محتوای صحف حضرت آدم و شیث و ادریس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حضرت آدم،
حضرت ادریس،
حضرت شیث،
صحف.
پرسش: آیا محتوای صحف حضرت آدم، شیث و ادریس (علیه‌السّلام) در منابع معتبر وجود دارد؟
پاسخ: محتوای کامل کتاب‌های پیامبران گذشته (بویژه پیامبران اولیه) در دست‌رس نیست،
اما با توجه این‌که
قرآن تصدیق کننده کتاب‌های پیشین است:
«نَزَّلَ عَلَیک الْکتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیهِ وَ اَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْاِنْجیلَ؛
خداوند قرآن را که مؤید آنچه
[از کتاب‌های آسمانی
] پیش از خود می‌باشد، به حق بر تو نازل کرد، و
تورات و
انجیل را نیز در گذشته نازل کرده بود.»
از این‌رو (و با توجه به
خاتمیت دین اسلام) می‌توان گفت؛ هر آنچه از معارف کلیدی و آموزه‌های مورد نیاز بشر در کتب آسمانی پیامبران گذشته وجود داشت، در قرآن نیز مطرح شده است.
البته در برخی گزارش‌ها و روایات، به برخی از فرازهای کتاب‌های آسمانی گذشته اشاره شد که در مورد صحف حضرت آدم، شیث و ادریس (علیه‌السّلام) است. برخی گزارش‌ها از این قرارند که البته هرکدامشان باید از لحاظ سند و محتوا مورد بررسی قرار گرفته و در این مقال تنها به نقل آن بسنده می‌کنیم.
گزارش شده که
خداوند بر حضرت آدم (علیه‌السّلام) بیست و یک صحیفه نازل کرد که در آن علاوه بر احکامی مانند حرمت مردار، خون و گوشت خوک،
به مقام و منزلت
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
اهل‌بیت (علیه‌السّلام) نیز اشاره شده است:
«...بندگانم را برای عبادتم خلق کردم و آنها را با دلیل و برهان خود ملزم نمودم. آگاه باشید که من میان آنها پیامبرانم را می‌فرستم و کتاب‌هایم را فرود می‌آورم. این کار را به‌طور قطع از ابتدای اولین بشر تا احمد، پیامبر و خاتم انبیاء ادامه می‌دهم. او کسی است که درود و رحمتم را بر او می‌فرستم و برکات خود را در قلب او جای می‌دهم. به وسیله او
انبیاء و رهبران را تکمیل می‌کنم. آدم گفت: این رسولان چه کسانی هستند و این احمدی که او را دارای چنان مقام و شخصیتی نمودی، کیست؟ خدا فرمود: همه از ذریه تو هستند. احمد آخرین آنها و وارث ایشان است...».
همچنین نقلی وجود دارد که در کتاب آدم غیر از حروف مقطعه و رمزی حرف دیگری وجود نداشت.
در ارتباط با کتاب نازل شده بر حضرت شیث (علیه‌السّلام) نیز روایاتی وجود دارد که ناظر به وجود مطالبی در این کتاب است:
نام یامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در صحف حضرت شیث (علیه‌السّلام) «طالیثا» و صحف حضرت ادریس (علیه‌السّلام) «بهائیل» نام دارد.
نام
امام علی (علیه‌السّلام) در صحف حضرت شیث و ادریس (علیه‌السّلام) «مبین» نام دارد.
در کتاب شیث (علیه‌السّلام) آمده است که خدا به اهل بیت (علیه‌السّلام) این‌گونه خطاب می‌کند: «ای کسی که نبوت خود را به او بخشیده‌ام؛ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و وصی او علی مرتضی را دوست داشته باش که آنان را بر همه مردم برتری داده و به آنان کرامت بخشیدم. اگر محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نبود، پدر تو آدم (علیه‌السّلام) و مادرت
حواء (سلام‌الله‌علیهما) را نمی‌آفریدم و هیچ چیز را خلق نمی‌کردم، اما به خاطر بزرگی حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) او را آفریده و نام محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در کتاب‌های خود آورده و همه چیز را برای او و اهل‌بیتش آفریدم. پس آنان کشتی نجات هستند، کسی که بر این کشتی سوار شود، نجات پیدا می‌کند و کسی که از آن دور شود، گمراه می‌گردد».
