دیدار امام زمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف،
امام عسکری ـ عليه‌السلام،
زیارت.
پرسش: در مدت زمان زندگی
امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ با امام
عسکری ـ عليه‌السلام ـ چه کسانی او را دیده‌اند؟
پاسخ: امام زمان ـ عليه‌السلام ـ را در حیات پدر بزرگوارش سه گروه از معاصرینش دیده‌اند: ۱. اهل بیتش؛ مانند عمه‌اش حکیمه خاتون (عمه امام عسکری عليه‌السلام) و خادمان
حضرت عسکری؛ مانند ابونصر ظریف؛ ۲. گروه دوم از نواب اربعه عمری که وکالت امام هادی ـ علیه‌السلام ـ و امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ را داشت و بعد از آنها اولین نایب خاص امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ بود که حضرتش را در حیات پدرش
زیارت کرد؛ ۳. گروه سوم شیعیان خاص و اصحاب بزرگوار امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ از این امر (ولادت امام مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) مطلع شده و به زیارتش مشرف شدند از جمله آنها احمد ابن اسحاق قمی و بسیاری از شیعیان دیگر که به حضور حضرتش مشرف شدند.
سال ولادت امام زمان ـ عليه‌السلام ـ بنا بر نقل اکثر
مورخین مُعتبر و و محدثین
شیعه و غیر شیعه نیمه شعبان سال ۲۵۵ هـ. ق. می‌باشد.
و سال شهادت
امام حسن عسکری ـ عليه‌السلام ـ سال ۲۶۰ هـ.ق. می‌باشد.
بنا‌بر تصریح علمای بزرگ امامیه مانند
شیخ مفید، آن حضرت در سال شهادت پدر بزرگوارش پنج ساله بود: «وکان عمره عند وفاة ابیه خمس سنین اتاه الله تعالی فیها الحکمه کما اتاها یحی صبیاً و جعله اماماً فی حال الطفولیه...».
این قول مشهور و دقیق بین علمای شیعه و تمام شیعیان است؛ بنابراین امام دوازدهم ـ عليه‌السلام ـ پنج سال در کنار پدر بزرگوارش و در سایه پدر مهربانش زندگی نموده است و این زندگی و حتی
تولد حضرتش به نوعی در خفا و پنهانی بوده است.
علت اختفا مربوط به اوضاع سیاسی و اجتماعی معاصر امام
عسکری ـ عليه‌السلام ـ و حتی ائمه پیش از او بوده است به لحاظ امنیت جانی؛ چنان‌که
ولادت برخی از انبیای الهی در خفا و استتار بوده است.
شرایط سیاسی حاکم بر عصر امام به‌علت تدابیـر سخت نظامی
خلفای عباسی که دشمن سرسخت
ائمه بوده‌اند، اقتضا می‌نمود که شیعیان در
تقیه کامل و اختفای فعالیت‌های مذهبی خود را انجام دهند و ارتباط با ائمه برای شیعیان بسیار سخت انجام می‌گرفت، تنها وکلای شیعه در این دوره با زحمات عدیده امکان ارتباط با ائمه را داشتند، مخصوصاً دوره
امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ سخت‌ترین دوران سیاسی و اجتماعی برای شیعه محسوب می‌شود. این امام عزیز اکثر دوران خویش را در پادگان‌های نظامی به سر برد و بخشی از عمر شریفش را نیز کاملاً تحت مراقبت و کنترل شدید نیروها و جاسوسان امنیتی خلفای جائر و ستم‌پیشه عباسی بوده است و وظیفه سنگین الهی، امامت را انجام می‌داد. با توجه به این اوضاع فشار و خفقان سیاسی است که امام زمان ـ عليه‌السلام ـ در کودکی برای خیلی از مردم ناشناخته بود و فقط خصصین از بزرگان شیعه و نزدیکان ائمه و صحابی بزرگ به
زیارت حضرت توفیق یافته و او را دیده‌اند و تعداد این افراد به‌حدی است که یقین‌آور است. علاوه بر اینکه این رؤیت‌کنندگان خودشان از
فقها و از اصحاب بزرگ و کاملاً مورد اطمینان و تأیید ائمه بوده‌اند که در یقین و اطمینان کامل به کلام آنها جای هیچ شبهه و شکی را باقی نمی‌گذارد.
اسامی این افراد در کتاب‌های حدیثی و تاریخی علمای بزرگ شیعه و سنی آمده است و بسیاری از این افراد خودشان به محضر امام زمان ـ عليه‌السلام ـ در زمان امام حسن عسکری ـ عليه‌السلام ـ رسیده‌اند.
با توجه به اینکه در مدت پنج سال امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ با خواص از شیعیان ارتباط مستمر داشت یا از طریق وکلای مخصوص در نواحی مختلف سرزمین اسلامی یا ارتباط مستقیم که در این فرصت‌ها امام سعی می‌نمود جانشین خود را به شیعیان معرفی کند و آنها را از تحیر و سردرگمی نجات دهد؛ همان‌طوری که ائمه قبل از او علاوه بر تصریح
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ به نام ائمه، شخصاً و عیناً او را به شیعیان معرفی می‌کرده‌اند تا هیچ‌کس به
دروغ مدعی مقام
امامت نشود که منجر به انحراف شیعه از مسیر
حق گردد؛ لذا در سیره تمام ائمه ما می‌بینیم که آنها علاوه بر معرفی جانشین خود از آخرین
امام معصوم نیز با القاب و اسم خاص آن حضرت به تصریح سخن گفته‌اند و او را به مردم با علایم مخصوص و منحصر به‌فرد معرفی نموده‌اند.
