فرق دنیا با آخرت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دنیا، آخرت.
پرسش: تفاوت دنیا و آخرت را بنویسید؟
پاسخ: برای به دست آوردن تفاوت‌های این دو
جهان، باید به توصیف‌هایی که از ناحیه متون دینی در این باره به ما رسیده است، مراجعه کنیم: فناپذیری دنیا و ابدیت آخرت، تفکیک نعمت از
عذاب در آخرت، ثبات و تغییر، نمایان شدن حقایق در آخرت و خفای آنها در دنیا، کشت و درو، و سرنوشت اختصاصی و مشترک.
باید توجه داشت که زندگی دنیا و آخرت با وجود مشابهت‌ها، تفاوت‌های بنیادینی نیز با هم دارند و چنین نیست که دقیقاً همین قوانین طبیعی که بر جهان ما حاکم است، بر آن
جهان نیز حاکم باشد. برای نشان دادن تفاوت‌هایی که بین این دو نوع
زندگی وجود دارد، مثال دقیقی در دسترس نیست؛ زیرا هر مثالی که آورده شود، از دنیا خواهد بود و تابع قوانین این جهان؛ اما برای تقریب به ذهن و با کمی
مسامحه می‌توان دنیا و آخرت را به عالم رحم و دنیا تشبیه کرد که با وجود اشتراک‌ها، بین این دو مقطع تفاوت‌های بنیادینی بین این دو عالم وجود دارد.
یکی از مشترکات این دو زندگی این است که در هر دو تغذیه هست؛ اما نحوه تغذیه
جنین با تغذیه کودک پس از تولد فرق اساسی دارد، پیش از تولد جنین با ریه‌هایش تنفس نمی‌کند؛ اما با پا گذاردن در این جهان نظام زندگی‌اش تغییر کرده و در اینجا نمی‌تواند یک لحظه مثل سابق زندگی کند.در اینجا باید تنفس کند و از راه دهان
غذا بخورد، برخلاف سابق که اگر قبل از تولد هوا وارد ریه‌اش می‌شد، می‌مرد و ... با این مثال تا حدودی روشن می‌شود که اگرچه بین زندگی این جهان و جهان آخرت مشابهت‌هایی وجود دارد، درعین‌حال بین این دو جهان و نحوه زندگی در آنها تفاوت‌های بنیادینی وجود دارد و در جهان آخرت قوانینی غیر از قوانین دنیایی حاکم است. به عبارت دیگر، دنیا و آخرت دو نوع جهان هستند.
برای به دست آوردن تفاوت‌های این دو جهان، باید به توصیف‌هایی که از ناحیه متون دینی در این باره به ما رسیده است، مراجعه کنیم:
اولین تفاوت بارز میان این دو جهان، محدودیت دنیا و جاودانگی آخرت است.عمر هر انسانی در این جهان بالاخره پایان می‌یابد؛ اما جهان آخرت بی‌پایان و جاودان است.در آیات قرآن، قلیل بودن دنیا
و جاودانگی آخرت
مورد اشاره قرار گرفته است و زندگی دنیا به گیاهی که تنها چند
روز سبز و خرم است و آن‌گاه به زردی و پژمردگی می‌گراید و سپس خشک و نابود می‌شود، تشبیه شده است.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم این دو جهان آن است که خوشی‌های دنیا آمیخته با رنج است و چنین نیست که عده‌ای از مردم همیشه متنعم و خوشحال و عده‌ای دیگر همیشه غمگین و ناراحت باشند؛ اما جهان آخرت دارای دو بخش مجزاست که در یکی یعنی بهشت هیچ اثری از اندوه و عذاب و تلخ کامی وجود ندارد و در دیگری یعنی دوزخ چیزی جز
آتش و درد وجود ندارد؛ لذا لذت‌ها و رنج‌های اخروی بسیار شدیدتر از موارد دنیوی است؛ ازاینروست که در
قرآن کریم برتری نعمت‌های اخروی و جوار و
قرب الهی بر نعمت‌های دنیا مورد تأکید واقع شده؛
چنان‌که سخت‌تر بودن عذاب آخرت از رنج‌های دنیوی نیز خاطرنشان شده است.