همچنین پس از فتح مکه پیامبر نامه‌هایی را برای نصارای نجران نوشت. آنها برای مشورت به نزد ابوحارثه (اسقف اول) رفتند. او صحف حضرت شیث (علیه‌السّلام) را برای آنها خواند:
«من عزیز و حکیم و رحمان و رحیم هستم و مهربانی می‌کنم و می‌بخشم. رحمتم بر خشم و عفوم بر مجازات سبقت گرفته است. بندگانم را برای عبادتم آفریدم و آنها را با دلیل و برهان خود ملزم نمودم. آگاه باشید که من میان آنها پیامبرانم را می‌فرستم و کتاب‌هایم را نازل می‌کنم. این کار را به‌طور قطع از ابتدای اولین بشر تا خاتم انبیاء (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ادامه می‌دهم. او کسی است که درود و رحمت خودم را بر او می‌فرستم و در قلبش برکاتم را جای می‌دهم و به وسیله او انبیاء و رهبران را تکمیل می‌کنم....خدا به حضرت آدم (علیه‌السّلام) فرمود که بعد از خلقت انسان توجهی به دل برگزیدگان از پیامبرانم نمودم. در میان آنها مطیع‌تر و مهربان‌تر برای مردم از حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ندیدم. او را به علم خود انتخاب کردم و نامش را با نام خود بالا بردم. بعد دل‌های
اهل‌بیت او را که پس از او دارای مزایای قلبی پیامبر بودند را نیز به او ملحق نمودم و وارث کتاب و
وحی خود و پایه‌های حکمت و نور خویش قرار دادم و سوگند یاد کردم هرگز کسی که موحّد باشد و به ریسمان ولایت و محبت آنها چنگ بزند را
عذاب نکنم...» .
همچنین گزارش شده که در کتاب حضرت ادریس
علاوه بر احکام و حدود،
برخی مطالب دیگر نیز وجود دارد:
وقتی شیطان به خدا گفت: مرا تا روز رستاخیز مهلت بده. خدا به او فرمود: تو را تا روزی که وقت آن معلوم است مهلت می‌دهم. در آن‌روز، زمین را از
کفر و
شرک و گناهان پاک می‌گردانم. مردانی را برای زندگی در آن روز بر می‌گزینم که دل‌های آنها را برای ایمان و درون آنها را با پرهیزکاری و
اخلاص و
یقین و
تقوی و
فروتنی و راستی و
بردباری و استقامت در امر دین و وفا و
زهد در دنیا، و میل به آنچه من به آنها می‌دهم، امتحان کرده‌ام. آنها مرا
عبادت می‌کنند، و به من شرک نمی‌ورزند. نمازها را در اوقات مخصوص به آن بپا می‌کنند، و
زکات مال خود را می‌پردازند و
امر به معروف و
نهی از منکر می‌کنند. در آن زمان
امانت‌داری را در روی زمین برقرار می‌سازم که هرگز چیزی تلف نشود، و کسی از چیزی نترسد....
مدت اقامت حضرت آدم (علیه‌السّلام) و همسرش در آن باغ، پنج ساعت از آن‌روز بود.
پس خدا به حضرت آدم فرمود بهترین ساعات روز، ظهر است؛ یعنی وقتی است که تو و همسرت را به آن باغ وارد کردم و شما در آن ساعت
تسبیح مرا گفتید و آن در روز جمعه و بهترین روز هفته بود و من تسبیح شما را نماز اولی نامیدم. بعد از آن در وقت عصر شما را به روی زمین آوردم و در آن ساعت شما تسبیح مرا گفتید. لذا من هم این تسبیح شما را نماز عصر نامیدم. سپس آفتاب غروب کرد و در آن لحظه شما نماز خواندید و من آن را نماز مغرب نامیدم. سپس بعد از تاریک شدن هوا به یاد من نشستید و من آن را
نماز عشا قرار دادم...».
• گزارش شده که داستان برخی از بخش‌های حضرت آدم (علیه‌السّلام)،
چگونگی بنا کردن
خانه کعبه و به جا آوردن
حج،
داستان
هابیل و قابیل وصیت به شیث
نیز در
کتاب ادریس ذکر شده است.
در پایان مجدداً تاکید می‌شود آنچه نگاشته شد، تنها گردآوری برخی گزارش‌ها در این زمینه بوده و مانند هر موضوع دیگر، روایات آن باید به صورت جداگانه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «محتوای صحف حضرت آدم و شیث و ادریس»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۲/۱۰.
