شیعیان اسماعیلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شیعیان اسماعیلی.
پرسش: شیعیان اسماعیلیِ بهره چه کسانی‌اند و عقایدشان چیست؟
پاسخ: فرقه "بهره داوودی" یکی از فرقه‌های منشعب از فرقه اسماعیلیه است. اسماعیلیه، اسماعیل فرزند
امام جعفر صادق علیه‌السلام را که در زمان آن حضرت از
دنیا رفته است، امام هفتم می‌دانند. این فرقه دارای عقاید خاص و منحصر به خود می‌باشد که در ذیل می‌آید. البته برخی هندوها و مسلمانان سنی نیز بهره نامیده می‌شوند؛ ولی معمولاً در هندوستان، "اسماعیلی‌های مستعلیه داوودی" به بهره‌ها شهرت یافته‌اند؛ هرچند که خود آنها ترجیح می‌دهند "جامعه شیعیان اسماعیلی طیبی" خوانده شوند. مرکز پیروان این
فرقه در شهر بمبئ هندوستان است.
اسماعیل، فرزند بزرگ امام صادق ـ علیه‌السلام ـ که فرد بسیار بزرگواری بود، پنج سال پیش از شهادت امام ششم
شیعیان وفات یافت و به فرمان آن حضرت تجهیز و به
خاک سپرده شد.
قبر او اکنون در
قبرستان بقیع در
مدینه منوره قرار دارد.
امام جعفر صادق فرزند خود "موسی" را به‌عنوان امام بعد از خود به مردم معرفی کردند. با این حال، گروهی از یاران
امام صادق علیه‌السلام با این انتصاب مخالفت نموده و بر امامت اسماعیل پای فشردند. گروهی از آنان حتی منکر
مرگ اسماعیل شدند و مرگ او را تقیه‌ای برای مصونیت از سوء قصد دشمنان دانستند. این انشعابیون سپس محمد پسر اسماعیل را امام بعدی دانستند و با عدم قبول
امامت موسی کاظم علیه‌السلام، رسماً از سایر شیعیان جدا شدند.
پس از مرگ محمد، اسماعیلیه به‌طور پراکنده تبلیغاتی را انجام می‌دادند تا سرانجام با روی کار آمدن حکومت فاطمیان
مصر، این فرقه بسیار قدرتمند شد و مبلّغانی را به سراسر مملکت اسلامی آن زمان، اعزام نمود.
پس از مرگ المستنصر، هشتمین خلیفه فاطمی و امام اسماعیلی‌ها، اختلافی بین اسماعیلیان بروز نمود؛ زیرا گروهی از آنان، نزار پسر بزرگ وی را
رهبر اسماعیلیه‌ها دانستند و گروه دیگر، مستعلی فرزند کوچک وی را. این امر سبب بروز درگیری سختی بین دو برادر شد و به انشعاب اسماعیلیه‌ها انجامید؛
پیروان نزار نسل آقاخانیه‌های فعلی را تشکیل دادند (مشهورترین پیشوای آنان حسن صباح در قرن ششم هجری در زمان حکومت سلجوقیان در ایران
قیام کرد و قلعه الموت را به‌عنوان پایگاه اصلی خود قرار داد) و
پیروان مستعلی به «مستعلیون» معروف شدند که باقی‌مانده آنان امروزه به «بهره» موسوم‌اند.
مستعلیون در قرن ششم هجری ابتدا به یمن و از آنجا به هند مهاجرت کردند و در این سرزمین
سکونت یافتند؛ سر انجام در سال ۱۵۳۸ پس از مرگ داعی بیست و ششم (داوود بن عجب‌شاه) بر سر جانشینی وی اختلاف افتاد.
با بروز اختلاف، داوود برهان‌الدین بن قطب شاه در شهر « Sidhpur » هند به
مقام داعی مطلق نایل آمد؛ ولی نایب داعی داوود بن عجب‌شاه در یمن که سلیمان ابن الحسن نام داشت، ادعا کرد وی قبلاً توسط داعی بیست و ششم به این سمت انتخاب شده است؛ ازاین‌رو هر دو خود را داعی مطلق خواندند. این اختلاف و شکاف از آن زمان ایجاد گشت و از آن عهد طیبی‌های
یمنی به سلیمانی‌ها و طیبی‌های هند به داوودی‌ها مشهور شدند.
با توجه به آنکه داوودی‌ها بیشتر تاجرپیشه بوده‌اند، لذا به فرقه بهره مشهور گشته‌اند. کلمه « Vorhorvu » نیز در
زبان گجراتی به معنی تجارت است؛ البته برخی هندوها و مسلمانان سنی نیز بهره نامیده می‌شوند؛ ولی معمولاً در هندوستان، اسماعیلی‌های مستعلیه داوودی به بهره‌ها شهرت یافته‌اند؛ هرچند که خود آنها ترجیح می‌دهند "جامعه
شیعیان اسماعیلی طیبی" خوانده شوند.
تنها یک خدا وجود دارد.
قرآن،
کتاب دینی شیعیان بهره است و کلیه این فرقه‌ها باید در فراگیری مفاهیم آن بکوشند؛ هرچند تنها داعیان و معدودی از بزرگان مذهبی به
باطن قرآن وقوف دارند.
حضرت
محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله پیامبر خدا و
حضرت علی علیه‌السلام وصی و شریک اوست و همواره جانشین پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به شمار می‌رود.
امامان، مکمل
پیامبران هستند؛ با این تفاوت که پیامبران مبلغان شرایع ظاهری و امامان مبلغان شرایع باطنی
اسلام می‌باشند.
نسل شیعیان فعلی از
امام علی علیه‌السلام نشأت می‌گیرد که بعد از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ دارای بالاترین درجه تقدیس و احترام است.
پس از حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ که مقامی بالاتر از امام دارد و «اساس» خوانده می‌شود، سایر امامان بهره داوودی عبارتند از:
امام حسن علیه‌السلام،
امام حسین علیه‌السلام، امام زین‌العابدین علیه‌السلام،
امام محمدباقر علیه‌السلام،
امام جعفر صادق علیه‌السلام ، اسماعیل، محمد بن اسماعیل، عبدالله، احمد، حسین (مستور)، مهدی عبیدالله، القائم بامرالله، المنصور بالله، المعزالدین الله، العزیز بالله، الحاکم بامرالله، الظاهر الاعزاز دین‌الله، المستنصر بالله، المستعلی بالله، الامر باحکام‌الله و ابوالقاسم الطیب.
بهره‌ها سلسله خلفای فاطمی را تا الامر باحکام‌الله به‌عنوان
امام قبول دارند، ولی چهار
خلیفه بعد از او، الحافظ لدین‌الله، الضافر بامرالله، الفائز بالله و العاضدلدین‌الله را امام نمی‌دانند. امام بیست‌و‌یکم آنها طیب، بنا به عقیده بهره‌ها از نظر غایب شده است.
مقام اسماعیل از سایر امامان بالاتر است؛ چون هر امام هفتمی مقام والاتری نسبت به شش امام قبلی دارد.
از تمام
انبیا گناه صادر شده است؛ چون آنان مراتبی که مستحق آن نبوده‌اند از
خداوند متعال درخواست کرده‌اند، ولی حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ و امامان نسل او هیچ‌گاه
گناه نکرده‌اند؛ چون هیچ وقت از خداوند آنچه را که لایق آن نبوده‌اند، نخواسته‌اند.
ابلیس مرده است؛ ولی هر کس با امام زمان خود مخالفت کند، ابلیس است.
اگر امامی مرتکب فواحش یا محرمات شود، باز در مقام
امامت باقی خواهد ماند.
آغاز ظهور
ائمه از شهر مدینه بوده است و طی سال‌های ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلادی این مکتب در قاهره (مبدأ مذهب و
فرهنگ فاطمیه) ادامه یافته است.
به تمام امامان از ۲۱ به بعد، دستور داده شده است؛ به‌طور مخفی و دور از اجتماع
زندگی کنند.
از امام بیست‌و‌یکم به بعد، نمایندگان ائمه که داعی مطلق نامیده می‌شوند، به عنوان راهبر و راه‌نما از طرف ائمه برای امت
اسلام منصوب شده‌اند.
پایگاه اسلام کوئست.
