خیرات برای اموات و کاهش عذاب قبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دعا، خیرات، اموات، عذاب قبر.
پرسش: آیا دعا و خیرات از طرف زنده‌ها موجب کاهش عذاب قبر شخص مرده می‌شود؟
پاسخ: اصل بهره‌مند شدن
اموات، از فواید اعمال صالحه و خیراتی که بازماندگان برای آنها می‌فرستند و هم‌چنین رهایی یا تخفیف
عذاب قبر به واسطه کارهای نیک بازماندگان مورد تأیید و پذیرش مشهور علماست.
آنچه در درجه اول موجب نجات و رهایی از عذاب قبر می‌شود، عقاید،
ایمان و کارهای نیک و گفتار پسندیده‌ای است که
انسان در طول
حیات خود انجام داده است؛ اما در مواردی شرع
مقدس سرنوشت
اموات را به وسیله کارهای نیک یا بدِ دیگران قابل تغییر معرفی کرده است.
در یک قانون کلی
حدیث می‌فرماید: هر کسی
سنت و روش نیکی بنیاد گذارد، برای او
ثواب هر کسی که به آن
عمل کند می‌رسد و هر کسی سنت و روش بدی بنیاد نهد، برای او
گناه و عقاب هر کسی که به آن عمل کند می‌رسد.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمود: روزی
حضرت عیسی (علیه‌السلام) از کنار قبری گذشت که صاحب آن در
عذاب بود، سال بعد نیز گذر کرد ولی از عذاب صاحب قبر خبری نبود، سبب را از
خداوند پرسید،
وحی آمد که از این میت فرزندی صالح به
بلوغ رسید و برای مردم راهی درست کرد و یتیمی را پناه داد به
برکت آن از پدر گذشتیم.
زیارت اهل قبور در روزهای
جمعه موجب می‌شود امواتی که در تنگی و تنگناه باشند در فراخی قرار گیرند. (به نقل از قطب راوندی:
)
(و نیز در روایتی از امام باقر (علیه‌السلام) به نقل از کلینی).
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هر گاه شخصی به
نیت میتی
صدقه دهد، خداوند
جبرئیل را فرمان می‌دهد که این
هدیه را به
قبر او برساند.
و نیز فرمود: به واسطه نمازی که برای
میت خوانده می‌شود، تنگی قبر او به فراخی تبدیل می‌شود.
ابن عباس در روایتی از رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) نقل می‌کند که خواندنِ سوره «تبارک الملک» بر سر قبر میت مایه نجات از
عذاب قبر است.
از کتاب
دعوات قطب راوندی نقل شده است که هر گاه میتی دفن شد، بر قبر او سه بار این جمله را بخوانند، خداوند عذاب را از او تا
روز دمیده شدن
صور بر می‌دارد: «اللَّهُمَّ اِنِّی اَسْاَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ اَنْ لا تُعَذِّبَ هَذَا الْمَیِّتَ».
رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) پس از خاک‌سپاری دختر گرامی خود (
رقیه) با چشم گریان فرمود: از خدای سبحان خواستم عذاب قبر را از او بردارد و خداوند او را بخشید، پس
دعا مؤثر است.
اصل بهره‌مند شدن
اموات، از فواید اعمال صالحه و
خیراتی که بازماندگان برای آنها می‌فرستند و هم‌چنین رهایی یا تخفیف عذاب قبر به واسطه کارهای نیک بازماندگان مورد تأیید و پذیرش مشهور
علماست.
۱. معادشناسی، ج۱ و ۲، علامه سیدمحمدحسین تهرانی.
۲. معاد، آیت‌الله دستغیب.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «خیرات برای اموات و کاهش عذاب قبر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۶/۰۳.
