گرایش به بی‌حجابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: بی‌حجابی، بدحجابی، حجاب اسلامی.
پرسش: چرا عده‌ای از جوانان و نوجوانان گرایش به بی‌حجابی دارند؟ دلایل بی‌حجابی افراد چیست؟
پاسخ:
حجاب اسلامی جلوه‌ای از
خورشید زیبای باورهایی است که خود دنیایی از
امنیت،
آرامش روانی،
عزت نفس،
خودباوری و ... را برای هر زن و مردی به ارمغان می‌آورد و بهشتی از
تفاهم و همدلی را به همسران می‌بخشد.
پوشش اسلامی که براساس
تدبیر حکیمانه الهی و نگاه ارزش‌مدارانه به انسان ـ به ویژه
زنان ـ
واجب گشته، به
حق، هدیه‌ای الهی برای جامعه اسلامی و انسانی محسوب می‌شود.
گرایش روزافزون زنان به این امر حکیمانه الهی در غرب، پس از چشیدن مزه تلخ بی‌حجابی و بدحجابی، تداعیگر همان جمله معروف است که «حجاب مصونیت است نه محدودیت».
درباره مسئله بدحجابی که یکی از معضلات کنونی جامعه ماست، بررسی و تحلیل عمیق و چند‌جانبه‌ای لازم است. لیکن در این‌جا به اختصار به چند علت آن اشاره می‌کنیم:
این‌که دیده می‌شود برخی زنان به سمت
بدحجابی تمایل پیدا کرده‌اند، ناشی از عواملی چند است که از جمله می‌توان به مسئله هوای نفس که پدیده‌ای خطرناک و لغزاننده است و در همه اعصار، انسان‌هایی بر اثر گرفتار آمدن در دام آن، به سرپیچی از حقیقت یا مبارزه با آن گراییده‌اند، اشاره کرد.
همین مسئله بوده است که همواره
تاریخ بشریت را سیاه کرده و بسیاری از انسان‌ها را رودرروی
پیامبران و اولیای الهی قرار داده است.
اگر انسان در
زندگی خود، لذت‌های دنیوی را انتخاب کند و پیرو
هوای نفس و شهوات جسم باشد و
خداوند متعال و روز جزا را فراموش کند، درست مانند
حیوان، و حتی بدتر از آن می‌شود؛ زیرا از
عقل خود که خداوند متعال او را به واسطه آن بر حیوان برتری بخشیده، استفاده نکرده است.
قرآن کریم می‌فرماید: «
أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا • أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا »؛
آیا دیدی کسی را که هوای نفس خویش را معبود خویش ساخت؟ آیا تو می‌توانی او را
هدایت کنی (یا به
دفاع از او برخیزی) ... آن‌ها همچون چهارپایان‌اند؛ بلکه گمراه‌ترند.
انسانی که این‌گونه
زندگی می‌کند، فاقد شخصیتی رشد یافته است. چنین شخصیتی درست مانند
کودکی است که به جز نیازها و تمایلات خود، هیچ‌چیز برایش اهمیت ندارد و در واقع هنوز اراده‌اش قوی نشده و کیفیت حاکمیت بر هوای نفس و خواسته‌های دل را نیاموخته است؛ از‌این‌رو همواره دنباله‌رو خواسته‌ها و تسلیم وسوسه‌های «
نفس اماره به سوء» است.
اگر سیری در
آیات سوره اعراف داشته باشیم و مراحل فریب خوردن
حضرت آدم و حوّا (علیهما‌السّلام) و خروجشان از
بهشت را بررسی نماییم، خواهیم فهمید که اصل مسئله
حجاب از فطریات انسانی به شمار می‌رود و گناه انسان را از این
فطرت دور می‌کند. در
قرآن کریم در سوره اعراف به این امر اشاره شده است. («سپس شیطان آن را
وسوسه کرد، تا آن‌چه را از اندامشان پنهان بود،
آشکار سازد... و هنگامی که از آن درخت چشیدند، اندامشان (عورتشان) بر آن‌ها آشکار شد؛ و شروع کردند به قرار دادن برگ‌هایِ (درختان) بهشتی بر خود، تا آن را بپوشانند ...).
بنابراین طبق اصل اولیه نظام
خلقت، پوشش جزئی از شأن مخلوق خداوند و مقارن با
آفرینش آدم است. منتها در طول دوران‌ها، نقش آن به خاطر عواملی کم‌رنگ شده است.
تهاجم سنگین فرهنگی غرب و هم‌سویی بسیاری از غرب‌زدگان در نوشته‌ها و هنرهای خود با آنان و ترویج خزنده
ماتریالیسم و
سکولاریسم اخلاقی و کاهش تعهدات دینی و روح تعبد و تسلیم در برابر احکام و هنجارهای الهی نیز، از دیگر علل گرایش به بی‌حجابی و بدحجابی است.
پس از پایان یافتن دوره
کودکی، فرد وارد مرحله‌ای می‌شود که شرایط آن با شرایط دوره قبلی کاملاً متفاوت است. نوجوان در این دوره شرایط و توقعات تازه‌ای دارد که نمی‌توان آن را با دوره قبلی او یکی دانست. در این دوره، دگرگونی‌های زیادی در ابعاد مختلف جسمی، عقلی و احساسی او به وجود می‌آید که روی هم شخصیت نوجوان را شکل می‌دهند.
