشیَح پیش‌بینی شده است: پیشرفت و خوشبختی نسبتاً زیاد مردم دنیا، تجدید حیات در مطالعه تورات و علوم دینی، باز شدن دروازه‌های عقلانی در بالا و چشمه‌های حکمت در پایین.
معنای این عبارت، با ظهور و پیشرفت تعالیم رمزی و عرفانی در تورات و کتب آسمانی، بسیار مشهود است و «باز شدن چشمه‌های حکمت در پایین» اشاره به پیشرفت‌ها و اکتشافات علمی و تکنولوژی امروز است.
پس از آمدن منجی، حیات دنیوی انسان‌ها به شکل جدید و مطابق تعالیم آسمانی شکل خواهد گرفت. بنابر اعتقادات یهودی بعد از ظهور منجی اصلاحاتی در جهان پدید می‌آید که در اینجا به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
امنیت موضوعی بسیار مهم در زندگی بشر است. از این‌رو همواره انسان‌های بزرگ می‌کوشیده‌اند
امنیت و آرامش را برای کل بشر به ارمغان بیاورند. این هدف بزرگ در عصر ظهور ماشیَح محقّق خواهد شد، و نه فقط بشر، که حتّی حیوانات نیز در امنیت خواهند زیست. اشعیای نبی در این‌باره می‌فرماید:
مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومانِ زمین به راستی حکم خواهد نمود. و جهان را به عصای دهان خویش زده شریران را به نفخه لب‌های خود خواهد کُشت... و گرگ با بره سکونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و گوساله و شیر و پرواری با هم، و طفل کوچک آنها را خواهد راند. و گاو با خرس خواهد چرید و بچه‌های آنها با هم خواهند خوابید و شیر مثل گاو کاه خواهد خورد. و طفل شیرخواره بر سوراخ مار بازی خواهد کرد و طفلِ از شیر بازداشته شده دست خود را بر خانه افعی خواهد گذاشت.
باز در همین سفر می‌خوانیم:
زیرا اینک من آسمانی جدید و زمینی جدید خواهم آفرید و چیزهای پیشین به یاد نخواهد آمد و به خاطر نخواهد گذشت... و بار دیگر طفلِ کم‌روز از آن‌جا نخواهد بود و نه مرد پیر که عمر خود را به اتمام نرسانیده باشد؛ «یعنی نوزادان دیگر در سن کم نخواهند مرد و صدسالگان جوان محسوب می‌شوند.» زیرا طفل در سن صدسالگی خواهد مرد لیکن گناهکار صدساله ملعون خواهد بود....
پس از ظهور منجی،
شرک و
گناه از کل جهان برچیده خواهد شد. در سِفر زکریا آمده است:
در آن روز برای خاندان داوود و ساکنان اورشلیم چشمه‌ای به جهت گناه و نجاست مفتوح خواهد شد. و خدا صبایوت می‌گوید: در آن روز نام‌های بت‌ها را از روی زمین منقطع خواهم ساخت که بار دیگر آنها را به یاد نخواهند آورد و انبیا و روح پلید را نیز از زمین دور خواهم کرد.
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های عصر ظهور منجی، گسترش
ایمان و معرفت به خداوند متعال است. اشعیای نبی چنین می‌گوید:
و در تمامی کوه مقدس من ضرر و فسادی نخواهند کرد؛ زیرا جهان از معرفت خدا پرخواهد بود؛ مثل آب‌هایی که دریا را می‌پوشاند.
همچنین در سِفر حبقوق به این نکته اشاره شده است:
زیرا جهان از معرفت جلال خدا مملو خواهد شد به نحوی که آب‌ها دریا را مستور می‌سازد.
در سِفر ارمیای نبی نیز آمده است:
امّا خدا می‌گوید: این است عهدی که بعد از این ایام با خاندان اسرائیل خواهم بست... و بار دیگر کسی به همسایه‌اش و شخصی به برادرش تعلیم نخواهد داد و نخواهد گفت: خدا را بشناس؛ زیرا خدا می‌گوید: جمیع ایشان از خُرد و بزرگ مرا خواهند شناخت؛ چون که عصیان ایشان را خواهم آمرزید و گناه ایشان را دیگر به یاد نخواهم آورد.
گسترش پرستش خدا در تمام جهان، یکی دیگر از ثمرات ظهور منجی است. در سِفر صفنیا در این‌باره چنین آمده است:
خدا می‌گوید: برای من منتظر باشید تا روزی که به جهت
غارت برخیزم؛ زیرا قصد من این است که امّت‌ها را جمع نمایم و ممالک را فراهم آورم تا
غضب خود و تمامی حدّت خشم خویش را بر ایشان بریزم؛ زیرا تمامی جهان به آتش
غیرت من سوخته خواهد شد؛ چون در آن زمان زبان پاک به امّت‌ها باز خواهم داد تا جمیع ایشان اسم
خدا را بخوانند و به یک دل او را
عبادت نمایند.
در سِفر زکریا نیز آمده است:
و خدا بر تمامی زمین پادشاه خواهد بود. در آن روز خدا واحد خواهد بود و اسم او واحد.
پس از ظهور منجی همه ملّت‌ها با هم در
صلح و صفا زندگی خواهند کرد.
در سِفر اشعیا آمده است:
و در ایّام آخر واقع خواهد شد که کوه خانه خدا بر قله کوه‌ها ثابت خواهد شد و فوق تل‌ها برافراشته خواهد گردید و جمیع امّت‌ها به سوی آن روان خواهند شد... و او امّت‌ها را داوری خواهد نمود و قوم‌های بسیاری را تنبیه خواهد کرد و ایشان شمشیرهای خود را برای گاوآهن و نیزه‌های خویش را برای اره‌ها خواهند شکست و امتی بر امتی شمشیر نخواهد کشید و بار دیگر جنگ را نخواهند آموخت.
عین همین عبارت در سِفر میکاه نبی نیز آمده است.
از دیگر کارهایی که برخی از عالمان یهود به منجی نسبت داده‌اند، احیای آیین‌های کهن یهودی است؛ از جمله تقدیم قربانی که اساس عبادت یهود بوده و امروزه تفیلا (
نماز) جایگزین آن شده است. وسعت برکت و
سعادت، پایان یافتن بیماری‌ها، و وقوع معجزاتی بزرگ‌تر از معجزات رخ داده در هنگام خروج بنی‌اسرائیل از مصر، از امور دیگری است که برای زمان ظهور منجی (مسیحا) پیش‌بینی کرده‌اند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «پیشگویی‌های تورات درباره ظهور منجی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۱۳.
