• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شفاعت و عدل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: شفاعت، عدالت خداوند، عدل الهی، رحمت خدا، بخشش.
پرسش: در صحرای محشر ندا می‌رسد: «شیعیان خاندان پیامبر کجایند»؟! در آن هنگام گردن‌های بی‌شماری برافراشته می‌شود، آن‌گاه ندا می‌رسد: «زائرین حسین ـ علیه‌السلام ـ کجایند»؟ گروهی به پا می‌خیزند و بدانان گفته می‌شود: «دست هر کسی را دوست دارید، بگیرید و به بهشت وارد گردید» و این‌جاست که هر کسی دست فردی را که دوست دارد، می‌گیرد و او را به بهشت می‌برد. (بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۲۷). آیا این حدیث عدالت را زیر سؤال نمی‌برد؟
پاسخ: همان‌گونه که هر شخصی شایستگی شفاعت کردن را ندارد، همین‌طور هر کسی صلاحیت مورد شفاعت قرار گرفتن را ندارد؛ یعنی در آموزه‌های دینی ما برای هر دو بخش شرایطی بیان شده است که برای آگاهی تفصیلی از آن می‌توانید به پاسخ‌هایی که در همین سایت وجود دارد مراجعه کنید.



در این موضوع توجه به چند نکته لازم به نظر می‌رسد:

۱.۱ - ۱. شرایط شفاعت‌کنندگان

با توجه به آیه «... وَ لا یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضی‌...»؛ «و آنها جز برای کسی که خدا راضی (به شفاعت برای او) است، شفاعت نمی‌کنند»، شفاعت‌کنندگان تنها افرادی را می‌توانند شفاعت کنند که شفاعتشان مورد رضایت پروردگار باشد و این‌گونه نیست که مثلاً اگر زائری خواست یزید‌بن معاویه را نیز شفاعت کند! بتواند.

۱.۲ - ۲. گستردگی رحمت خداوند

پروردگار عالم رحمتش عالم‌گیر است و بر غضبش سبقت دارد؛ همان‌طور که مادر مهربان به دنبال بهانه‌ای می‌گردد تا از فرزند خطاکارش بگذرد و خداوند که از مادر مهربان‌تر است،
[۲] فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضةالواعظین، ج ۲، ص ۵۰۳، انتشارات رضی، قم؛ «از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل شده است: سوگند به کسی که جانم به دست اوست، خداوند نسبت به بنده‌اش از مادر مهربان نسبت به فرزندش مهربان‌تر است».
به دنبال بهانه‌ای است، تا از گناه برخی از بندگانش چشم‌پوشی کند و این شفاعت همان بهانه است.

۱.۳ - ۳. منافات نداشتن این‌گونه بخشش با عدل الهی

بر فرض این‌که چنین کاری بدون حساب و کتاب انجام شود ـ که به نظر ما این‌گونه نیست ـ باز هم به عدل الهی اشکال وارد نمی‌شود؛ زیرا زمانی عدل زیر سؤال می‌رود که حق کسی ضایع یا از حق کسی کم شود و به حق دیگری افزوده شود؛ اما اگر بدون تضییع حق کسی نسبت به شخصی دیگر تفضل و بخششی شود، این هیچ منافاتی با عدل ندارد؛ مانند این‌که من بخواهم از پول خودم به یک نفر انفاق کنم، به یک نفر بدهم و به یک نفر دیگر هیچ ندهم؛ البته اگر این انفاق بدون حساب و کتاب و بدون معیار باشد، با حکمت سازگار نیست و با توجه به این‌که خداوند حکیم است،کارهای این‌گونه و غیر حکیمانه انجام نمی‌دهد.



۱. انبیاء (۲۱)، آیه ۲۸.    
۲. فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضةالواعظین، ج ۲، ص ۵۰۳، انتشارات رضی، قم؛ «از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نقل شده است: سوگند به کسی که جانم به دست اوست، خداوند نسبت به بنده‌اش از مادر مهربان نسبت به فرزندش مهربان‌تر است».
۳. حجرات (۴۹)، آیه ۸.    



پایگاه اسلام کوئست.    






جعبه ابزار