مریم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: برتری،
حضرت مریم سلام‌الله‌علیها،
حضرت عیسی علیه‌السلام.
پرسش: آیه ۴۱ سوره آل‌عمران
می‌گوید:(و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم همانا خداوند تو را برگزید و پاکیزه گرداند و بر زنان جهان برتری بخشید). طبق این گفته قرآن حضرت مریم نه به‌خاطر لیاقت خودش بلکه به این دلیل که خدا او را پاکیزه گردانیده بر زنان
جهان برتری بخشید.
برتری او به چه دلیل است؟ آیا خدمتی به بشریت کرده یا فقط
عبادت و پارسایی او بیشتر از دیگر
زنان بوده است. داستان حضرت عیسی نیز بیانگر این مطلب است که پیامبران خدا از پیش تعیین شده‌اند. وخود هیچ تلاشی برای رسیدن به صفات نیکو نکرده‌اند؛ وگرنه کودکی که در گهواره ادعای پیامبری می‌کند، کی به ساختن خویش پرداخت؟
پاسخ: در
قرآن و
احادیث آمده است که
مریم دختر عمران در یک
خانواده فقیر که از نظر مالی توانایی اداره
زندگی او را نداشتند (زیرا پدرش قبل از تولد او از
دنیا رفته بود) متولد شد و به همین جهت سرپرستی او را
حضرت زکریا (شوهر خاله مریم ) بر عهده گرفت.
زندگی این بانوی بزرگوار همواره با سختی‌ها، زحمت‌ها و محرومیت‌هایی همراه بوده است؛ زیرا ایشان بر طبق نذر مادرش از همان کودکی به‌عنوان
خادم معبد انجام وظیفه می‌کرد و کارهایی فوق طاقت این
کودک خردسال به او می‌سپردند که آن حضرت تمام این مشکلات را به جان خریده و کوچک‌ترین شکایتی نداشت. همچنین در مقابل زخم زبان‌ها و
تهمت هایی که از طرف افراد مغرض و بی‌ایمان می‌شنید صبر می‌کرد و از خداوند رضایت کامل را داشت و خداوند به‌خاطر آن مقام
صبر و رضایت و به‌خاطر اطاعت محض او، وی را به چنین مقامی رساندند.
سخن گفتن حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ در گهواره گرچه از عظمت شأن و
مقام آن حضرت حکایت می‌کند، اما برای دفاع از عصمت و پاک‌دامنی مادر آن حضرت بوده است؛
از آنجا که خداوند متعال از لیاقت و شایستگی و
خودسازی حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ آگاه بوده است، به‌عنوان پاداش قبل از عمل، این امتیازات و مقام
عصمت را به ایشان اعطا کرده و او را به چنین مقامی منصوب کرده است.
برای روشن شدن پاسخ این پرسش ابتدا زندگی حضرت مریم ـ علیهاالسلام ـ را مرور می‌کنیم:
از تواریخ و
اخبار اسلامی و گفته مفسران استفاده می‌شود که "حنة" و "اشیاع" دو خواهر بودند که اولی به همسری "عمران" که از شخصیت‌های برجسته
بنی‌اسرائیل بود درآمد و دومی را" زکریا"
پیامبر خدا به همسری انتخاب کرد.
سال‌ها گذشت؛ اما از همسر عمران فرزندی متولد نشد. روزی "حنه" زیر درختی نشسته بود، پرنده‌ای را دید که به جوجه‌های خود
غذا می‌دهد، مشاهده این
محبت مادرانه
آتش عشق فرزند را در دل او شعله‌ور ساخت و از صمیم
دل از درگاه خدا تقاضای فرزندی کرد و چیزی نگذشت که این دعای خالصانه به هدف اجابت رسید و باردار شد.
از بعضی از روایات استفاده می‌شود که خداوند به عمران
وحی فرستاده بود که پسری پر
برکت که می‌تواند بیماران غیر قابل علاج را درمان کند و مردگان را به فرمان خدا حیات بخشد به او خواهد داد که به‌عنوان پیامبر به‌سوی بنی اسرائیل فرستاده می‌شود.
او این جریان را با
همسر خود در میان گذاشت و هنگامی‌که او باردار شد تصور کرد فرزند مزبور همان است که در
رحم دارد، بی‌خبر از اینکه کسی که در رحم اوست، مریم (مادر آن فرزند) می‌باشد و به همین دلیل
نذر کرد که پسر را خدمتگزار خانه خدا "بیت المقدس" نماید. اما به هنگام تولد مشاهده کرد که دختر است در این موقع نگران شد که با این وضع چه کند؛ زیرا خدمتکاران
بیت المقدس از میان پسران انتخاب می‌شدند و سابقه نداشت دختری به این عنوان انتخاب گردد.
بعضی گفته‌اند:اقدام همسر عمران به نذر، دلیل بر آن است که عمران در همان حال بارداری او از دنیا رفته بود؛ وگرنه بعید بود او مستقلاً چنین نذری کند.
