مکان‌های استجابت دعا در سفر حج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: سفر حج، مکان‌های استجابت دعا، شهر مکه، شهر مدینه.
پرسش: هفت مورد از مکان‌هایی را که در سفر حج، دعا در آن‌جا مستجاب می‌شود، نام ببرید؟
پاسخ: در شهر
مکه و
مدینه، مکان‌هایی است که طبق روایات وارده، در آن‌جاها دعاها مستجاب می‌شود. در شهر مدینه، مسجدالنبی است که یکی از شریف‌ترین مساجد دنیاست. در داخل این
مسجد محل‌های خاصی وجود دارد که دعا در آن‌جاها مستجاب می‌شود؛ مانند: روضه شریفه، ستون توبه، قبرستان شریف بقیع، مقام جبرئیل و... .
شهر مکه نیز فضایل بی‌شماری دارد. عظمت و قداست خانه خدا «
کعبه» آن‌قدر است که وقتی چشم
انسان برای اولین بار به آن می‌افتد، ناخودآگاه به
سجده افتاده و در مقابل این عظمت تاب و توان خود را از دست می‌دهد؛ اما در
مسجدالحرام و اطراف این خانه نیز مکان‌های خاصی وجود دارد که
دعا و
نماز در آن‌جا مورد قبول حق‌تعالی واقع می‌شود؛ مانند: رکن یمانی و رکن اسود، ملتزم، مستجار و حطیم.
از شگفتی‌های مراسم زیارت خانه خدا، جمع میان بعد معنوی و عرفانی و ابعاد اجتماعی و فرهنگی است که آن را در میان
عبادات، بی‌مانند ساخته است.
عبادت، رابطه نیرومند میان
خلق و
خالق است و هنگامی به اوج خود می‌رسد که عبادت‌کننده غرق صفات جمال و جلال حق شود و به‌راستی زیارت خانه خدا برای آگاهان بیدار دل چنین است.
در شهر
مکه و
مدینه، مکان‌هایی که طبق روایات وارده در آن‌جاها دعاها مستجاب می‌شوند، به طور خلاصه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
یکی از شریف‌ترین مساجد دنیا،
مسجدالنبی در مدینه می‌باشد که طبق فرمایش
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یک رکعت نماز در آن‌جا بهتر از هزار رکعت نماز در دیگر
مساجد است. در داخل این
مسجد محل‌های خاصی وجود دارد که دعا در آن‌جاها مستجاب می‌شود:
روضه شریفه قسمتی از مسجدالنبی است که در ناحیه جنوب شرقی قرار دارد و به نام
روضه مطهره و
روضه شریفه شناخته می‌شود. این قسمت فضیلت زیادی دارد؛ چراکه در
حدیث رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به عنوان روضه‌ای بهشتی معرفی شده است؛ «
ما بین بیتی و منبری روضه من ریاض الجنه». پس این منطقه شامل مرقد مطهر
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) منبر و
محراب آن حضرت می‌باشد که هر کدام از قداست خاصی برخوردارند و ما بین منبر و قبر پیامبر که همان روضه بهشتی است، از مکان‌هایی است که
دعا در آن مکان مستجاب می‌شود.
این ستون یادآور خاطره‌ای است درباره یکی از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به نام
ابولبابه که در جریان
جنگ خندق ضد مسلمانان اقدامی کرد ولی زود متوجه خطای خویش شد و مستقیم به سوی مسجد رفت و خود را به این ستون بست و شروع به
گریه و زاری کرد تا این‌که خداوند ضمن آیاتی توبه او را پذیرفت. به همین علت این ستون به نام ستون توبه معروف است و دعا و
توبه در کنار این ستون مورد قبول حق‌تعالی قرار می‌گیرد.
لازم به ذکر است که مکان‌های
مقدس دیگر در شهر مدینه و مسجدالنبی وجود دارد که اگر انسان با
خلوص نیت و
طهارت باطنی در آن مکان‌ها به حضرت حق متوسل شود، حتماً مورد
رحمت خداوند قرار می‌گیرد. جاهایی مثل:
قبرستان شریف بقیع،
مقام جبرئیل و ... .
شهر مکه نیز دارای فضایل بی‌شماری است؛ به ویژه
خداوند در استجابت دعای
حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) حرمت فراوانی برای این شهر و اهل آن به عنوان اهل الله قائل شده است.
عظمت و قداست خانه خدا «کعبه» آن‌قدر است که وقتی چشم
انسان برای اولین بار به آن می‌افتد، ناخودآگاه به
سجده افتاده و در مقابل این عظمت تاب و توان خود را از دست می‌دهد؛ اما در مسجدالحرام و اطراف این خانه نیز مکان‌های خاصی وجود دارد که
دعا و
نماز در آن‌جا مورد قبول حق‌تعالی واقع می‌شود:
چهار زاویه
کعبه به عنوان چهار رکن شناخته می‌شود از میان این چهار رکن، فضیلت
رکن یمانی و
رکن اسود از بقیه بیشتر است. روایات زیادی از
شیعه و
سنی درباره فضیلت و اهمیت این رکن‌ها وارد شده است.
در روایتی از
امام صادق (علیه‌السلام) آمده که «رکن یمانی، دری از
درهای بهشت است و از روز گشوده شدنش، بسته نشده است». هم‌چنین در بعضی روایات، رکن یمانی از موارد
استجابت دعا ذکر شده است.
قسمتی از دیوار کعبه را که در یک سوی آن
حجرالاسود و در سوی دیگرش درب کعبه قرار دارد، «ملتزم» می‌نامند. این محل از آن روی ملتزم نامیده شده که مردم در آن قسمت به دیوار ملتزم می‌شوند و دعا می‌خوانند.
در روایتی آمده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) صورت و دست‌های خود را بر روی این قسمت دیوار قرار می‌داد. هم‌چنین از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده که فرمودند: ملتزم محلی است که دعا در آن‌جا مستجاب می‌شود و هیچ بنده‌ای نیست که در آن‌جا
خدا را بخواند و خداوند دعایش را مستجاب نکند.
در سوی دیگر کعبه، دیوار کنار رکن یمانی را «مستجار» می‌نامند، این‌جا نیز از مکان‌های استجابت دعا شمرده شده و محلی است که مردم بدان‌جا پناه می‌آورند، به همین دلیل مستجارش می‌نامند.
یکی از محل‌های مقدس
مسجدالحرام، و در کنار کعبه، جایی است که آن را «حطیم» می‌نامند. حطیم از آغاز مورد توجه
مسلمانان بوده و مردم برای
استغاثه و دعا در آن‌جا جمع می‌شدند. خواندن نماز و دعا در این محل بسیار سفارش شده و دارای فضیلت بسیار می‌باشد.
۱. آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان.
۲. آداب زیارت سازمان حج و اوقاف.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مکان‌های استجابت دعا در سفر حج»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۳۰.
