• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: اهل برزخ، اهل دنیا، مؤمن، کافر.

پرسش: آیا اهل برزخ با اهل دنیا ارتباط دارند؟

پاسخ: ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا، براساس قوانین عالم برزخی که بر اهل دنیا محسوس نیست، از بسیاری روایات به دست می‌آید. براساس این ارتباط باید گفت که سنت دیدار اهل برزخ با اهل دنیا، ماهیت عذاب یا نعمت دارد و بدون هدف نیست. هم‌چنین توفیق دیدار نسبت به جایگاه مؤمن و کافر متفاوت است. اگر این دیدار مایه خشنودی و کمال مؤمن باشد و مؤمن نیز درجه ایمانش بالا باشد، هر روز می‌آید، وگرنه هفته‌ای یک‌بار یا ... در برابر، کافر اگر در کفرش عمیق باشد و این دیدار مایه شرم‌ساری او باشد، هر روز، وگرنه هفته‌ای یک‌بار و ... می‌بیند. پس ارتباط برای اهل برزخ محدود و براساس ضوابط است.



ارتباط و سر زدن اهل برزخ با بازماندگان و عالم دنیا، براساس قوانین عالم برزخی که بر اهل دنیا محسوس نیست، از بسیاری روایات به دست می‌آید تا آنجا که در کتاب شریف کافی، باب جداگانه‌ای پیرامون همین موضوع آمده است.

۱.۱ - حدیثی از امام صادق

امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: وقتی مؤمن به دیدار اهلش می‌آید، کارهایی که سبب رضایت و خوشنودی اوست را می‌بیند؛ اما کارهایی که باعث ناراحتی او می‌شود، از او پوشیده می‌شود؛ اما کافر وقتی به دیدار اهلش می‌آید، آنچه سبب ناراحتی‌اش می‌شود، می‌بیند؛ اما کارهایی که موجب خوشحالی او می‌شود، از او پوشیده می‌شود.

۱.۲ - حدیثی دیگر

مؤمن و کافر به دیدار اهل خود می‌آیند، وقتی مؤمن می‌بیند اهلش کارهای خوب انجام می‌دهد، حمد خدا می‌گوید؛ اما وقتی کافر می‌بیند اهلش کار خوب انجام می‌دهد، حسرت می‌برد.


از این دو حدیث و احادیث دیگر دو نکته به دست می‌آید:

۲.۱ - هدف‌دار بودن این دیدار

سنت دیدار اهل برزخ با اهل دنیا ماهیت عذاب یا نعمت دارد و بدون هدف نیست.

۲.۲ - محدود بودن ارتباط برای برزخیان

توفیق دیدار نسبت به جایگاه مؤمن و کافر متفاوت است. اگر این دیدار مایه خشنودی و کمال مؤمن باشد و مؤمن نیز درجه ایمانش بالا باشد، هر روز می‌آید، وگرنه هفته‌ای یک‌بار یا ... در مقابل، کافر اگر در کفرش عمیق باشد و این دیدار مایه شرم‌ساری او باشد، هر روز، وگرنه هفته‌ای یک‌بار و ... می‌بیند. (به این منبع رجوع شود:
[۴] شبّر، عبدالله، حق‌الیقین، ج۲، ص۳۷۴.
) پس ارتباط برای اهل برزخ محدود و بر اساس ضوابط است.


اهل برزخ بسیار آرزو دارند که چیزهای را که دیده‌اند و همین‌طور از احوالشان زنده‌های در دنیا آگاه شوند. قرآن مجید از زبان مؤمن آل‌یاسین از دنیای برزخ حکایت می‌کند که می‌گفت: ‌ای کاش! بستگانم و قوم من می‌دانستند چگونه خداوند مرا آمرزید و مورد کرم و رحمت خویش قرار داد.

۳.۱ - حدیثی از رسول خدا

از رسول خدا نقل شده که فرمود: برای مردگان خود هدیه (صدقه و دعا) بفرستید، ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا می‌آیند، در برابر منازل خود با چشم گریان می‌گویند: ‌ای اهل و فرزندان و پدر و مادر و خویشان من! از آن اموالی که در دست ما بود و حالا در دست شماست و عذاب و حساب آن بر ماست، مهربانی کنید به درهمی، قرص نانی، لباسی که خداوند شما را از لباس‌های بهشت بپوشاند؛ سپس پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و همراهان گریه کردند و...


در منابع اهل سنت نیز از ارتباط و حضور ارواح برزخی با عالم دنیا مطالب فراوانی یافت می‌شود؛ از جمله اینکه:

۴.۱ - حدیثی از پیامبر

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: کسی که به زیارت قبر برادری می‌رود، (روح آن میت) با او اُنس می‌گیرد، پاسخ سلام می‌دهد. کارهای شما بر اقوام و اقارب شما (که در برزخ‌اند) عرضه می‌شود و سبب خوشحالی یا ناراحتی آنها می‌شود.
[۷] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۲۷۳.
[۸] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۴۲.
[۹] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۵۱.


۴.۲ - حدیثی از ام‌سلمه

حدیث مشهوری را که از ام‌سلمه نقل شده و طی آن از شهادت امام حسین (علیه‌السلام) خبردار شده، مشروح نقل کرده‌اند که خود بهترین دلیل بر ارتباط بین این دو جهان است.
ام‌سلمه می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را در خواب دیدم، درحالی‌که بر سر و محاسن مبارکشان خاک نشسته بود، عرض کردم چه شده‌ای رسول خدا! فرمود: دیروز شاهد شهادت حسین بودم.
[۱۰] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۲۷۳.
[۱۱] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۴۲.
[۱۲] سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۵۱.



۱. معادشناسی، ج۱ و ۲، علامه سیدحسین تهرانی.
۲. معاد، شهید دستغیب.
۳. منازل الآخره، شیخ عباس قمی.


۱. کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۰، کتاب الجنائز، باب انّ المیت یزور اهله، ح۱، دارالکتب الاسلامیه، چ۲، تابستان ۱۳۶۴.    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۰، کتاب الجنائز، باب انّ المیت یزور اهله، ح۲، دارالکتب الاسلامیه، چ۲، تابستان ۱۳۶۴.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۰ - ۲۳۱، کتاب الجنائز، باب انّ المیت یزور اهله، ح۲، دارالکتب الاسلامیه، چ۲، تابستان ۱۳۶۴.    
۴. شبّر، عبدالله، حق‌الیقین، ج۲، ص۳۷۴.
۵. یس/سوره۳۶، آیه۲۷.    
۶. قمی، شیخ عباس، منازل الآخرة، ص۱۶۲.    
۷. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۲۷۳.
۸. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۴۲.
۹. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۵۱.
۱۰. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۲۷۳.
۱۱. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۴۲.
۱۲. سیوطی، جلال‌الدین، شرح الصدور، ص۳۵۱.




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۲۶.    







جعبه ابزار