مروان و امام سجاد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام سجاد علیه‌السلام،
واقعه حره،
مروان.
پرسش: آیا
امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ در واقعه حره به مروان که دشمن سرسخت
اهل‌بیت بود پناه داد؟ چرا؟
پاسخ: چون امام در روی زمین
خلیفه خداست و معدن لطف و کرامت است و لطف
ائمه شامل تمام موجودات است بنابراین دشمنان ائمه نیز از این لطف برخوردار بودند،
لطف و
کرامت ائمه شامل حال عموم انسان‌ها بود؛ لذا به دشمنان خود نیز پناه می‌دادند.
موضوع پناه دادن امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ به
بنی‌امیه در جریان شورش مردم مدینه در سال ۶۲ یا ۶۳ هـ رخ داد و به فاجعه «
حَرّه» مشهور گردیده است که پس از
شهادت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ مردم مدینه که محل سکونت
صحابه و
تابعین بود، به خشم آمدند.
حاکم مدینه «
عثمان بن محمد بن
ابی‌سفیان» گروهی از بزرگان شهر را به نمایندگی از طرف مردم مدینه به
دمشق فرستاد تا از نزدیک، خلیفه جوان را ببینند و از لطف وی برخوردار شوند و پس از بازگشت به مدینه، مردم را به
اطاعت از
حکومت وی تشویق نمایند. از آنجا که یزید نه از
تربیت اسلامی برخوردار بود و نه، مشاورانی لایقی داشته که به او توصیه کنند که حداقل در حضور آن هیئت رفتار سنجیده‌ای داشته باشد، یزید در حضور آنها از
شراب‌خواری و سگ‌بازی و تشکیل بزم‌ها و مجالس‌ساز و آواز و
فسق و فجور کوتاهی نکرده؛ اما پذیرایی با شکوهی از آنان در کاخ خود به عمل آورد و هدایا و خلعت‌های گران‌بها و بالغ بر پنجاه هزار و صد دینار بخشید. او فکر می‌کرد که آنان با دریافت این پول‌ها و با آن پذیرایی جانانه در کاخ سبز دمشق، در بازگشت به مدینه، از او تمجید و
تحسین خواهند کرد؛ اما این دیدار نه‌تنها به نفع او تمام نشد، بلکه کاملاً نتیجه معکوس داشت.
نمایندگان به‌جز
منذر بن زبیر که «به
بصره رفت» به
مدینه بازگشتند و در اجتماع مردم این شهر اعلام کردند که: «ما از نزد شخصی برگشته‌ایم که
دین ندارد،
شراب می‌خورد، تار و طنبور می‌نوازد، سگ‌بازی می‌کند و زنان خوش‌آواز در مجلس او دلربایی می‌کنند و با مشتی دزد و خرابکار به شب‌نشینی می‌پردازد، اینک شما را شاهد می‌گیریم که او را از خلافت برکنار کردیم.»
به دنبال این جریان مردم مدینه با
عبدالله پسر حنظله بیعت کردند و حاکم مدینه و همه
بنی‌امیه را از شهر بیرون راندند؛ ولی درنهایت
قیام مدینه توسط
مسلم بن عقبه مأمور
یزید سرکوب شد و به شکست انجامید.
قبل از شکست قیام وقتی قیام کنندگان بنی‌امیه را بیرون می‌کردند،
مروان از امام خواهش کرد که همسر و
خانواده او در
حرم امام باشند، امام نیز با بزرگواری پذیرفت. و در طی این مدتی که مدینه دست‌خوش
قتل و
غارت بود، خانه امام
سجاد ـ علیه‌السلام ـ مأمن خوبی برای پناهندگان بود.
اما اين عمل امام از خوی
جوانمردی آن حضرت نشأت می‌گرفت، برای اينكه امامان در حد اعلای
اخلاق بودند كه حتی به دشمنان نيز پناه می‌دادند؛ چنانچه
پیامبر ابوسفیان را بعد از آن همه دشمنی در
فتح مکه بخشيد و همچنين
امیرالمؤمنین مروان را در
جنگ جمل بخشيد؛ زيرا آنان از خصلت‌های عاليه انسانی برخوردار بودند؛ چنان‌كه امام سجاد می‌فرمود: اگر شمشيری را كه با آن پدرم را كشته‌اند نزدم
امانت بگذارند، به آن
خیانت نمی‌كنم.
سایت اندیشه قم