افراد در دوره نوجوانی با تحولات روحی گوناگونی رو‌به‌رو می‌شوند؛ از جمله
مدگرایی،
تقلید، جلوه‌گری، اهمیت دادن به مورد تأیید اجتماعی واقع شدن و خودشیفتگی یا توجه داشتن به خویشتن در آن‌ها نمود پیدا می‌کند.
برتری‌جویی در جهت جلب توجه دیگران در بین اکثر قریب به اتفاق نوجوانان وجود دارد. نوجوان برای اثبات
شخصیت خود و حتی نمایان ساختن قابلیت‌ها و ویژگی‌هایش ممکن است از تقلید از فرهنگ‌های غربی و ... برای اثبات نظر خود به دیگران استفاده کند.
حس تبرج (نمایش دادن زینت‌ها)، مدگرایی و... از ویژگی‌های این دوره است که معمولاً در دختران و خانم‌ها به وسیله تنگی
پوشش، بیرون گذاشتن قسمتی از موهای سر و بدن و ... به نمایش درمی‌آید که همگی تحت عنوان بی‌حجابی یا بدحجابی قرار می‌گیرند.
از عوامل مؤثر در معضل بی‌حجابی و بدحجابی، ضعف شخصیتی افراد است.
این عامل که خود برگرفته از شاخص‌هایی چون محیط جامعه و
خانواده،
وراثت، تربیت، الگوها و... می‌باشد، نقش مهمی در رفتارهای انسانی و اجتماعی اشخاص دارد.
هرچه محیط جامعه (مدرسه، خانواده، محل کار و
زندگی و...) اسلامی‌تر و تربیت افراد برگرفته از دستورات الهی و شرعی باشد و الگوهای جوانان و نوجوانان مذهبی و رابطه افراد جامعه بر محور دستورات شارع مقدس باشد، رفتار و کارکردهای اجتماعی افراد به مراتب متفاوت خواهد بود.
در جامعه‌ای که
پدر و مادر به دنبال تعلیم دستورات قرآنی بوده و محیط جامعه ـ اعم از مدرسه، دانشگاه، خیابان‌ها و... .ـ مملو از الگوهای اسلامی بوده و رفتار و قراردادهای اجتماعی بین جامعه براساس دستورات اسلامی باشد، به مراتب افراد آن جامعه دارای ظاهری پوشیده و باحجاب خواهند بود.
از مهم‌ترین عواملی که در روند بی‌حجابی و بدحجابی مؤثر می‌باشد، مقوله مهم
امر به معروف و
نهی از منکر است. جامعه‌ای که افراد آن، این دستور مهم الهی را به فراموشی سپرده‌اند، قطعاً باید منتظر باشند که شعائر الهی و دستورات اسلامی به فراموشی سپرده شود.
در جامعه‌ای که افراد با حجاب و متدین، خود را مسئول حفاظت و صیانت از دستورات الهی نمی‌دانند، قطعاً آن جامعه دچار بی‌عفتی و بی‌حجابی خواهد گردید. هرچند که این مقوله مهم دارای ارزش و اهمیت والایی است، ولی از طرف دیگر باید توجه داشت که عدم اجرای صحیح این فریضه الهی خود ممکن است باعث زدگی و ترویج بی‌حجابی و ... گردد.
در تبصره ذیل ماده ۶۳۸ قانون
مجازات اسلامی آمده است: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر می‌شوند، به حبس از ۱۰ روز تا ۲ ماه و یا ۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد».
در این قانون صراحتاً در رابطه با افراد بدحجاب مجازاتی وضع نشده است.
یکی دیگر از دلایل بی‌حجابی زنان، می‌توان
جهل و
نادانی بعضی از خانواده‌ها، نسبت به اصل مسئله
حجاب و ضرورت آن در
دین اسلام یا ندانستن حدود و اندازه لازم این مسئله در برخوردها و روابط اجتماعی‌شان را نام برد.
شناخت ضرورت رعایت حجاب و حدودهای آن راه دیگری در جهت رفع این معضل اجتماعی خواهد بود.
ضعف باورهای دینی، معاشرت با دوستان ناباب،
وسوسه شیطان، خانواده‌های فاسد، محیط مدرسه و دانشگاه‌ها، ناکامی‌ها، شبهات مختلف در مورد حجاب، فیلم‌های تلویزیونی، مدگرایی، حس حقارت،
استهزا و مورد تمسخر واقع شدن، فشارهای سیاسی و قدرت حاکم (که مصداق کامل آن را می‌توان قانون
کشف حجاب توسط
رضاخان ملعون نام برد)، نگاه سودگرایانه به عریان بودن زن و فروش کالاهای تجاری و اقتصادی و تبلیغ آن‌ها با استفاده از زنان عریان و نیمه‌عریان و... عدم ارضای نیازهای جنسی و عاطفی،
ازخودبیگانگی، مشکلات شغلی و اعتراض به تربیت‌های مستبدانه یا بی‌عدالتی و ... را می‌توان ذکر کرد.
۱. برهنگی فرهنگی و فرهنگ برهنگی، غلا‌م‌علی حداد عادل، سروش.
۲. زن در آیینه جمال و جلال، آیت‌الله جوادی آملی، نشر اسراء.
۳. پاسداران حجاب، تاج لنکرودی.
۴. فلسفه حجاب، شهید مطهری، صدرا.
۵. حجاب‌شناسی، مهدی حسین‌زاده، نشر مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «گرایش به بی‌حجابی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۲۵.