با این اهتمام به مقام
امامت، امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ هم خبر از ولادت و غیبتش داده و او را شخصاً از دوران نوزادی و تولد او را با طرق مختلف از جمله فرستادن «
عقیقه»،
به تمام شیعیان از ولادت آن حضرت خبر داده و او را به بزرگان شیعه نشان داده و در زمان خود شناسانده‌اند تا حجت بر آنها تمام شده است.
در اینجا به‌ترتیب از منابع معتبر و مختلف به تبیین برخی از افرادی که بـه حضور حضرت
صاحب الامر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ در زمان پدر بزرگوارش مشرف شده‌اند، می‌پردازیم:
همراه چهل نفر از شیعیان آن حضرت را در کودکی دیده‌اند که امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ به آنها فرموده است «هذا امامکم من بعدی و خلیفة علیکم اطیعوه».
کلخی به نقل از ابوهارون که از شیعیان بوده است، نقل می‌کند که
صاحب الزمان ـ عليه‌السلام ـ را دیدم صورتش مانند ماه شب چهاردهم نور می‌داد.
یعقوب بن منقوش هم به نقل از
شیخ صدوق (ره) در کمال‌الدین از جمله کسانی است که حضرت را دیده است.
شیخ صدوق از بزرگان شیعه است که کتاب‌های گرا‌ن‌سنگی را در علوم مختلف از خود برجای گذاشته است که دارای اعتبار ویژه‌ای در پیش فُقهای شیعه هستند؛ از جمله کتاب‌های بسیار معتبر او کتاب «کمال الدین و اتمام النعمة» است که آن را درباره
امام عصر ـ عليه‌السلام ـ نگاشته و تفصیلاً مباحث مختلفی را حول محور
مهدویت طرح نموده و تمام شبهات وارده بر این جریان را در آن جواب داده است که بسیار قابل توجه و مناسب است؛ لذا هیچ شبهه‌ای در
کتاب و
نویسنده آن وجود ندارد و از جهاتی، از جمله نزدیکی دوران حیات صدوق به دوران
غیبت صغری از نقاط قوت این کتاب است و ممتاز بودن و برخورداری نویسنده از فضایل نفسانی از موارد دیگر امتیازات این کتاب شریف است که قابل توجه می‌باشد. در حقیقت این کتاب جواب شبهاتی است که درباره مسئله مهدویت و وجود امام عصر ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ در عصر صدوق بر شیعه وارد شده و صدوق (رض) قاطعانه به آنها پاسخ مستند و مستدل داده است.
از جمله کتاب‌های معتبر شیعه که به این مسئله «رؤیت امام در حیات پدرش» پرداخته، کتاب ارشاد
شیخ مفید است (۳۳۶-۴۱۳)، به نقل از ارشاد محمد بن اسماعیل بن موسی بن جعفر ـ عليه‌السلام ـ که از نوادگان امام هفتم بود، در عراق امام زمان را در کودکی و در
حیات پدرش دیده است. حمزة بن موسی بن جعفر به نقل از
حکیمه خاتون عمه امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ که از جمله روایات بسیار معتبر است او را در حیات پدرش دیده است، این روایت که حکیمه خاتون حضرت را دیده است، در بسیاری از کتاب‌های مربوط به موضوع مهدویت کراراً آمده است که حتی شب ولادت حضرت
صاحب الزمان ـ عليه‌السلام ـ آن بانوی مکرم در خانه امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ حاضر بوده و
افطار را در کنار برادرزاده‌اش بوده و شاهد
ولایت آن حضرت بوده است،
و او را مکرراً دیده و چشمانش با دیدارش روشن گردیده است «رزقنا الله و ایاکم رؤیته» بنابراین اگر رؤیت کنندگان حضرت را در یک جمع‌بندی قرار دهیم، می‌توانیم چنین نتیجه بگیریم که سه گروه حضرت را دیده‌اند:
مانند حکمیه خاتون عمه امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ و خادمان خانه امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ در ردیف اولین کسانی بوده‌اند که امام را زیارت کرده‌اند:
ظریف (ابونصر) خادم دودمان امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ
ابوسعید غانم خادم دیگر امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ نقل کرده است که
امام زمان ـ عليه‌السلام ـ در
گهواره بود که به محضرش شرف‌یاب شدم... به من فرمود: «انا خاتم الاوصیاء و بی یدفع الله عن اهلی و شیعتی».
«و روی محمد بن یعقوب رفعه عن نسیم الخادم و خادم ابی‌محمد عليه‌السلام...»؛ وارد شدم به حضور امام زمان ـ علیه‌السلام ـ بعد از اینکه ده شب از ولادتش می‌گذشت، در این حال عطسه نمودم، به من فرمود: «یرحمک الله... ». فقال «الا ابشرک فی العطاس، هو امان من الموت ثلاتة ایام».
گروه دوم كه از ديدار امام در حيات پدرش مسرور شده‌اند، از نواب حضرتش بودند، عثمان بن سعيد عمروی چنان‌كه قبلاً نيز گفته شد.
گروه سوم از زيارت كنندگان حضرت در عهد امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ
اصحاب خاص و
شیعیان نامدار حضرت بوده‌اند كه به برخی از آنها اشاره كرديم و بسياری از بزرگان
شیعه از جمله علمای شهر
قم و شيعيان خاص
امام عسکری ـ عليه‌السلام ـ به زيارت حضرت صاحب الزمان ـ عليه‌السلام ـ در زمان حيات پدرشان رسيده‌اند.
سایت اندیشه قم
