• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بهشتیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: بهشتیان، امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، آخرالزمان، عدالت ، مؤمنان .

پرسش: در چندین آیه قرآن اشاره شده است که ترکیب جمعیتی اهل بهشت به صورتی است که اکثر آنها از مردم گذشته و فقط تعداد کمی از مردم آخرالزمان می‌باشند. حال در روایات ما (یعنی شیعه) آمده که در آخرالزمان هنگام ظهور امام عصر، مردم جهان آن‌قدر خوب و با ایمان می‌شوند که جهان پر از عدالت می‌شود و همچنین مؤمن دست در جیب مؤمن دیگر کرده و نفر اول هیچ جلوی او را نخواهد گرفت و یا یک دختر خانم بدون این‌که کسی مزاحم او شود، از این طرف دنیا تا طرف دیگرش مسافرت خواهد کرد. حال آیا این روایات به معنای این است که مردم آخرالزمان همگی مؤمن و اهل بهشت هستند؟ یا خیر و در صورت مثبت بودن جواب، آیا این موضوع با آیات قرآن تناقض ایجاد نمی‌کند؟!

پاسخ: در زمان امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ هم انسان‌های گناهکار و مستحق جهنم وجود دارند، و هم انسان‌های صالح و بهشتی. همچنین امنیت جانی و اقتصادی و مکانیزم اجرای عدالت چنان قدرتمند است که کسی توان علنی کردن گناه و آلوده کردن جامعه را ندارد. در این فضاست که به نظر می‌رسد گناهکاری وجود ندارد. به هر ترتیب با تصریح احادیث، جمعیت بهشتیان در عصر امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ از گناهکاران بیشتر است؛ اما در مقابل، اگر دنیا را از ابتدا و یا حتی بعد از ظهور اسلام به دو نیمه زمانی تقسیم کنیم، درصد صالحان به کل جمعیت در نیمه اول آن بیش از نیمه دوم خواهد بود. لذا است که قرآن در آیه "گروهی از پیشینیان، و اندکی از آنها که از پی آمده‌اند"،

به جمعیت انبوه انسان‌های صالح نیمه اول زمانی و اندک بودن آنان در نیمه دوم ـ که شامل دوران حکومت امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نیز می‌شود اشاره دارد. دلیل این امر هم روشن است؛ چون جمعیت انسان‌های هم عصر حضرت حجت ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ در مدت زمان کوتاه حکومت ایشان، نسبت به تمام انسان‌هایی که در نیمه دوم زمانی در زمین حضور داشته‌اند، بسیار کمتر است. پس آنچه در احادیث و آیات در مورد ترکیب جمعیتی اهل بهشت آمده، هیچ تعارضی ندارند.



سؤال مورد نظر دارای دو محور است.
۱. ترکیب جمعیتی اهل بهشت به چه صورتی است؟ آیا جمعیت مردم آخرالزمان در بهشت کمتر از سایر زمان‌هاست؟
۲. آیا در زمانی که امام عصر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ حکومت می‌کند، انسان فاسد و جهنمی وجود ندارد؟




۲.۱ - معنای ثله، اولین و آخرین در آیه

در برخی از آیات قرآن آمده است:" ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ قَلِیلٌ مِنَ الْآخِرِینَ ". کلمه " ثلّة" به‌طوری که گفته‌اند به معنای جماعت بسیار انبوه است و مراد از کلمه "اولین" امت‌های گذشته انبیا ی پیشین است و مراد از کلمه "آخرین" امت اسلام است؛ چراکه معهود از کلام خدا همین است که هر جا سخن از اولین و آخرین شده، منظورش از اولین، امت‌های گذشته و از آخرین ا مت اسلام است؛ مانند آیه‌ای که در همین سوره می‌آید:" أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ لَمَجْمُوعُونَ إِلی‌ مِیقاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ بنابراین معنای آیه مورد بحث این می‌شود که مقربین از امت‌های گذشته جمعیت بسیاری بودند و از این امت جمعیت کمتری.

۲.۲ - مراد از امت‌های گذشته و اسلام

ظاهر آیات این سوره این است که تقسیم‌بندی آن مربوط به تمام بشر است، نه مخصوص به این امت و شاید مراد این روایات این باشد که در این امت نیز از هر قسمی مصداقی هست؛ هرچند که این احتمال از ظاهر روایات بعید است؛ همچنان‌که مراد از روایاتی که وارد شده که اصحاب یمین اصحاب امیرالمؤمنین هستند و در روایاتی آمده است که اصحاب شمال دشمنان آل‌محمد می‌باشند، خواسته‌اند بیان مصداق کنند.
با بیانی که گذشت روشن شد، کلام بعضی از مفسران که گفته‌اند مراد از اولین، مسلمانان صدر اول اسلام و مراد از آخرین، مسلمانان آخر این امت است، تفسیر صحیحی نیست. البته برای این آیه تفاسیر ی دیگر هم وجود دارد.

۲.۳ - روایتی از امام صادق

حسین انصاری از قول محمد بن فرات نقل کرد، در حضور جعفر بن محمد ـ علیه‌السلام ـ مردی از تفسیر و معنای آیه شریفه " ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ قَلِیلٌ مِنَ الْآخِرِینَ » سؤال کرد. آن جناب فرمود: ثلّة مّن الاوّلین‌ سه نفر بودند؛ فرزند آدم ـ علیه‌السلام ـ هابیل که به دست برادرش کشته شد، مؤمن آل‌فرعون و صاحب یاسین جانشین عیسی علیه‌السلام؛ اما قلیل مّن الآخرین فقط علی بن ابی‌طالب ـ علیه‌السلام ـ است.
[۹] حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج ‌۲، ص ۲۸۰ ؟؟؟، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی‌، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۱ ق.

