حقوق والدین و همسر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حقوق والدین، حقوق همسر، احترام به والدین.
پرسش: درباره وظایف و
حقوق والدین و حق همسر بر انسان توضیح دهید و چه‌گونه می‌توان حقوق مادر و همسر را با هم مراعات کرد؟
پاسخ:
برای این‌که زندگی مشترک، همراه با
عشق،
محبت، نشاط و
آرامش باشد و رضایت‌مندی زوجین را به همراه داشته باشد، زن و شوهر باید ضمن مشورت گرفتن از اهل
مشورت از دخالت‌های بی‌مورد و بی‌جای دیگران در
زندگی خود جلوگیری کنند و با
تفاهم و توافق خود، مسائل و مشکلات را حل نمایند. از سوی دیگر احترام والدین و تکریم شخصیت آنان، لازم و نشانه کمال
شخصیت هر فرزندی است.
با رفتاری دلسوزانه، مشفقانه و محبت‌گونه و در‌عین‌حال عاقلانه و منطقی می‌توان
قلب پدر و مادر را راضی نگه داشت و با
صداقت، صمیمیت، روشنگری و رفتاری منطقی، همسر را نیز همراه و همدل همیشگی خود نمود. برای این‌که بین این دو امر مهم را جمع کنیم، می‌بایست نکاتی را مورد توجه قرار دهیم.
به دلایل متعدد عقلی و نقلی، رعایت حقوق والدین لازم، و
تشکر و
قدردانی از زحمات بی‌دریغ آنان
واجب است.
احسان و رسیدگی به امور آنان به بهترین شکلِ ممکن، توصیه
آیات و
روایات می‌باشد؛ لذا برخورد خوب و شایسته، با
پدر و مادر، پیروی از دستور الهی و
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) است و باید از هرگونه اقدام و تجلیل، کمک و
انفاق،
دعا و تلاش در نگهداری آنان دریغ نکرد. محبت و مهربانی به آنان، باید بدون منت و از باب تشکر از زحمت‌های چندین ساله آنان باشد.
خوش‌زبانی، خوش‌خلقی، نرم‌گویی و نگاه مشفقانه، مهربانانه و عطوفانه به چهره آنان
عبادت است.
توجه داشته باشید که محبت قلبی تنها نسبت به والدین کافی نیست. باید با
زبان و
عمل به آنان عشق بورزیم. خوبی‌های آنان را بیان کنیم و
زبان به
ستایش بگشاییم. به آنان در هنگام نیاز احسان مالی کنیم. از اوامر و نواهی آنان تا زمانی که خلاف
شرع و
عقل نباشد،
اطاعت کنیم. جلوتر از آنان راه نرویم. در هنگام
عصبانیت ،
خشم خود را در برابر آنان کنترل کنیم؛ و به دیدار آنان برویم و به مناسبت‌های مختلف
هدیه دهیم.
آثار نیکی به والدین، عبارت‌اند از:
۱. دوری از
آتش جهنم و
تقرب به خداوند مهربان.
۲. آسان شدن سکرات موت و حساب
قیامت.
۳.
آمرزش گناهان.
۴. طولانی شدن عمر.
۵.
زیاد شدن روزی.
۶. دفع بلایا.
کانون گرم زندگی مشترک
زناشویی را می‌توان با محبت و صمیمیت،
گذشت و
ایثار،
صبر و تحمل، با نشاط و با دوام نمود. اصل اساسی و رکن
حیات بنیان
خانواده، بر محبت و صداقت، یک‌رنگی و یک‌دلی استوار است.
زن موجودی ظریف، عاطفی و حساس است که همیشه تشنه
محبت،
عشق‌ورزی و احترام است. نیازمند این است که محبوب و معشوق واقع شود.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: «سخنِ مرد به
زن که تو را دوست دارم، هرگز از دلِ زن بیرون نمی‌رود».
برخی شیوه‌های عملی محبت به همسر، عبارت‌اند از:
۱.
اخلاق نیکو در محیط خانواده؛
۲. منطقی بودن و سوء‌ظن نداشتن؛
۳. تنها به همسرِ خود توجه داشتن و نگاه آلوده به دیگران نکردن؛
۴. گذشت و اغماض از خطاهای او؛
۵. احترام و تکریم شخصیت زن؛
۶. داشتن صفا، صداقت، صمیمیت و رفاقت در زندگی مشترک؛
۷. کمک به همسر در کارهای منزل؛
۸. دادن
هدایا به مناسبت‌های گوناگون؛
۹. تأمین نیازهای مادی، جنسی، روحی و عاطفی همسر؛
۱۰. دادن
نفقه واجب: مسکن، خوراک، پوشاک، هزینه درمان و فراهم کردن امکانات مورد نیاز یک زندگیِ هم‌شأن ایشان.
با توجه به این حقوق و وظایف چه کنیم تا هر دو راضی باشند؟
با یک
تدبیر هنرمندانه و عاقلانه، و با رعایت حقوق مادر و همسر، می‌توان آنان را از خود راضی نگه داشت. اگر همسر مانع ارتباط با مادرتان می‌باشد، نباید عکس‌العمل تند نشان دهید؛ بلکه ضمن این‌که باید علت این کار او را کشف کنید، با توجه و رفتارهای عاطفی دل او را به دست آورید. اگر مادر شما دخالت‌های غیر معقول دارند و دائم عروس خود را با سخنان غیر منطقی ناراحت می‌کند، به نحو آرام و در‌عین‌حال منطقی، جلوی این‌گونه
اعمال مادرتان را بگیرید. رفتار مادرتان باید با محبت و دلسوزی، با فکر و نیت خالصانه، صادقانه و تنها در جهت حفظ و تکریم روابط میان فرزند و همسرشان باشد.
شما باید مادرتان را به این سمت جهت دهید. به
یقین مادرتان دوست ندارد که زندگی شیرین شما به تلخی و ناراحتی تبدیل شود؛ پس به مادرتان توصیه کنید که همواره با پندار، گفتار و رفتار عاقلانه، مخلصانه و فداکارانه خود، زمینه
دوستی، مودت و محبت میان شما را بیش‌تر کند. به عروسش بیش‌تر از این محبت کند. برای او هدیه‌ای بخرد. این رفتارهای محبت‌آمیز باعث می‌شود که همسرِ شما، قلباً نسبت به مادرتان، مهربان‌تر شود.
اگر رفتار همسر شما به‌گونه‌ای است که با انحصار‌طلبی می‌خواهد فقط با او و خانواده‌اش رابطه داشته باشید و با مادرتان رابطه‌ای نداشته باشید، منطقی نیست و قطعاً رفتارش خطاست. باید با او در این زمینه مذاکره و گفت‌وگوی صمیمانه مستقیم یا غیر مستقیم و ملایم داشته باشید. با صمیمیت و صداقت، او را روشنگری،
هدایت و
اصلاح نمایید. می‌توان با سازش، محبت و نوازش، همسر را همدل نمود. با
نصیحت، گفت‌وگو و برخورد خوش، خیلی زود، همسر انسان، همراه انسان می‌شود؛ زیرا زن موجودی ظریف، عاطفی، احساسی و غالباً زودرنج می‌باشد، باید ظریفانه و حکیمانه با او برخورد شود. محترمانه، حقوق مادر را به ایشان گوشزد کنید. همان‌گونه که مادر ایشان دارای حقوقی است و رعایت آن‌ها بر همسر شما لازم است، شما هم باید نسبت به مادرتان، ادای وظیفه نمایید. گاهی با هماهنگی خانواده، شما تنهایی بیش‌تر به او سر بزنید؛ مخصوصاً اگر او در زندگی خصوصی شما دخالت می‌کند.
به همسرتان احترام ویژه قائل شوید. در ضمن به او گوشزد کنید که همواره وجود اکثر مادرشوهرها منبع
خیر، برکت و مهربانی هستند. هرچه به مادرشوهر احترام و تکریم کند و او را دوست داشته باشد، در واقع جاودانه‌ترین دوستی‌ها و محبت‌ها را در دل همسر خود بارور می‌کند. احترام و محبت عروس به مادرشوهر، در واقع احترام همسر به شوهرش می‌باشد. بی‌احترامی به مادرشوهر، در واقع بی‌محبتی به شوهر می‌باشد. برای این‌که شما رابطه همسرتان را با مادرتان گرم‌تر نمایید، به والدین همسرتان، احترام بیش‌تری کنید.
این مشکل به‌راحتی و خیلی سریع قابل حل نمی‌باشد؛ بلکه با رعایت موارد گفته‌شده می‌توان به‌تدریج و در طول زمان، آن را برطرف نمود؛ لذا شما نه
تسلیم خواسته‌های غیر منطقی همسر و خانواده‌اش شوید و نه سعی کنید که با زورگویی و تندی با آنان برخورد نمایید، بلکه با تفاهم و گفت‌وگوی صمیمانه در جلسات مختلف و با حضور اعضای خانواده، سعی کنید کم‌کم، کدورت‌ها را برطرف نمایید.
