آثار لقمه حلال و حرام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: لقمه حرام، لقمه حلال.
پرسش: آثار لقمه حلال و حرام در
ایمان و
نفاق چیست؟
پاسخ: از نظر اخلاقی آدمی باید پیش از هر چیز مواظبت بر غذاها و لقمه‌هایی که می‌خواهد مصرف کند داشته باشد که حرام یا شبهه‌ناک نباشند که به سختی و دردسر بیفتد. برخی آثار لقمه حرام عبارت‌اند از: ۱. حرام‌خواری
برکت را از بین می‌برد. ۲.
لقمه حرام افزون بر این‌که بر قلب انسان تأثیر منفی دارد، نمی‌گذارد
انسان با خدای خود رازونیاز کند و اگر هم موفق شد، مورد قبول الهی قرار نمی‌گیرد. ۳. دعای فرد حرام‌خوار مستجاب نمی‌شود. ۴. یکی از آثار مهم لقمه حرام،
قساوت قلب و سیاهی دل است. پندواندرز در او اثر نمی‌کند، سخت‌ترین مناظر رقت‌بار او را متأثر نمی‌کند. این نکته تاریخی گویای آن است که لقمه حرام
قلب را تیره‌و‌تار می‌کند؛ آن‌گاه از پذیرفتن حق و تسلیم شدن در برابر آن خودداری می‌کند و هیچ‌اندرزی در او تأثیر ندارد و از هیچ جنایتی روی گردان نیست. ۴. یکی از عوامل مهم در وقوع جرم‌ها و
گناهان، لقمه حرام است که نورانیت دل را از بین می‌برد و
انسان را بر انجام جرایم پرجرئت می‌سازد.
خوراکی که انسان می‌خورد، مثل بذری است که در
زمین ریخته می‌شود، اگر حلال و پاکیزه باشد، اثرش در قلب که به منزله سلطان بدن است، ظاهر خواهد شد و قلبی می‌شود سرشار از صفا و از اعضا و جوارحش جز
خیر و نیکی نمی‌تراود؛ لکن اگر خوراک پلید و حرام باشد، قلب را کدر و تیره خواهد کرد.
همان‌طور که گفته شد، به طور حتم
غذا، هم روی جسم اثر دارد و هم
روح انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اسلام نیز هر دو موضوع را مورد دقت و کنکاش قرار داده است و در موارد بسیاری انسان‌ها را امر می‌کند تا غذای طیب و حلال میل کنند.
برای نمونه
خداوند فرموده است: «ای مردم! از آنچه در زمین حلال و پاکیزه است، بخورید و پیرو برنامه‌های
شیطان نشوید که البته او با شما آشکارا دشمنی دارد».
همچنین انسان را از خوردن مال حرام برحذر می‌دارد؛ آنجا که می‌فرماید: «آنان که
ربا می‌خورند برنخیزند مگر مانند آن‌که به
وسوسه و فریب شیطان، دیوانه و بی‌عقل شده و اینان به این علت در مال حرام غوطه‌ورند که می‌گویند فرقی میان معامله و ربا نیست و حال آن‌که خداوند تجارت و دادوستد را حلال و ربا را حرام کرده است. هر کس پس از آن‌که پند و‌اندرز کتاب خدا به او برسد و از این عمل حرام دست بردارد،
خدا از گذشته او درگذرد و عاقبت کارش با خداست و کسانی که از این
عمل زشت دست نکشند، اهل جهنم‌اند و در آنجا همیشگی و جاوید خواهد ماند».
آثار معنوی مال حلال بدین شرح است:
قرآن مجید در
سوره قصص، داستان کودکی
موسی (علیه‌السلام) را بیان می‌کند و می‌فرماید: «ما از قبل شیر همه زنان شیرده را بر او حرام کرده بودیم، خواهرش گفت: آیا می‌خواهید شما را به خاندانی راهنمایی کنم که سرپرست این کودک باشند؟ خانواده‌ای که خیرخواه این کودک‌اند».
این آیه کریمه گرچه به ظاهر می‌خواهد بفرماید ما شیر زنان شیرده را بر موسی (علیه‌السلام) حرام کردیم تا از این طریق او را به مادرش برگردانیم، ولی پیام باطنی دیگری هم دارد که جناب موسی (علیه‌السلام) اگر بایست در آینده صاحب
ید بیضا گردد و بساط
فرعون و
فراعنه را برچیند و با خدای خود در کوه طور
سخن بگوید، لازم است از سینه پاکی شیر خورده باشد و از همان ابتدا
لقمه حلال در دهانش گذاشته شود.
لقمه حلال در درون انسان نورانیت ایجاد می‌کند و در اثر نورانیت قلب خود به دنبال کارهای
خیر می‌رود که همین باعث سعادت و خوش‌بختی او در
دنیا و آخرت می‌شود.
در این باره پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: «هر کس از دست‌رنج خود و مال حلال بخورد، خداوند
درهای بهشت را به رویش می‌گشاید که از هر دری بخواهد وارد شود و در شمار
پیامبران خواهد بود و اجر و مزد ایشان را خواهد گرفت».
کسانی که مال حلال می‌خورند، مشمول استغفار
ملائکه آسمانی می‌شوند.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمودند: «کسی که طعام حلالی بخورد، ملکی بالای سرش می‌ایستد و برایش
استغفار می‌کند تا از خوردن
طعام فارغ شود».
قبل از بیان
روایات اسلامی بد نیست اشعاری را بیان می‌کنیم که منسوب به
شیخ بهایی و بیانگر آثار شوم
غذای حرام است:
لقمه نانی کـه بـاشد شبـهـه‌نـاک ••• در حریــم
کعبه ابراهیم پـاک
گر به دست خود فشاندی تخم او ••• ور ب‌گـاو چرخ کــردی شخم او
ور مه نـو در حصادش داس کـرد ••• ور زسنگ کـعبـه‌اش دستاس کرد
ور به آب زمزمش کـردی عجیـن ••• مریم آیـیـن پـیـکری از حور عین
ور بـدی از شاخ طـوبـی آتـشش ••• ور شدی
روح القدس هیزم کشش
ور تـنـور نـوح بــنـدد مریـمش ••• ور دم عیسی بــود آتــش دمش
ور تـو بـرخوانی هزاران بـسملـه ••• بـر سر آن لـقـمه پـر ولـولـه
عاقــبت خاصیـتـش ظـاهر شود ••• نـفس از آن لـقمه تو را قاهر شود
در ره طـاعت تـو را بی جان کند ••• خانـه
دین تــو را ویـران کـنـد
درد دیـنت گـر بـود‌ای مرد راه! ••• چاره خود کـن کـه شد دینت تباه
لقمه حرام اثراتی دارد که عبارت‌اند از:
حرام‌خواری برکت را از بین می‌برد.
لقمه حرام علاوه بر این‌که بر قلب انسان تأثیر منفی دارد، نمی‌گذارد
انسان با خدای خود رازونیاز کند و اگر هم موفق شد، مورد قبول الهی قرار نمی‌گیرد.
چنان‌که [[|پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)]] فرمودند: «عبادت کردن با حرام‌خواری مانند بنا کردن ساختمان روی شن‌زار است»؛
یعنی چنان‌چه بنای بدون شالوده محکم خراب می‌شود و بناکننده از آن بی‌بهره است،
عبادت کسی که از حرام پرهیز نمی‌کند نیز برایش فایده‌ای ندارد.
دعای فرد حرام‌خوار مستجاب نمی‌شود.
یکی از علت‌های مهم قبول نشدن دعاها
لقمه حرام است؛
همان‌طور که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: «کسی که یک
لقمه حرام بخورد تا چهل شبانه‌روز نمازش قبول نمی‌شود و تا چهل
روز دعایش مستجاب نمی‌گردد».
یکی از آثار مهم لقمه حرام،
قساوت قلب و سیاهی دل است. پندواندرز در او اثر نمی‌کند، سخت‌ترین مناظر رقت‌بار او را متأثر نمی‌کند.
چنان‌چه در تاریخ
عاشورا می‌خوانیم که
امام حسین (علیه‌السلام) به لشکر
عمر سعد فرمودند: «شکم‌هایتان از حرام پر شده و بر دل‌هایتان مهر خورده، دیگر
حق را نمی‌پذیرید و به آن گوش نمی‌دهید».
این نکته تاریخی گویای آن است که لقمه حرام
قلب را تیره‌و‌تار می‌کند؛ آن‌گاه از پذیرفتن حق و تسلیم شدن در برابر آن خودداری می‌کند و هیچ‌اندرزی در او تاثیر ندارد و از هیچ جنایتی روی گردان نیست.
یکی از عوامل مهم در وقوع جرم‌ها و
گناهان، لقمه حرام است که نورانیت دل را از بین می‌برد و انسان را بر انجام جرایم پرجرئت می‌سازد. اگر در جامعه ناهنجاری‌های اجتماعی، ولنگاری و معصیت خدا را می‌بینیم، شاید ریشه‌اش در لقمه‌هایی است که عده‌ای از راه غیر مشروع خورده‌اند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آثار لقمه حلال و حرام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۱۹.
