جاودانه ماندن در بهشت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اعمال صالح، ایمان، بهشت، انجام واجبات، ترک محرمات.
پرسش: آیا اعمالی وجود دارد که انسان را دائم در بهشت نگه دارد؟
پاسخ: انسان با انجام دادن چند
عمل، بهشتی نمی‌شود؛ بلکه وظیفه او انجام واجبات و ترک محرمات است که اگر چنین نکرد، از مسیر
اطاعت و
بندگی خدا خارج شده است.
انجام اعمال صالح در کنار اعمال ناصالح، به‌تنهایی کافی نیست؛ بلکه به خاطر
اعمال ناصالحمان مرتکب
گناه شده‌ایم. حالا که گناه کرده‌ایم، اگر توبه کنیم، خداوند ان‌شاء‌الله توبه ما را می‌پذیرد و چنین امیدی به پذیرش
توبه وجود دارد.
انسان باید انجام وظایفش را ـ
انجام واجبات و
ترک محرمات ـ در تمام مدت
تکلیف یعنی از دوران بلوغ تا پایان عمر تداوم بخشد؛ چون هر زمان که وظیفه‌اش را انجام ندهد، مرتکب گناه شده و از خط اطاعت خارج شده است. تا انسان در دنیاست، در معرض امتحان‌هاست و نمی‌تواند به چیزی مطمئن شود و خیالش راحت شود که بهشتی است. بلکه همیشه باید بین
خوف و رجا باشد. خوف از این‌که نکند اعمال با شرایط صورت نگرفته است و مورد پذیرش
پروردگار قرار نگیرد و رجا و
امید نسبت به
رحمت الهی و این‌که او نسبت به
مؤمنین رحیم و غفور است و از لغزش‌ها می‌گذرد.
خداوند در
قرآن کریم می‌فرماید: کسانی که
ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، به‌زودی آنها را وارد باغ‌هایی خواهیم کرد که در زیر آنها رودها جاری است. آنها همیشه در آن خواهند بود، این وعده حق الهی است ... .
براساس این
آیه کریمه، انسانی که به موجب داشتن ایمان و انجام اعمال نیک وصالح لیاقت و شایستگی ورود به
بهشت را پیدا می‌کند، همین ورود به بهشت کافی خواهد بود که همیشه در آن بماند؛ زیرا انسان پس از ورود به بهشت از آن خارج نمی‌شود تا ما نگران باشیم و به دنبال عملی بگردیم که ما را دائماً در بهشت نگه دارد؛ بلکه هر عملی که ما را وارد بهشت کند، همان عمل ما را در بهشت دائماً نگه خواهد داشت؛ بنابراین جاودانه ماندن در بهشت نیاز به عمل خاصی ندارد.
از این نکته نیز نباید غافل بود که یک
انسان با انجام دادن چند عمل، بهشتی نمی‌شود؛ بلکه برای انسان یک‌سری کارها
واجب و یک‌سری کارها
حرام است؛ یعنی باید بعضی کارها را حتماً انجام دهد و بعضی دیگر را حتماً ترک کند. وظیفه او انجام واجبات و ترک محرمات است که اگر چنین نکرد، از مسیر اطاعت و بندگی خدا خارج شده و مرتکب عصیان شده است. (به این منبع رجوع شود:
)
خداوند نیز در
قرآن در آنجا که
پاداش را بیان می‌کند می‌گوید: کسانی که
ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند. (به این منبع رجوع شود:
)
نمی‌گوید یک عمل صالح یا دو تا، باید همه اعمال صالح را که مکلف به انجام آنها است، انجام دهد. بنابراین با انجام یک کار خوب و ترک سایر واجبات نمی‌توان به بهشت رفت.
خداوند در مورد کسانی که اعمال صالح و ناصالح را با هم انجام داده‌اند، می‌گوید: و گروهی دیگر به
گناهان خود اعتراف کردند و اعمال صالح و ناصالحی را به هم آمیختند،
امید می‌رود که خداوند توبه آنها را بپذیرد، خداوند
غفور و رحیم است». (به این منبع رجوع شود: به همه آیاتی که ایمان و اعمال صالح را در کنار هم قرار می‌دهد و بعد پاداش بهشت را بیان می‌کند؛ مثل:
)
که از این آیه می‌فهمیم انجام اعمال صالح که در کنارش اعمال ناصالح را هم آورده باشیم، به‌تنهایی کافی نیست؛ بلکه به خاطر اعمال ناصالحمان مرتکب گناه شده‌ایم. حالا که
گناه کرده‌ایم، اگر توبه کنیم، خداوند ان‌شاء‌الله توبه ما را می‌پذیرد و چنین امیدی به پذیرش
توبه وجود دارد.
و نیز باید انجام وظایفش را ـ
انجام واجبات و
ترک محرمات ـ در تمام مدت تکلیف یعنی از دوران
بلوغ تا پایان عمر تداوم بخشد؛ چون هر زمان که وظیفه‌اش را انجام ندهد، مرتکب گناه شده و از خط
اطاعت خارج شده است. بنابراین باید اولاً همه وظایف را انجام داد، آن هم در تمام مدت
تکلیف در این صورت است که در زمره کسانی قرار می‌گیریم که ایمان آورده و اعمال صالح (همه اعمال صالح را) انجام داده‌اند و باید به پاداش الهی که
بهشت باشد امیدوار بود.
در پایان باید گفت بعض اعمال هست که از طرف
معصومین (علیهم‌السلام) پاداش آنها بهشت اعلام شده است؛ مثلاً امام رضا (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «هر کسی که
فاطمه دختر
موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) را
زیارت کند، بهشت برای اوست».
ما اگر چنین اعمالی را انجام دادیم، چون معصومین گفته‌اند، به پاداش آنْ که بهشت باشد اطمینان داریم؛ ولی این دلیل نمی‌شود که فکر کنیم هر کار خلافی را خواستیم می‌توانیم مرتکب شویم؛ چون ممکن است کار خلاف ما، عمل ما را که پاداشش بهشت بود، از بین ببرد؛ در نتیجه به
پاداش آن نرسیم و این‌گونه
روایت که کم هم نیست، بدان معناست که اگر تمام شرایط همراه آن عمل باشد و موانعی همچون گناه صورت نگیرد، استحقاق بهشت را برای عامل آن خواهد داشت.خلاصه تا انسان در دنیاست، در معرض امتحان‌هاست و نمی‌تواند به چیزی مطمئن شود و خیالش راحت شود که بهشتی است؛ بلکه همیشه باید بین
خوف و رجا باشد. خوف از این‌که نکند اعمال با شرایط صورت نگرفته است و مورد پذیرش
پروردگار قرار نگیرد و رجا و امید نسبت به
رحمت الهی و این‌که او نسبت به
مؤمنین رحیم و غفور است و از لغزش‌ها می‌گذرد.
۱. منازل الآخره، شیخ عباس قمی.
۲. چهل حدیث، حدیث چهارده، امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جاودانه ماندن در بهشت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۳/۲۶.