در این جهان حرکت و تغییر هست.
کودک جوان می‌شود و کامل می‌گردد و به
پیری می‌رسد و سپس می‌میرد. در این جهان نوها کهنه می‌شوند و کهنه‌ها از بین می‌روند؛ اما در
جهان آخرت پیری و کهنگی وجود ندارد. آنجا خانه ثبات و قرار است.
در
جهان ما، اشیا و امورات چنان صبغه و رنگ مادی به خود گرفته‌اند که حقایق آنها در زیر خروارها رنگ و لعاب مادی مدفون شده و دیده نمی‌شود؛ اما در جهان آخرت حقایق به صورت اصلی خود دیده می‌شوند؛
لذاست که در قرآن می‌فرماید: «
یَوْمَ تُبْلَی السَّرَائِرُ»؛
«آن روز که
اسرار نهان
آشکار می‌شود».
از منظر
قرآن همه عالم ـ اعم از
زمین و آسمان ـ در حال حاضر تسبیح‌گوی پروردگارند و باشعورند؛ اما انسان از درک این واقعیات عاجز است و تنها در آن جهان است که با کنار رفتن حجاب‌ها واقعیات رخ می‌نماید و آنجاست که انسان تازه می‌تواند حقایق را درک کند؛ به گونه‌ای که حتی اعضا و جوارحش بر علیه او شهادت می‌دهند؛ البته باید توجه داشت که برخی انسان‌ها که به درجه
کمال نائل شده‌اند، در همین جهان نیز توانایی دیدن حقایق را دارند؛
ازاینروست که حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرماید: «
لَوْ کُشِفَ الْغِطاءُ لَمَا ازْدَدْتُ یَقِیْناً»؛
اگر پرده‌ها کنار رود، هیچ
دانش نوینی بر
یقین من اضافه نمی‌شود».
دنیا محل کشت و
عمل انسان است اما آخرت خانه بهره‌برداری و درو کردن است؛ ازاینروست که در آن
جهان عمل وجود ندارد و انسان ملزم به انجام یک‌سری از امور نیست.
پیامبر اسلام در این باره می‌فرمایند: «
الدُّنیا مزرعةُ الآخِرَة»؛
«دنیا کشتگاه آخرت است».
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیان زیبا در این باره می‌فرمایند: «
وَ انَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لا حِسابَ وَ غَداً حِسابٌ وَ لا عَمَلَ»؛
«امروز، (روز) کار است و
محاسبه نیست و فردا (روز) محاسبه است و کار نیست».
سرنوشت‌ها تا حدی در دنیا مشترک است؛ ولی در آخرت هر کس سرنوشت جداگانه دارد. از آنجا که
زندگی دنیا اجتماعی است و در زندگی اجتماعی هم‌بستگی و وحدت حکم‌فرماست؛ لذا کارهای خوب نیکوکاران در
سعادت دیگران مؤثر است و کارهای بد بدکاران نیز در جامعه اثر می‌گذارد؛ لذاست که در دنیا خشک و تر با هم می‌سوزند یا با هم از سوختن مصون می‌مانند؛ ولی در جهان دیگر چنین نیست در آنجا محال است که کسی در
عمل دیگری سهیم شود.نه کسی از ثمره کار نیک که خودش در آن سهمی نداشته است، بهره‌مند می‌شوند و نه کسی از کیفر
گناهان دیگران معذب می‌شود.
قرآن کریم به این حقیقت تصریح کرده، می‌فرماید: «
وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ اُخْری»؛
«هیچ‌کس بار دیگری و
گناه دیگری را به دوش نمی‌گیرد».
۱. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش عقاید، ج۳، درس ۵۲، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات، چ۱، زمستان ۱۳۷۰.
۲. معاد در قرآن، ج۴، آیت‌الله جوادی آملی.
۳. معادشناسی، ج۲، سیدمحمد حسین تهرانی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «فرق دنیا با آخرت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۴/۲۲.
