دعاهای قرآنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دعاهای قرآنی، سوره بقره، سوره آلعمران، سوره اعراف، سوره مؤمنون، سوره ابراهیم.
پرسش: کدام سوره قرآن دارای بیشترین دعاهای قرآنی است؟
پاسخ: سورههای قرآنی اغلب دارای دعاهای قرآنی هستند؛ اما در بین آنها دو
سوره بقره و آلعمران دارای بیشترین دعاها میباشند؛ همچنین
سوره اعراف با ده مورد
دعا (آیات ۲۳، ۴۳، ۴۷، ۸۹، ۱۲۶، ۱۴۳، ۱۵۱، ۱۵۵، ۱۵۶، ۱۹۶) و
سوره مؤمنون با هشت مورد دعا (آیات ۲۸، ۲۹، ۹۳، ۹۴، ۹۷، ۹۸، ۱۰۹، ۱۱۸) و سوره ابراهیم با شش مورد دعا (آیات ۳۵، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۱) در رتبههای بعدی قرار دارند.
سورههای قرآنی اغلب دارای دعاهای قرآنی میباشند؛ اما در بین آنها دو سوره بقره و آلعمران دارای بیشترین دعاها میباشند. در اینجا به این دو
سوره، همراه با
آیات مربوط به آن اشاره میشود:
به برخی آیات
سوره بقره اشاره میکنیم:
«
وَ اِذْ یَرْفَعُ اِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ اِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا»؛
«و وقتی که
ابراهیم و
اسماعیل دیوارهای خانه
مکه را برافراشتند و عرض کردند پروردگارا! این خدمت را از ما قبول فرما».
«
وَ اِذْ قالَ اِبْراهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً وَ ارْزُقْ اَهْلَهُ مِنَ الَّثمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ»؛
«چون ابراهیم عرض کرد پروردگارا! این شهر را محل امن و آسایش قرار ده و روزی اهلش را که به
خدا و
روز قیامت ایمان آوردهاند، فراوان گردان».
«
رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا اُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ اَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا»؛
«ابراهیم و اسماعیل عرض کردند پروردگارا! اول ما را
تسلیم فرمان خود گردان و فرزندان ما را هم به تسلیم و رضای خود بدار و راه پرستش و
طاعت را به ما بنما و بر ما (وظیفه بندگی را) سهل و آسان گیر».
«
رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ»؛
«
پروردگارا! فرزندان ما را شایسته آن گردان که برانگیزی از میان آنان رسولی که بر مردم
تلاوت آیات تو کنند...».
«
وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»؛
«و بعضی دیگر گویند بار خدایا! ما را از
نعمتهای دنیا و آخرت، هردو، بهرهمند گردان و از شکنجه
آتش دوزخ نگاه دار».
«
قالُوا رَبَّنا اَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ اَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ»؛
«چون آنها در میدان مبارزه
جالوت و جنود او آمدند، از خدا خواستند که بار پروردگارا! به ما
صبر و استواری بخش و ما را ثابتقدم دار و ما را بر شکست
کافران یاری فرما».
«
... وَ قالُوا سَمِعْنا وَ اَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا»؛
«... و همه یک
زبان و یک دل (در قول و
عمل) گفتند: فرمان خدا را شنیده و اطاعت کردیم. پروردگارا! ما
آمرزش تو را میخواهیم ...».
«
رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا اِنْ نَسِینا اَوْ اَخْطَاْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا اِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا اَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ»؛
«... بار پروردگارا! ما را بر آنچه به
فراموشی یا به خطا کردهایم، مؤاخذه مکن. بار پروردگارا!
تکلیف گران و طاقت فرسا، چنانکه بر پیشینیان نهادی، بر ما مگذار. بار پروردگارا! بار تکلیفی فوق طاقت ما را به دوش منه و بیامرز و ببخش گناه ما را و بر ما
رحمت فرما، تنها سلطان ما و یاور ما تویی، ما را بر (مغلوب کردن) گروه کافران یاری فرما».
به برخی
آیات سوره آلعمران اشاره میکنیم:
(موارد
دعا در سوره آلعمران چهارده مورد است که ما به ده مورد بسنده کردیم. (کتاب دعاهای قرآنی))
«
رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهَّابُ»؛
«بار پروردگارا! ما را به
باطل میل مده، پس از آنکه به
حق هدایت فرمودی و به ما از لطف خویش رحمتی عطا فرما، که همانا تویی بخشنده بیعوض و منت».
