نعمت‌های بهشتیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بهشتیان، پاداش، نعمت‌های بهشتی، بهشت.
پرسش: بهشتیان در بهشت چه نعمت و پاداش‌هایی نصیبشان می‌شود؟
پاسخ: برخی نعمت‌های جسمانی بهشتیان، عبارت‌اند از: نهرها و سایه‌ها، منازل شایسته، فرش‌های نفیس، غذاهای بهشتی، نوشیدنی‌های گوارا، لباس‌های فاخر، خادمان بهشتی و نعمت‌های بی‌کران.
هم‌چنین نعمت‌های روحانی بهشتیان موارد زیر را دربر می‌گیرد: درود خدا و فرشتگان، محیطی آکنده از امنیت و مسالمت، همراهان و مصاحبان نیکو، خشنودی خدا و شادی و نشاط معنوی.
با توجه به توصیف‌های متنوعی که
قرآن کریم از بهشت دارد، می‌توان گفت که بهشت کانون نعمت‌های روحانی و جسمانی در آخرت است که
مؤمنان نیکوکار و پرهیزکاران خداجو در آن وارد شده، تا ابد در آن خواهند بود.
شایع‌ترین واژه‌ای که در
قرآن به
بهشت اشاره می‌کند، واژه «جنة» است که به صورت، مفرد، تثنیه (جنتان) و جمع (جنّات)، در بیش از ۱۰۰ آیه شریفه، به کار رفته است. جنة به معنای باغ و بوستان، از ریشه جَنَّ به معنای پوشانیدن است و
باغ را از آن جهت که معمولاً درختان آن
زمین را می‌پوشانند، «جنة» می‌گویند.
چنین می‌نماید که نام‌گذاری
بهشت به جنة (باغ) با این حقیقت پیوند دارد که
تفرج در بوستان‌های خرم سراسر پوشیده از درختان زیبا و شاخسارهای شاداب و پرطراوت، یکی از لذت‌بخش‌ترین نعمت‌های دنیوی است که طبع هر انسانی آن را می‌پسندد. بی‌تردید
چهره واقعی بهشت بسیار والاتر از بوستان‌های دنیوی است؛ اما از آنجا که ما
تجربه معمولی از آن نداریم، قرآن کریم ما را از رهگذر مفهوم آشنای «باغ» به مناسب‌ترین وجه ممکن با آن حقیقت آشنا ساخته است.
بهشتیان در این باغ بی‌همتا از نعمت‌های دائمی و پایدار برخوردارند:
«
اُکُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا»؛
«میوه و سایه‌اش پایدار و دائمی است».
با توجه به ویژگی‌هایی که قرآن کریم برای بهشت و اهل آن برشمرده است می‌توان دو سنخ نعمت بهشتی را مورد توجه قرار داد یکی نعمت‌های روحانی و دیگری نعمت‌های جسمانی، که نشان می‌دهد معاد انسان دارای هر دو جنبه است:
از جمله نعمت‌های جسمانی مورد اشاره
قرآن می‌توان به:
تعبیر لطیف «
تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ» که در ده‌ها آیه کریمه قرآن به کار رفته است، حاکی از آن است که در
بهشت جویبارها و چشمه‌ساران فراوانی از زیر سایه شاخساران گذر می‌کنند.
بهشتیان در منزلگاه‌های شایسته و منزه از هر گونه آلودگی و در نهایت
آرامش و آسایش به سر می‌برند:
«
وَیُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ وَمَسَاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ»؛
«و شما را در باغ‌هایی که از زیر (درختان) آن جویبار روان است و در منازلی پاکیزه و خوش، در بهشت‌های همیشگی درمی‌آورد».
فرش‌های نفیس و تخت‌های رفیع، از دیگر نعمت‌های بهشت است که بهشتیان بر فرش‌های بسیار زیبا و نفیس می‌نشینند و بر تخت‌هایی باشکوه تکیه می‌زنند:
«
عَلَی سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ • مُتَّکِئِینَ عَلَیْهَا مُتَقَابِلِینَ»؛
«بر تخت‌های جواهر نشان، که روبروی هم بر آن تکیه داده‌اند».
بهشتیان از غذاها و میوه‌های مطبوع هر آنچه برگزینند برای ایشان آماده می‌شود:
ــ «
وَ فاکِهَةٍ مِما یَتَخَیّرونَ»؛
«و (بر گرد آنان می‌گردند) با میوه از هر چه اختیار کنند».
ــ «
وَاَمْدَدْنَاهُمْ بِفَاکِهَةٍ وَلَحْمٍ مِمَّا یَشْتَهُونَ»؛
«(با هر نوع)
میوه و
گوشتی که دلخواه آنهاست، آنان را مدد (و پذیرایی) می‌کنیم».