رفتار شما باید به‌گونه‌ای باشد که پیوند عاطفی بین مادر و همسرتان ایجاد شود. هیچ وقت ضعف‌ها و کاستی‌های همسرتان را در نزد مادر، بیان نکنید؛ بلکه همیشه از مهر و محبت و خوبی‌های او سخن بگویید. ممکن است که این برخورد همسر شما به این جهت باشد که شما رفتار افراطی و وابستگی شدید به مادرتان دارید بیش از حد طبیعی به مادر محبت می‌کنید و به او سر می‌زنید؛ و از خانواده کم می‌گذارید. شما اگر سال‌های متمادی است که در کنار هم زندگی می‌کنید، باز در جهت بهتر شدن روابط خود و همسرتان، باید تلاش‌های جدیدی انجام دهید. احساسات و عواطف محبت‌آمیز خود را بدون قیدوشرط نثارش نمایید. رفتار خود را با مادرتان متعادل نمایید. به حساسیت‌های همسرتان نیز توجه کنید. نیازهای او را برطرف نمایید. با رفتارهای عاشقانه خود، او را همراه، همدل و علاقه‌مند به خود کنید.
در ایام تعطیل و فرصت‌های مناسب در کنار خانواده و با آنان به سفرهای کوتاه یا چند روزه بروید. در تمام کارهای منزل و بیرون منزل، توافق و تفاهم داشته باشید.
مدیریت داخل منزل را به او بسپارید و مدیریت خارج منزل و کل زندگی بر عهده شما باشد. برای ایجاد سازگاری و رفع تنش در خانواده، نوعی گذشت، تحمل و اغماض نیز داشته باشید.
این‌که شما نسبت به مادرتان احساس مسئولیت دارید؛ البته این امر طبیعی و معقول و در حد متعادل آن، پسندیده و نیکو است؛ اما افراط در هر زمینه‌ای (از جمله رابطه با مادر) زیان‌آور است. ممکن است باعث
اختلاف بین زوجین شود.
سعی کنید با گفت‌وگوی دوستانه از انتظارات خانواده باخبر شوید، به خواسته‌های منطقی آن‌ها گوش دهید و آن‌ها را مطمئن کنید که احترام به مادرتان به این موارد ضرری نمی‌زند.
سعی کنید در جلسه تفاهم و مذاکره، نقاط مثبت شخصیتی، رفتاری و اخلاقی مادرتان را برای همسر بگویید و متقابلاً نقاط مثبت همسرتان را برای مادر بگویید. تمام راه‌حل‌های معقول و منصفانه‌ای که به ذهنتان می‌آید را با هم مذاکره کنید. البته برای این مذاکره باید زمان و مکان مناسبی را در نظر بگیرید. در آن جلسه فرد مزاحمی نباشد. علت اختلاف را شناسایی کنید. در حل مشکل درصدد محکوم کردن او نباشید؛ بلکه منصفانه
عمل کنید. به نتایجی که می‌رسید و طرفین تعهداتی را می‌پذیرند، آن‌ها را مکتوب کنید که این عمل در تغییر رفتار مؤثر است. معایب و
محاسن راه‌حل‌ها را بررسی کنید. راه‌حل مورد نظر را عمل کرده و بعد از مدتی پی‌آمدهای آن را ارزیابی کنید. اگر نیاز به اصلاح دارد، مجدداً مذاکره و گفت‌وگو نمایید.
نشاط شما، نشاط آن‌هاست. با گفت‌وگو با همسرتان او را متوجه کنید که شما نمی‌توانید نسبت به مادرتان بی‌تفاوت باشید و بی‌تفاوت نسبت به او منشأ بی‌نشاطی شما خواهد شد و مسلماً این امر در رسیدگی شما به همسر و خانواده شما اثر می‌گذارد. از طرفی حس دینی و معنوی همسرتان را تحریک کنید؛ یعنی او را متوجه
احادیث پیامبر و
ائمه (علیهم‌السلام) درباره بزرگان نمایید و بیان کنید که یک دعای آن‌ها یا
نفرین و عاق آن‌ها چه‌قدر می‌تواند در زندگی اثر گذارد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حقوق والدین و همسر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۸/۰۷.