«
الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا اِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ»؛
«آنان که به درگاه عز الهی عرضه دارند، پروردگارا! به کرم خود
گناهان ما ببخش و ما را از
عذاب آتش جهنم نگاه دار».
«
اِذْ قالَتِ امْرَاَتُ عِمْرانَ رَبِّ اِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فِی بَطْنِی مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّی»؛
«یاد کن آنگاه که
زن عمران گفت: پروردگارا! من عهد کردم فرزندی که در رحم دارم از فرزندی خود، در راه خدمت تو آزاد گردانم، این
عهد من بپذیر...».
«
هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً اِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ»؛
«در آن هنگام که
زکریا،
کرامت مریم را مشاهده نمود، عرض کرد: پروردگارا! مرا به لطف خویش، فرزندانی پاکسرشت عطا فرما که همانا تویی مستجابکننده دعا».
«
قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً ...»؛
«زکریا عرض کرد: پروردگارا! برای من به شکرانه این
نعمت، آیت و عبادتی مقرر فرما...».
«
رَبَّنا آمَنَّا بِما اَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ»؛
«پروردگارا! ما به کتابی که فرستادی
ایمان آورده و از رسول تو پیروی کردیم، نام ما را در صحیفه
اهل یقین ثبت فرما».
«
رَبَّنا اغْفِرْلنا ذُنُوبنا و اشرافنا فی اَمرِنا و ثبت اَقْدامَنا و اَنْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الکافِرین»؛
«... بار پروردگارا! به کرم خود از
گناه و ستمی که ما درباره خود کردهایم درگذر و ما را ثابتقدم بدار و ما را بر محو کافران مظفّر و منصور گردان».
«
... رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ »؛
«...گویند پروردگارا! این دستگاه با عظمت را بیهوده نیافریدهای، پاک و منزهی، ما را به لطف خود از عذاب آتش
دوزخ نگاه دار».
«
رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْاِیمانِ اَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْاَبْرارِ»؛
«پروردگارا! ما چون صدای منادیی که
خلق را به ایمان میخواند شنیدیم
اجابت کردیم و
ایمان آوردیم. پروردگارا! از
گناهان ما درگذر و زشتی کردار ما را بپوشان و هنگام جان سپردن ما را با نیکان محشور گردان».
«
رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکَ وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ »؛
«پروردگارا! ما را از آنچه به رسولان خود وعده دادی، نصیب فرما و محروم مگردان که وعده تو هرگز تخلف نخواهد کرد».
همچنین
سوره اعراف با ده مورد
دعا (آیات ۲۳، ۴۳، ۴۷، ۸۹، ۱۲۶، ۱۴۳، ۱۵۱، ۱۵۵، ۱۵۶، ۱۹۶)
و
سوره مؤمنون با هشت مورد دعا (
آیات ۲۸، ۲۹، ۹۳، ۹۴، ۹۷، ۹۸، ۱۰۹، ۱۱۸)
و
سوره ابراهیم با شش مورد دعا (آیات ۳۵، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۱)
در رتبههای بعدی قرار دارند.
در ضمن، دعا شامل عرض ایمان،
نیایش، سپاس از
خداوند تبارک و تعالی، تقاضای
عفو و
بخشش،
توکل بر خدا، دعا برای برادران، اقرار به سختی عذاب، درخواست نجات از
قوم ظالم، درخواست اولاد صالح، یاری طلبیدن و اقرار به
گناه میشود.
۱. قرآن مجید، با ترجمه مهدی الهی قمشهای با تصحیح کامل حاج میرزا حسن مسعودی، چاپخانه مهر، تهران، ۱۳۶۲.
۲. آزاده، دکتر محبّ الله، کتاب دعاهای قرآنی، چاپ دوم ۱۳۷۱، چاپ از چاپخانه ۱۲۸ ناشر، انتشارات اسلامی، تهران.
۳. آشتیانی، اسماعیل، کتاب ادعیه قرآنی یا احسن الادعیه، انتشارات کتابفروشی علمیه اسلامیه، چاپخانه حیدری، تهران، خ ناصرخسرو.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «دعاهای قرآنی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۵.