خواب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: رؤیای صادقه چه علایمی دارد؟
پاسخ:
خوابیدن و خواب دیدن، یکی از
اسرار عجیب
خلقت است. و در
قرآن کریم و
احادیث رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و
ائمه معصومین ـ علیهم السّلام ـ هم در مورد رؤیامطالب زیادی هست که حقانیت رؤیا را ثابت می‌کنند.
قال رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ: «انّ الرویا الصادقه جزء‌من سبعین جزء من النبوه» رؤیای صادقانه و حقایقی که از آن راه الهام می‌شود ارزش یک جزء از هفتاد جز
نبوت دارد.
مرحوم
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌گوید: سه
عالم وجود دارد؛ عالم
طبیعت،
عالم مثال، عالم
عقل.
روح انسان به خاطر
تجرّدی که دارد، در خواب با آن دو عالم (عالم مثال و عقل) ارتباط پیدا می‌کند و به میزان استعداد و امکان، حقایقی را درک می‌کند. اگر روح کامل باشد، در فضای صاف، حقایق را درک می‌کند و اگر در
کمال به آخرین درجه نرسیده باشد، حقایق را در قالب‌های دیگر می‌بیند. همانطور که در بیداری،
شجاعت را در
شیر و
حیله را در
روباه و بلندی را در
کوه می‌بینیم، در خواب،
علم را در قالب
نور،
ازدواج را در قالب
لباس و
جهل و نادانی را به صورت تاریکی مشاهده می‌کنیم.
ما نتیجه مقدمه را با ذکر مثالهایی بیان می‌کنیم، کسانی که خواب می‌بینند چند دسته‌اند:
دسته اوّل کسانی که روح کامل و مجردی دارند، و بعد از خواب رفتن، حواس با عالم عقل مرتبط شده و حقایقی راصاف و روشن از
دنیای دیگر دریافت می‌کنند. (نظیر تلویزیون‌های سالم با آنتن‌های مخصوص جهت‌دار که برفراز قله‌ها و بلندی ها امواج
ماهواره‌ای را از نقاط دور دست می‌گیرد (این گونه خواب ها که دریافت مستقیم و صاف است نیازی به تعبیر ندارد).
دسته دوّم: خواب کسانی است که دارای روح متوسط هستند، که در عالم رؤیا حقایق را ناصاف و همراه با تشبیه و
تخیل دریافت می‌کنند (که باید
مفسری در کنار دستگاه گیرنده، ماجرای فیلم را به دور از برفک‌ها توضیح دهد و به عبارتی عالمی آن خواب را تعبیر کند).
دسته سوّم: خواب کسانی است که روح آنها به قدری متلاطم و ناموزون است که خواب آنها مفهومی ندارد. (چنان که آشنایان با فیلم هم، از صحنه‌های مختلف و پر برفک تلویزیونی، چیزی سردر نمی‌آورند) این نوع رؤیاها قابل تعبیر نیستند، که در قرآن به
اضغاث احلام (خوابهای آشفته) تعبیر شده است.
علامات رؤیاهای صادقانه
کسی که می‌خواهد با دلیل و علامت صحیح از درستی خواب خود آگاه شود اموری را باید رعایت کند از جمله این که: ۱.
وضو داشته باشد؛ ۲. بر پهلوی راست بخوابد؛ ۳. در هنگام خواب
خداوند متعال را یاد کند؛ ۴. شکمش نه زیاد پر شده باشد و نه گرسنه باشد.
همچنین اموری که احتمال صادق بودن رؤیا را تقویت می‌کند از این قرارند:
۱. خواب. در ثلث آخر
شب دیده شود، که آن وقت نزول
ملائکه است.
۲. خواب در حالت
جنب و بی‌وضویی دیده نشده باشد.
در
حدیثی از رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ چنین نقل شده است: خواب بر سه قسم است: یا بشارتی از سوی خداوند است، یا
غم و اندوهی از طرف
شیطان است و یا مشکلات روزمره
انسان است که در خواب آن را می‌بیند.
خواب صادق از دو قسم آخری نمی‌باشد.
رؤیا در مورد ما انسانها که
معصوم نیستیم در صورتی
حجت است که بدانیم از نوع رؤیاهای صادق است و افرادی که کارشناس این فن هستند، حجیت رؤیا را تأیید کنند. امّا به هر حال باید دانست که رؤیا امری قائم به شخص (بیننده خواب) می‌باشد و نمی‌توان آن را در مورد دیگران تعمیم داد.
رؤیا از مسائل پیچیده خلقت است، که خداوند متعال به وسیله آن عنایتهایی را شامل حال انسان می‌سازد. و از جمله علامات رؤیای صادق عبارت است از این که خواب در ثلث آخر شب دیده شود، و اضغاث احلام نباشد، و با شکم پر و بدون
طهارت دیده نشده باشد، و برای
اولیاء الهی می‌تواند تا حدود زیادی حجت باشد.
۱. تفسیرنمونه، سوره یوسف، آیة ۴.
۲. تعبیر خواب ابن سیرین و دانیال.
اندیشه قم.
