تبیین قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تبیین قرآن کریم.
پرسش: خداوند متعال وظیفه تعلیم و تبیین قرآن کریم را به عهده چه کسانی قرار داده است؟
پاسخ:
قرآن نازل شد تا همه انسان‌ها از ظلمات جهل و نادانی به‌سوی
نور رهنمون گردند.
همو رحمتی است از طرف خدای رحیم بر
مؤمنین که به آن عامل‌اند. در‌عین‌حال برای بدکاران
ترس و هشدار را همراه آورده است.
کتابی است که در آن هرچه موجب
سعادت و
شقاوت انسان‌هاست، آورده شده
و جز پاکان کسی به حریم آن راه پیدا نمی‌کند.
پس برای دست‌یابی به این
شفای امراض
قلب،
هم درون را باید پاک کرد و هم به پاکان واقعی که در واقع صاحبان اصلی قرآن هستند،
توسل جست و دامن آن‌ها را گرفت تا بهره‌ای از قرآن برد.
پیامبر و اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ و
علماء دین‌شناسی که از چشمه جوشان
دانش آنان خود را سیراب کرده‌اند و در واقع ادامه‌دهندگان راه آنان و ناشران علوم ایشان و نواب عام
امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف هستند، وظیفه
تفسیر و تعلیم معارف و علوم قرآن را به عهده دارند.
خداوند متعال تبیین و تفسیر را در چندین
آیه از قرآن، از وظایف پیامبر شمرده و فرموده: ما قرآن را نازل کردیم تا آن را بر مردم بیان و تفسیر نمایی.
«
و أنزَلنا إلَیکَ الذِّکرَ لِتَبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إلَیهِم؛
به‌سوی تو قرآن را نازل کردیم تا آن را بر آن‌ها تفسیر و تبیین کنی».
از طرفی در قرآن، خداوند متعال اطاعت از پیامبر را قرین اطاعت خویش شمرده
و فرموده که از امر و نهی او پی‌روی کنید.
بنابراین یکی از وظایف پیامبر، تبیین و تفسیر قرآن است و بر مردم نیز
واجب است در قول و
عمل از او اطاعت کنند.
امامان
معصوم علیهم‌السلام قرآن را تفسیر می‌کردند
و از دیگران نیز می‌خواستند که از آن‌ها در مورد هر مسئله‌ای و مطلبی که می‌گویند شاهدی از قرآن بخواهند.
پیامبر گرامی
اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: به اهل بیت من چیزی را (به گمان خود) نیاموزید؛ چراکه آن‌ها آگاه‌ترین مردم هستند.
خدا در قرآن راسخون در علم را به‌عنوان افرادی که
علم و دانش در وجودشان استقرار یافته و ریشه دوانده، معرفی کرده است. در تفسیر برهان بیش‌تر از یازده
روایت نقل کرده که راسخان در
علم پیامبر و اهل بیت او هستند.
قرآن می‌فرماید: «
فَاسْئَلوُا أهلَ الذِّکرِ...؛
از
اهل ذکر سؤال کنید».
ــ از امامان معصوم نقل شده که منظور از اهل ذکر ما اهل بیت هستیم و در کتاب
کافی، نه روایت در این مورد
ذکر شده است.
ــ در جاهای دیگر قرآن «الذکر» را به‌عنوان قرآن معرفی کرده
و بدین ترتیب
اهل بیت علیهم‌السلام اهل قرآن خواهند بود که در تفسیر قرآن باید به اهل آن رجوع کرد.
علمای دین‌شناسِِ مخالف هوا و هوس، ناشران علوم
ائمه علیهم‌السلام و مفسران قرآن هستند.
امامان معصوم ـ علیهم‌السلام ـ همواره مردم را به علمای دین‌شناس که علم خود را در
عمل به اثبات رسانده بودند، ارجاع می‌دادند
و می‌فرمودند: اگر این‌ها نباشند،
دین کهنه می‌شود و از بین مردم می‌رود.
به‌عنوان نمونه از
امام صادق علیه‌السلام نقل شده که در مورد زرارة که یکی از یاران
عالم و با وفای حضرت بود، فرمودند: «(خطاب به مردم) هرگاه حدیثی را خواستید، به او رجوع کنید».
امام جعفر صادق علیه‌السلام و امام زمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ نیز طبق حدیثی مردم را به علمای دین‌شناسی که عامل به علم خویش هستند، ارجاع داده و بر آن‌ها
واجب دانسته از آن‌ها استفاده کنند.
خدا نیز وظیفه تبیین و تفسیر
کتاب خویش را بر عهده عالمان نهاده
و فرموده:
«و خدا پیمان گرفت از آنان که کتاب به آن‌ها داده شده (عالمان) که حقایق کتاب آسمانی را برای مردم بیان کنید و کتمان نکنید».
نتیجه این‌که
معصومان علیهم‌السلام و علمای دین‌شناس وظیفه تبیین و
تفسیر قرآن را به عهده دارند.
۱. تفسیر
تسنیم، آیت‌الله جوادی آملی، ج ۱، ص ۳۱ الی ۲۴۱.
۲.
آموزش عقاید، مصباح یزدی، ج ۲ ـ ۱، ص ۲۰۴ الی ۳۷۸.
۳.
قرآن در اسلام، علامه طباطبایی.
سایت اندیشه قم.