از آیات
قرآن و آنچه در احادیث آمده است، به‌خوبی معلوم می‌شود مریم دختر عمران در یک
خانواده فقیر که از نظر مالی توانایی اداره زندگی او را نداشتند (زیرا پدرش قبل از تولد او از دنیا رفته بود) متولد شد و به همین جهت سرپرستی او را حضرت زکریا (شوهر خاله مریم ) بر عهده گرفت. «
إذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنیِّ نَذَرْتُ لَکَ مَا فیِ بَطْنیِ مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنیِّ إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ (۳۵) فَلَمَّا وَضَعَتهَْا قَالَتْ رَبِّ إِنیِّ وَضَعْتهَُا أُنثیَ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَ لَیْسَ الذَّکَرُ کاَلْأُنثیَ وَ إِنیِّ سَمَّیْتهَُا مَرْیَمَ وَ إِنیِّ أُعِیذُهَا بِکَ وَ ذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ (۳۶) فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ کَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کلَُّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ یَامَرْیَمُ أَنیَ لَکِ هَاذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَن یَشَاءُ بِغَیرِْ حِسَابٍ (۳۷) ».
با توجه به آنچه بیان شد زندگی این بانوی بزرگوار همواره با سختی‌ها، زحمت‌ها و محرو میت‌هایی همراه بوده است؛ زیرا ایشان بر طبق نذر مادرش از همان کودکی به عنوان خادم معبد انجام وظیفه می‌کرد و کارهایی فوق طاقت این
کودک خردسال به او می‌سپردند؛ اما آن حضرت تمام این مشکلات را به جان خریده و کوچک‌ترین شکایتی نداشت. همچنین در مقابل زخم زبان‌ها و تهمت‌هایی که از طرف افراد مغرض و بی‌ایمان می‌شنید، صبر می‌کرد و از خداوند رضایت کامل را داشت و خداوند به‌خاطر آن مقام
صبر و رضایت و به‌خاطر
اطاعت محض او، وی را به چنین مقامی رساندند. و درباره‌اش فرمود: «
وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی نِساءِ الْعالَمین »؛ " و (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند:«ای مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته و بر تمام زنان
جهان ، برتری داده است. "
آری در اثر این تلاش‌های خالصانه، خداوند او را بر زنان زمان خودش برتری داده است؛ زیرا خداوند شاکر است و اعمال نیک و عبادات خالصانه بندگانش را بدون پاسخ نمی‌گذارد. قرآن در این زمینه می‌فرماید: «
وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللَّهَ شاکِرٌ عَلیم »؛ "و کسی که فرمان خدا را در انجام کارهای نیک اطاعت کند، خداوند (در برابر عمل او) شکرگزار، و (از افعال وی) آگاه است.
تربیت پیامبری بزرگوار و اولواالعزم برای هدایت و راهنمایی انسان‌ها به‌سوی خدا و همچنین زندگی پاک و سالم حضرت مریم که یکی از بهترین الگوها برای تربیت
زنان و مادران در هر عصر و زمان است، از بزرگ‌ترین خدمت‌های آن حضرت به
جامعه بشریت است که با هیچ خدمتی قابل مقایسه نیست؛ زیرا روشن است که بالاترین خدمت به بشریت تربیت
انسان است. اگر کسی موفق شود حتی یک انسان را به‌درستی تربیت کرده و به جامعه بشری تحویل دهد، خدمت بزرگی کرده است تا چه رسد به اینکه مادری پیامبری عظیم الشأن تربیت کند که منشأ هدایت میلیون‌ها انسان شود؛ آیا بزرگ‌تر از این خدمت، خدمتی می‌توان تصور کرد؟
بر این اساس، آیا این بشارت بزرگ و با ارزش جز در سایه
تقوا و پرهیزکاری و
ایمان و
عبادت و زحمات طاقت‌فرسای
حضرت مریم ـ علیهاالسلام ـ است؟! این آیه گواه بر آن است که مریم بزرگ‌ترین شخصیت زن در زمان خود بوده است. نکته‌ای که باید توجه داشته باشیم این است که خداوند متعال به اعمال خالص
پاداش می‌دهد؛ هرچند اندک باشد. به عبارت دیگر در پیشگاه پروردگار
حکیم مهربان کیفیت اهمیت دارد نه کمیت.
اما سخن گفتن
حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ در گهواره در روزهای اول تولد گرچه
معجزه بزرگی است که از عظمت شأن و مقام آن حضرت حکایت می‌کند، اما این معجزه بزرگ الهی برای دفاع از عصمت و پاک‌دامنی مادرش بود که ناجوانمردانه آماج تهمت‌های ناروا (زنا) قرار گرفته بود و دشمنان با استفاده از قراین و شواهد موجود (تولد حضرت عیسی و شوهر نداشتن حضرت مریم) فرصتی به دست آورده بودند تا شخصیت این بنده
معصوم خدا را مورد تعرض قرار دهند. در صورتی که در این کار خود موفق می‌شدند نبوت حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ نیز زیر سؤال می‌رفت. تنها چیزی که حربه دروغ‌گویان و شایعه‌سازان را از کار انداخت، همین معجزه بزرگ بود. چنان‌که خداوند متعال در قضیه اتهام زلیخا به
حضرت یوسف ـ علیه‌السلام ـ با معجزه مشابهی که کودک شیرخواره با سخن گفتن به پاک دامنی آن حضرت گواهی داد و
صداقت و پاک‌دامنی او را در افکار عمومی آن روزگار به اثبات رسانید.
بهترین دلیل بر لیاقت و شایستگی و خودسازی حضرت عیسی ـ علیه‌السلام ـ برای احراز مقام
نبوت ،
هدایت و
رهبری دلسوزانه، تربیت انسان‌ها با گفتار و کردار خود و... است و از آنجایی که خداوند متعال از این مسائل آگاه بوده است، به‌عنوان پاداش پیش از
عمل ، این امتیازات و مقام
عصمت را به ایشان اعطا کرده و او را به چنین مقامی منصوب کرده است.
پایگاه اسلام کوئست.