افزون بر غذاهای مطبوع، انواع نوشیدنی‌های گوارا در بهشت وجود دارد که تازه، خالص و خوشبو و لذت‌بخش است:
ــ «
یُسْقَوْنَ مِنْ رَحِیقٍ مَخْتُومٍ»؛
«از باده‌های مهر شده نوشانده می‌شوند».
ــ «
بَیْضَاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ• لَا فِیهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا یُنْزَفُونَ»؛
«باده‌ای سخت سپید که نوشندگان را لذتی خاص دهد، نه در آن فساد
عقل است و نه ایشان از آن به مستی افتند».
لباس‌های فاخر و زینت‌های آراسته، از دیگر نعمت‌های بهشتیان است که بر‌اندام آنان پوشاکی فاخر پوشانده می‌شود و به انواع زینت‌ها آراسته می‌گردند.
«در آنجا با دست‌بندهایی از
طلا آراسته می‌شوند و جامه‌هایی سبز از پرنیان نازک و حریر ستبر می‌پوشند».
خادمان بهشتی علی‌رغم اینکه بهشتیان نیاز به خادم ندارند؛ چراکه هر چه طلب کنند، حاضر می‌شود؛ ولی نوجوانانی زیباروی گرد آنان می‌چرخند و از آنان پذیرایی می‌کنند:
«
یَطُوفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ• بِاَکْوَابٍ وَاَبَارِیقَ وَکَاْسٍ مِنْ مَعِینٍ»؛
«بر گردشان پسرانی جاودان به خدمت، می‌گردند، با جام‌ها، آبریزها و کاسه‌هایی از باده ناب روان».
نعمت‌های بهشتیان در آنچه گفته شد محدود نمی‌شوند؛ زیرا اساساً نعمت‌ها و لذت‌های بهشت را حدوحصری نیست؛ از‌این‌رو برخی آیات با تأکید بر نامحدود بودن مواهب بهشتی از جهت مقدار و کیفیت، بیان می‌دارد که بهره‌مندی از این نعمت‌ها تنها به خواست بهشتیان است:
«
وَفِیهَا مَا تَشْتَهِیهِ الْاَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْاَعْیُنُ»؛
«و در آنجا آنچه را دل آنها بخواهد و دیدگانشان را خوش آید، وجود دارد».
افزون بر نعمت‌های جسمانی، بهشتیان از لذت‌ها و مواهب معنوی و روحانی نیز برخوردارند که درک آن نیاز به وساطت بدن ندارد. از جمله این نعمت‌ها:
بهشتیان هنگام ورود به بهشت، مورد
استقبال و خوش‌آمدگویی
فرشتگان بهشت قرار گرفته و همواره مورد
درود الهی‌اند:
«
سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ»؛
«از جانب
پروردگار مهربان به آنان سلام می‌رسد».
بی‌تردید دریافت سلام محبوب و شنیدن ندای محبت‌آمیز او، برای اهل بهشت چنان لذت‌بخش و روح‌پرور است که با هیچ نعمتی برابری نمی‌کند.
بهشتیان در محیطی سراسر امن و به دور از هر گونه
ترس و واهمه و غم و‌اندوهی به سر می‌برند:
«
ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَلَا اَنْتُمْ تَحْزَنُونَ»؛
«به بهشت درآیید. نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می‌شوید».
یکی از نعمت‌های روحانی اهل بهشت مصاحبت با انسان‌های نیک و همدلان باصفاست، کسانی که هرگونه
دشمنی و
حسد و کینه‌توزی در میانشان وجود ندارد و
روح صمیمیت و یکرنگی و برادری بر جمعشان حاکم است.
یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌ها و لذت‌های بهشت ناشی از جلب
رضایت و خشنودی الهی است:
«
وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ اَکْبَرُ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»؛
«و خشنودی خدا بزرگ‌تر است. این همان کام‌یابی بزرگ است».
بهشتیان بر اثر بهره‌مندی از نعمت‌های گوناگون معنوی و جسمانی همواره غرق شادی و سرورند و در چهره‌شان آثار نشاط و طراوت موج می‌زند.
و بسیاری نعمت‌های دیگر ... که با انگشتانه کلمات،
آب دریاها را نمی‌توان پیمانه کرد.
۱. آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، معاد در قرآن، ج۵، نشر اسراء، قم.
۲. آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، معارف قرآن، ج۳، مؤسسه امام خمینی، قم.
۳. آیت‌الله جعفر سبحانی، منشور جاوید، ج۹، انتشارات توحید، قم.
۴. دکتر محمد سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ج۲، انتشارات طه، قم.
۵. علی ربانی گلپایگانی، عقائد استدلالی، ج۲، انتشارات نصایح، قم.
۶. علامه شهید مرتضی مطهری، معاد، انتشارات صدرا، قم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «پاداش بهشتیان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۱۶.
