عید غدیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عید غدیر،
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله،
امام علی علیه‌السلام.
پرسش: دلایل تبریک مردم در مراسم غدیر چیست؟
پاسخ: حادثه
غدیر یکی از رخدادهای بزرگ
تاریخ اسلام است که در اواخر رسالت پیامبر اسلام ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ در بازگشت از
حجة‌الوداع در منطقه‌ای به نام غدیر و در حضور بزرگان، صحابه و ده‌ها هزار نفر از
مسلمانان از نقاط مختلف جهان اتفاق افتاد. این واقعه تاریخی آن قدر مهم است که در اصل آن هیچ تردیدی میان
شیعه و
اهل سنت وجود ندارد. در آن روز تاریخی و بزرگ با اعلام
ولایت حضرت علی علیه‌السلام بر مسلمانان،
دین اسلام کامل و
نعمت الهی بر مردم به نهایت رسید.
حادثه غدیر یکی از رخدادهای بزرگ
تاریخ اسلام است که در اواخر رسالت
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در بازگشت از
حجة‌الوداع در منطقه‌ای به نام غدیر و در حضور بزرگان،
صحابه و ده‌ها هزار نفر از مسلمانان از نقاط مختلف
جهان اتفاق افتاد. این واقعه تاریخی آن قدر مهم است که در اصل آن هیچ تردیدی میان
شیعه و
اهل سنت وجود ندارد. در آن روز تاریخی و بزرگ با اعلام
ولایت امام علی علیه‌السلام بر مسلمانان،
دین اسلام کامل و
نعمت الهی بر مردم به نهایت رسید؛ چراکه
روز تعیین جانشینی
امیرمؤمنان علیه‌السلام به‌عنوان
خلیفه رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله، از طرف خداوند بود. بدیهی است که چنین رخدادی در چنین روزی نقطه عطف در تاریخ به‌حساب می‌آید؛ ازاین‌رو این
روز (هیجدهم
ذی‌الحجه) یکی از اعیاد بزرگ اسلامی در تاریخ اسلام، به‌ویژه
تشیع به ثبت رسیده است.
واژه "عید" از فعل عاد، یعود (عود) اشتقاق یافته است. معانی مختلفی برای آن ذکر کرده‌اند؛ از جمله: "خوی گرفته"، "هرچه باز آید از اندوه و بیماری و
غم و
اندیشه و..."، "روز فراهم آمدن قوم"، "هر روز که در آن... حادثه بزرگی باشد.
ابن منظور در
لسان العرب گفته است: برخی بر آنند که اصل واژه عید از «عادة» است؛ زیرا آنان (
قوم)، بر جمع آمدن در آن روز، عادت کرده‌اند.
واژه عید تنها یک بار در
قرآن به‌کار رفته است: «
قالَ عیسَی ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَکُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیَةً مِنْکَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقین»؛
عیسی بن
مریم عرض کرد: "خداوندا! پروردگارا! از
آسمان مائده‌ای بر ما بفرست! تا برای اول و آخر ما، عیدی باشد، و نشانه‌ای از تو و به ما
روزی ده! تو بهترین روزی‌دهندگانی.
در
تفسیر نمونه ذیل این
آیه آمده است: عید در
لغت از ماده عود به معنای بازگشت است. لذا به روزهایی که مشکلات از
قوم و جمعیتی بر طرف می‌شود و بازگشت به پیروزی‌ها و راحتی‌های نخستین می‌کند، عید گفته می‌شود. در اعیاد اسلامی به مناسب این‌که در پرتو
اطاعت یک ماه مبارک
رمضان و یا انجام
فریضه بزرگ
حج، صفا و پاکی فطری نخستین به
روح و جان باز می‌گردد، و آلودگی‌ها که برخلاف
فطرت است، از میان می‌رود، عید گفته شده است. و از آن‌جا که روز نزول مائده، روز بازگشت به پیروزی و پاکی و
ایمان به خدا بوده است،
حضرت مسیح علیه‌السلام آن را عید نامیده است. همان‌طور که در
روایات آمده است، نزول مائده در روز یکشنبه بود و شاید یکی از علل احترام روز یکشنبه در نظر مسیحیان نیز همین بوده باشد. در روایتی که از
حضرت علی علیه‌السلام نقل شده است: "
و کل یوم لا یعصی الله فیه فهو یوم عید"؛ هر روز که در آن
معصیت خدا نشود، روز عید است، نیز اشاره به همین موضوع است؛ زیرا روز ترک
گناه، روز پیروزی و پاکی و بازگشت به فطرت نخستین است.
از
سوید بن غفله نقل شده است: در روز عید بر
امیر المؤمنین علی علیه‌السلام وارد شدم، دیدم که نزد او نان گندم و خطیفه (خوراکی از آرد و شیر) و ملبنه (غذا یا حلوایی که با شیر تهیه می‌شود) است. پس به آن حضرت عرض کردم روز عید و خطیفه؟ آن حضرت فرمود: "
انما هذا عید من غفرله"؛ این عید کسی است که آمرزیده شده است.
در روایات اسلامی برای اعیاد به‌ویژه اعیاد مذهبی، از جمله
عید فطر،
عید غدیر و ... آداب و رسوم خاصی (نظیر پوشیدن لباس نو،
اطعام،
صله ارحام و...) توصیه شده است که برای آگاهی بیشتر دراین‌باره به آدرس زیر مراجعه کنید.
("بَابُ اسْتِحْبَابِ صَوْمِ یَوْمِ الْغَدِیرِ وَ هُوَ الثَّامِنَ عَشَرَ ذِی الْحِجَّةِ وَ اتِّخَاذِهِ عِیداً وَ کَثْرَةِ الْعِبَادَةِ فِیهِ وَ خُصُوصاً الْإِطْعَامَ وَ الصَّدَقَةَ وَ الصِّلَةَ وَ لُبْسَ الْجَدِیدِ").
بنابر آنچه گفته شد، روز عید غدیر از آن
تاریخ تا به امروز به‌عنوان یکی از اعیاد بزرگ اسلامی تعیین شده و
شیعیان به خصوص، این روز را گرامی می‌دارند و آداب آن را به‌جای می‌آورند و به هم‌دیگر تبریک می‌گویند.
گفتنی است که شیخین (
ابوبکر و
عمر) در
روز غدیر در پیشاپیش
صحابه جزو اولین کسانی بودند که منصب
امامت را با گفتن: "بخ بخ یابن ابی‌طالب اصبحت و امسیت مولای و مولا کل مؤمن و مؤمنة"،
به
امیرمؤمنان علیه‌السلام تبریک و تهنیت گفتند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «عید غدیر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۶/۲۲.