به‌هر‌حال طبق برخی از تفاسیر نمی‌توان این آیه را برای مسلمانان آخرالزمان و ماقبل آن شاهد دانست.





۳.۱ - عدالت در زمان امام عصر

در زمان امام عصر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ انسان‌های گناهکار و جهنمی هم در کنار انسان‌های پاک و بهشتی زندگی می‌کنند؛ لذا حضرت قوانین و مقررات سنگینی بر انجام جرایم قرار داده‌اند؛ اما وضعیت حاکم در عصر حضرت دال بر عدالت و امنیت فوق‌العاده است و معنای این سخن نه این است که گناهکاری وجود ندارد و تمام انسان‌های حاضر در عصر حضرت بهشتی‌اند.

۲.۳ - روایتی از امام صادق

از جمله احادیثی که بیانگر عدالت و امنیت در زمان امام عصر است، این روایت حضرت صادق ـ علیه‌السلام ـ است:چون قائم آل‌محمد ظهور کند، دستور تازه می‌آورد، چنانچه پیغمبر اکرم در آغاز اسلام ، دستور تازه آورد.

۳.۳ - روایتی از علی بن عقبه

علی بن عقبه از پدرش روایت کرده چون قائم ـ علیه‌السلام ـ قیام کند، به دادگویی فرمان می‌دهد؛ در روزگار او اساس ستمگری به کلی نابود می‌شود؛ راه‌ها امن می‌شود؛ زمین برکات خود را ابراز می‌دارد؛ هر حقی به صاحبش برمی‌گردد؛ تمام متدینین عالم به دین اسلام می‌گروند و اعتراف به ایمان به خدا می‌کنند.

۳.۴ - سخن خداوند متعال

چنانچه حق متعال فرمود:" وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ تمام موجودات آسمانی و زمینی خواه ناخواه مسلمان می‌شوند و شما هم به او بازگشت می‌کنید و در میان مردم حکومت داوودی و محمدی را رواج می‌دهد و به ظاهر و باطن ، حکومت می‌کند.
[۱۱] شیخ مفید، ارشاد، ترجمه ساعدی خراسانی، محمدباقر، ص ۷۰۶، نشر اسلامیه، تهران، ۱۳۸۰ ه ش.


۳.۵ - بیان چند نکته مهم



۳.۵.۱ - ۱. نکته اول

با توجه به مطالبی که بیان شد روشن می‌شود که حتی در زمان امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ هم انسان‌های گناهکار و مستحق جهنم وجود دارند؛ اما امنیت جانی و اقتصادی و مکانیزم اجرای عدالت چنان قدرتمند است که کسی توان علنی کردن گناه و آلوده کردن جامعه را ندارد. بدیهی است که این به معنای بهشتی بودن تمام معاصران امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نخواهد بود.

۳.۵.۲ - ۲. نکته دوم

از طرف دیگر ترکیب جمعیتی معاصران امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نسبت به تمام اعصار زندگانی بشر بسیار کوچک و محدود است. پس حتی بر فرض قبول نظریه بهشتی بودن تمام معاصران امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ باز هم اشکالی در معنای الاولین و الآخرین وجود ندارد؛ چون اساساً جمعیت مردم پیش از عصر و زمان حضرت، حتی در نیمه دوم زمانی خلقت بشر و یا نیمه دوم زمانی دوران بعد از ظهور اسلام خیلی زیادتر از افراد معاصر امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ است و می‌دانیم که که درصد صالحان نسبت به کل جمعیت در تمام دوره دوم زمانی، کمتر از درصد آنان در دوره اول می‌باشد.


۱. واقعه (۵۶)، آیه ۱۵؛ "گروهی از پیشینیان و اندکی از آنها که از پی آمده‌اند".    
۲. آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی، ج ۲۷، ص ۱۳۴، دارالکتب العلمیه‌، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق‌.    
۳. واقعه (۵۶)، آیه ۴۸ ۵۰؛ و می‌گفتند:آیا زمانی که ما مُردیم و خاک و استخوان شدیم باز هم ما را زنده می‌کنند، یا نیاکان ما را؟ بگو:همه را، آنان که از پیش بوده‌اند و آنها که از پی‌شان آمده بودند، همه در وعده‌گاه آن روز معین خواهند بود".    
۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی، محمدباقر، ج ‌۱۹، ص ۲۲۳، دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ مدرسین حوزه علمیه قم‌، چاپ پنجم‌، ۱۳۷۴ ش‌.    
۵. آلوسی، سید محمود، روح المعانی، ج ۲۷، ص ۱۳۴، دارالکتب العلمیه‌، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق‌.    
۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی، محمدباقر، ج ‌۱۹، ص ۲۰۸، دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ مدرسین حوزه علمیه قم‌، چاپ پنجم‌، ۱۳۷۴ ش‌.    
۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی، محمدباقر، ج ‌۱۹، ص ۲۰۸، دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌ مدرسین حوزه علمیه قم‌، چاپ پنجم‌، ۱۳۷۴ ش‌.    
۸. حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج ‌۲، ص ۲۹۹، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی‌، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۱ ق.    
۹. حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج ‌۲، ص ۲۸۰ ؟؟؟، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی‌، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۱ ق.
۱۰. آل‌عمران (۳)، آیه ۸۳.    
۱۱. شیخ مفید، ارشاد، ترجمه ساعدی خراسانی، محمدباقر، ص ۷۰۶، نشر اسلامیه، تهران، ۱۳۸۰ ه ش.



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار