راه‌های توجه همیشگی به خدا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: توجه به
خدا.
پرسش: چگونه می توان در لحظه لحظه
زندگی با تمام وجود خدا را
درک کنم؟ آیا نیاز مبرم به
عارفی نداریم که ما را
رهبری کند؟
پاسخ: برای درک حضور او که همه جا حاضر است باید
گناه نکنیم،
واجبات را انجام دهیم و
محرمات را ترک نماییم،
معرفت خود را به خداوند متعال بالاتر ببریم، تقوی را پیشه سازیم تا خداوند هم به ما
تعلیم دهد آنچه را نمی‌دانیم.
امام سجاد ـ علیه‌السّلام ـ در
دعای شریف
مکارم الاخلاق به درگاه
خداوند متعال عرضه می‌دارد:
«اللهم... وعمونی ما کان عمری بذلة فی طاعتک فاذا کان عمری مرتعا للشیطان فاقبضنی الیک قبل ان یسبق مقتک الیّ او یستحکم غضبک علیّ». بار
پروردگارا عمرم را طولانی کن که تا زمانی که صرف در
طاعت و
بندگی تو گردد؛ پس اگر عمرم چراگاه
شیطان گردید مرا نزد خود بر، پیش از آنکه
غضب تو بر من پیش تازد یا
محکوم خشم تو گردم.
از این کلام نورانی
امام استفاده می‌شود که این میل مطابق با
فطرت الهی و به جا می‌باشد.
اما چه کنیم که همواره با تمام وجود خداوند متعال را درک کنیم و به او توجه داشته باشیم، آیا تنها راه، ارتباط با عارفی کامل است و اگر عارف نبود انسان
گمراه می‌گردد و آیا به تعداد افرادی که خواستار
ارتباط با خدا هستند در اطراف و اکناف عارف هست؟ اگر جواب منفی است یا مشکل است پس بیایید با کمک از نوشته‌های بزرگان خود را در مسیر رسیدن به حضرت
حق قرار دهیم، ان شاء الله که حضرت حق دست ما را خواهد گرفت.
وقتی که افراد خدمت عارفان صاحب دلی چون
آیت الله بهجت می‌رسند برای
راهنمایی و درس
اخلاق، ایشان ارجاع می‌دهند به
قرآن و کلام
معصومین ـ علیهم‌السّلام ـ و عمل کردن به آنچه می‌دانند. آیت الله بهجت درجاتی می‌فرمایند:
«آنچه می‌دانیم انجام دهیم، در آنچه نمی‌دانیم توقف و
احتیاط کنیم تا بدانیم قطعاً این راه
پشیمانی ندارد، به همدیگر نگاه نکنیم بلکه نگاه به دفتر
شرع نماییم و عمل و ترک را مطابق با آن نمائیم.»
در قرآن کریم صریحاً، خداوند متعال
وعده داده است که اگر شما
تقوا را پیشه کنید خداوند به شما
علم می‌آموزد:
« و اتقوا الله و یعلمکم الله و الله بکل شیء علیم»
از خدا بترسید که خدا به شما علم می‌آموزد بدرستی که
خداوند به هرچیزی
آگاه است.
بنابراین اگر کسی مسیر
طاعت الهی را پیش گیرد در هیچ کاری نمی‌ماند و
هدایت الهی در هر زمینه شامل او می‌گردد.
در این زمینه نوشتار خود را به فرمایش آیت الله بهجت می‌آراییم که ایشان فرمودند:
« آقایانی که طالب
مواعظ هستند از ایشان سوال می‌شود آیا به مواعظی که تا حال شنیده‌اید عمل کرده‌اید؟ آیا می‌دانید هر کس عمل کرد، به معلومات خود عمل کرد، خداوند مجهولات او را معلوم می‌فرماید. آیا اگرعمل به معلومات
اختیاراً ننماید شایسته است
توقع زیادتی معلومات؟ آیا باید
دعوت به حق از طریق
لسان باشد؟ آیا نفرموده با اعمال خودتان دعوت به حق بنمایید؟ آیا طریق
تعلیم را باید بدهیم یا آنکه یاد بگیریم؟
آیا جواب این سوال‌ها از قرآن کریم «و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلن»
( کسانی که در راه ما بکوشند مسلماً آنها را به راه‌های خود هدایت می‌کنیم)
و از کلام
امام صادق علیه‌السلام «من عمل بما علم ورثه الله علم ما لم یعلم»
(هر کس به آنچه می‌داند عمل کند، خداوند او را از اموری که نمی‌داند آگاه می‌گرداند)
و «من عمل بما علم کفی ما لم یعلم»
(هر کس به آنچه می‌داند عمل کند از آنچه نمی‌داند
کفایت می‌شود) روشن نمی‌شود؟! خداوند
توفیق فرماید که آنچه را می‌دانیم زیر پا نگذاریم و در آنچه نمی‌دانیم توقف و
احتیاط نماییم تا معلوم شود. نباشیم از آنها که گفته‌اند:
پی
مصلحت مجلس آراستند نشستند و گفتند و برخاستند.
اگر می‌خواهیم همیشه
احساس کنیم که در محضر خداوند متعال هستیم، باید
گناه را کنار بگذاریم چرا که
معصیت حجابی است بین ما و خداوند متعال. آیت الله بهجت دام عزه در این باره می‌فرمایند:
« هیچ
ذکری بالاتر از ذکر عمل نیست. هیچ ذکر عملی، بالاتر از
ترک معصیتِ در [[|اعتقادات]] و عملیات نیست. و ظاهر این است که ترک معصیت به قول مطلق بدون مراتبه دائمیَّه ما صورت نمی‌گیرد».
یاد خدا باعث می‌شود که خداوند همنشین
انسان باشد و
نماز یاد خداست، پس کسی که می‌خواهد به جایی برسد و خدا با او باشد باید نماز بخواند «اقم الصلاة لذکری»
یعنی نماز را بپا دار بخاطر یاد من، پس ما که خواستار درک حضور در محضر رب العالمین هستیم، باید دقت کنیم که نماز را اول وقت بخوانیم.
آیت الله مصباح می‌گوید: آیت الله بهجت از مرحوم
آقای قاضی (ره) نقل می‌کردند که ایشان می‌فرمود: «اگر کسی نماز
واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا
لعن کند. اول وقت سرّ عظیمی است «حافظوا علی الصلوات» خود نکته‌ای است غیر از «اقیموا الصلاة» اینکه اهتمام داشته باشید و مقید باشید که نماز را اول وقت بخوانید فی حد نفسه آثار زیادی دارد ولو
حضور قلب هم نباشد.
آن‌کس که
معرفتش به خداوند متعال افزایش یافته است با تمام وجود حسّ می‌کند که تمام هستی پرتوی از تجلّی وجود اوست و موجودات عالم همه آیینه دار جمال بی‌مثال اویند و همه
هستی را نشانه و عین الربط نسبت به خدا می‌داند به نحوی که اگر نازی کند ـ در هم فرو ریزند قالب‌ها. پس هر چه را ببیند بیاد خدا می‌افتد و آن را
مخلوق خدا و نشانه‌ای از خدا می‌یابد.
به
جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست
عاشقم بر همه
عالم که همه عالم از اوست.
و می‌داند که بی‌نهایت جا برای وجودهای محدود هم نمی‌گذارد پس این
معیّت با خدا را همواره احساس می‌کند «و هو معکم اینما کنتم و الله بما تعملون بصیر»
خدا با شماست هر کجا که باشید و خداوند به آنچه را که شما انجام می‌دهید
بیناست.
پس زبان حالش آن است که:
کی رفته‌ای ز دل که
تمنّا کنم ترا کی رفته‌ای ز دیده که پیدا کنم ترا
پنهان نگشته‌ای که شوم طالب حضور
غایب نگشته‌ای که
هویدا کنم ترا
امام العارفین
حضرت ابا عبد الله الحسین در
دعای عرفه می‌فرماید: چگونه برای اثبات وجود تو، به چیزی استدلال شود که در وجودش
احتیاج به تو دارد،آیا برای غیر تو ظهوری است که برای تو نیست تا او وسیله ظهور تو گردد، کی نهان بوده‌ای تا
نیازمند برهانی باشی که دلالت بر تو کند، کی دوری تا بوسیله آثار به تو رسند،
کور باد آن
چشمی که تو را دیده‌بان خود نبیند و زیانمند باد
معامله بنده‌ای که
بهره‌ای از
دوستی تو ندارد.
پس برای درک حضور او که همه جا حاضر است باید
گناه نکنیم،
واجبات را انجام دهیم و
محرمات را ترک نمائیم (عمل به
رساله عملیه مرجع تقلید)،
معرفت خود را به خداوند متعال بالاتر ببریم، تقوی را پیشه سازیم تا خداوند هم به ما
تعلیم دهد آنچه را نمی‌دانیم.
و در مسیر تقرب به او
تلاش کنیم تا خداوند راه‌های رسیدن به خودش را به ما نشان دهد. به
عرفای راستین و اعمال آنها هم بنگریم و درس بگیریم برای عمل. اگر در
دنیا به یاد خدا باشی در
بزرخ و
قیامت هم بیاد او خواهی بود که
پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرموده: «کما تعیشون تموتون و کما تموتون تبعثون و کما تبعثون تحشرون
آنگونه كه
زندگی می‌كنید
می‌میرید، آنگونه كه می‌میرید،
مبعوث می‌شوید و آنگونه كه مبعوث می‌شوید،
محشور می‌گردید.
اندیشه قم.
