اهل‌بیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: اهل بیت علیهم‌السلام، اهل سنت،
آیه تطهیر.
پرسش: اهل بیت مطرح شده در نظر اهل سنت چه کسانی هستند؟
پاسخ:
واژه "اهل البیت" دو بار در
قرآن کریم ذکر شده است.
یک بار برای خاندان
ابراهیم علیه‌السلام و آیه دیگر که مورد بحث است، آیه ۳۳ سوره احزاب است. در آخر این آیه،
خداوند از
اراده خود بر تطهیر اهل البیت، خبر می‌دهد. در طول
تاریخ این آیه از جنبه‌های مختلف مورد بررسی
دانشمندان علوم اسلامی قرار گرفته است که یکی از این جنبه‌ها و زوایا، تعیین مصداق برای اهل بیت است.
اصولاً چند نظریه در این باره وجود دارد که مفسران
شیعه با توجه به کثرت روایات موجود، مصداق اهل بیت را
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، حضرت علی،
زهرا، امام حسن و امام حسین ـ علیهم‌السلام ـ
و فرزندان
معصوم ایشان می‌دانند.
اما
اهل سنت درباره مصادیق اهل بیت چند نظریه را مطرح کرده‌اند:
۱. منظور فقط
همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است.
۲. منظور همسران پیامبر و
حضرت علی، زهرا،
امام حسن و امام حسین ـ علیهم‌السلام ـ است.
۳. منظور کسانی است که در عرف جزو خاندان آن جناب به شمار می‌روند، چه همسرانش، و چه خویشاوندان و نزدیکانش، یعنی آل عباس، آل عقیل، آل جعفر، و آل علی.
۴. منظور اهل بیت‌الحرام است.
۵. منظور اهل
مسجد رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله است.
نظریه ۳، ۴ و ۵ در میان اهل سنت طرف‌داران چندانی ندارد. و این سه نظریه را اکثراً مطرح نکرده‌اند.
در مورد نظریه اول به گفتاری از عکرمه استناد می‌کنند که در بازار فریاد می‌زد و می‌گفت: منظور از اهل بیت، فقط
زنان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است.
این نظریه از طرف مفسران اهل سنت مورد پذیرش واقع نشد،
اضافه بر این‌که این یا کلام عکرمه است یا او از
ابن عباس نقل کرده است و در کتاب‌های تفسیری این کلام عکرمه به رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ متصل نشده و از ایشان نقل نشده است.
تقریباً همه
تفاسیر اهل سنت در کنار بیان نظریات دیگر در
شأن نزول این
آیه، روایاتی نقل کرده‌اند که
اهل بیت علیهم‌السلام را پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، حضرت علی،
حضرت زهرا، امام حسن و
امام حسین علیهماالسلام می‌دانند. آنان
روایت مشهور ام سلمه، آل کساء (عبا) و ... را نقل کرده‌اند. بنابراین همه آنان، پنج تن آل عبا را جزو اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ می‌دانند.
برای نمونه به برخی تفاسیر اهل سنت که به این
روایات یا مضمون آنها اشاره کرده و قبول کرده‌اند، اشاره می‌شود:
۱. تفسیر فخر رازی (
مفاتیح الغیب)، ج ۲۵، ص ۱۶۸، در بحث از آیه تطهیر.
۲. تفسیر ابن أبی‌حاتم (
تفسیر القرآن العظیم)، ج ۹، ص ۳۱۳۲، در بحث از آیه تطهیر.
۳. تفسیر نظام‌الدین نیشابوری، (
تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان)، ج ۵، ص ۴۶۰، در بحث از آیه تطهیر.
۴. تفسیر محمد بن جریر طبری (
جامع البیان فی تفسیر القرآن)، ج ۲۲، ص ۵، در بحث از آیه تطهیر.
۵. تفسیر حسکانی (شواهد التنزیل لقواعد التفضیل)، ج ۲، ص ۱۸، در بحث از آیه تطهیر، وی احادیث موجود در کتب اهل سنت را در این باره به‌خوبی جمع‌آوری کرده است.
۶. تفسیر سیوطی (
الدر المنثور فی تفسیر المأثور)، ج ۵، ص ۱۹۸، در بحث از آیه تطهیر.
۷. تفسیر ابن جوزی (
زاد المسیر فی علم التفسیر)، ج ۳، ص ۴۶۲، در بحث از آیه تطهیر.
۸. تفسیر ابن عطیة ( المحرر الوجیز)، ج ۵، ص ۳۰۸، در بحث از آیه تطهیر.
۹. تفسیر بیضاوی ( أنوار التنزیل وأسرار التأویل)، ج ۵، ص ۱۲، در بحث از آیه تطهیر.
۱۰. تفسیر محیی السنة، أبومحمد الحسین بن مسعود البغوی (
معالم التتریل)، ج ۶، ص ۳۵۰، در بحث از آیه تطهیر.
پایگاه اسلام کوئست.
